Ruimte-observatoria onschuldig aan branden op Maui

Twee foto's die worden gedeeld op Facebook zouden een zogenaamd Directed Energy Weapon (DEW) tonen, dat gevestigd zou zijn op het Hawaïaanse eiland Maui en aan de luchtmacht of ruimtemacht van de Verenigde Staten zou toebehoren. De Facebookgebruiker vermeldt bovendien dat Maui "de plaats van de verwoestende branden" was, suggererend dat het een met het ander te maken heeft. Maar tonen de foto's echt een wapen?

Beoordeling

Nee, de beelden tonen geen Directed Energy Weapon gevestigd op Maui. De ene foto toont een ruimtetelescoop in Chili die niet van de VS is. De andere foto is wel op Maui genomen, maar toont een ruimteobservatorium. Het ruimteobservatorium is (deels) van de luchtmacht van de VS.

Feiten

De ene foto in de Facebookpost toont een gebouw waaruit vier laserstralen de lucht in lijken te schieten. De andere is een foto van bovenaf van een gebouwencomplex. Volgens de post laten beide foto’s hetzelfde Directed Energy Weapon van de luchtmacht of ruimtemacht van de VS zien. Een reverse image search leert echter dat de foto’s iets heel anders voorstellen.

ESO-telescoop Yepun in Chili

De foto van het gebouw met de laserstralen is terug te vinden op deze website van het European Southern Observatory (ESO). ESO is een intergouvernementele organisatie van zestien Europese landen, met als doel de ruimte te observeren vanaf het zuidelijk halfrond.

De foto toont de ruimtetelescoop Yepun, één van de vier telescopen die samen de Very Large Telescope (VLT) van ESO vormen. De VLT is volgens ESO een van de meest geavanceerde ruimtetelescopen ter wereld. Yepun en zijn drie maatjes Antu, Kueyen, Melipal staan in ESO’s Paranal ruimteobservatorium, in de Atacamawoestijn van Chili.

ESO schrijft onder de foto dat Yepun vier laserstralen de lucht instuurt, om een kunstmatige gidsster te creëren als onderdeel van het Adaptive Optics-systeem van de VLT. Dat is volgens ESO een geavanceerde technologie die de vervagende effecten van de aardatmosfeer corrigeert om scherpere beelden van objecten in de ruimte te maken.

Space Surveillance Complex op Maui

De andere foto is op twee plekken terug te vinden met een reverse image search: op een website van het Europees Ruimteagentschap (ESA) en in een online document van diens Amerikaanse tegenhanger NASA.

Uit beide bronnen wordt duidelijk dat deze foto inderdaad op Maui is gemaakt. De foto toont echter geen vernietigingswapen, maar het Maui Space Surveillance Complex (MSSC) van de US Space Force. Dat is een afzonderlijke tak van de Amerikaanse strijdkrachten, georganiseerd onder het departement van de luchtmacht.

Het MSSC huisvest een reeks "optische volgsystemen," waaronder de grootste telescoop van het Amerikaanse ministerie van Defensie. Deze is ontworpen voor het volgen en in beeld brengen van satellieten en om gegevens te verzamelen over objecten dicht bij de aarde en diep in de ruimte, aldus een Amerikaanse overheidswebsite.

Het MSSC is gevestigd op het terrein van een groter ruimteobservatorium, het Haleakalā High Altitude Observatory (HO) van de Universiteit van Hawaï, waarvan meer gebouwen op de foto zichtbaar zijn. Het observatorium bevindt zich vlak bij de top van de Haleakalā-vulkaan op Maui.

Geen Directed Energy Weapon

Begin augustus braken felle natuurbranden uit in de Amerikaanse eilandenstaat Hawaï, met name op het eiland Maui. Het waren de dodelijkste branden in ruim honderd jaar. Tot op heden zijn er 114 doden bevestigd en zijn er nog 850 mensen vermist.

Sinds het uitbreken van de branden gaat in bepaalde kringen het gerucht rond dat die veroorzaakt zouden zijn door een Directed Energy Weapon (DEW). Deutsche Presse-Agentur (dpa) ontkrachtte al eerder een bewering dat een veel gedeelde video een aanslag met een DEW op Maui zou tonen.

DEWs zijn geen sciencefiction. Volgens deze Amerikaanse overheidswebsite zijn dit wapens die gebruikmaken van geconcentreerde elektromagnetische energie. Veel landen, waaronder de VS, zouden onderzoek doen naar het gebruik ervan, maar tot nu toe zouden niet nader omschreven "uitdagingen" het "wijdverspreid operationeel gebruik in de weg staan."

Toch blijkt al het zogenaamde bewijsmateriaal van DEW-aanslagen dat op internet circuleert in werkelijkheid telkens iets anders te tonen. Een inslag van een DEW zou bovendien ook helemaal niet zichtbaar zijn als een laserstraal, vertelt Iain Boyd, directeur van het Centrum voor Nationale Veiligheidsinitiatieven van de Universiteit van Colorado, aan AP. "Moderne lasers met een vermogen dat hoog genoeg is om een vuur te starten, werken in infrarood en kunnen dus niet met het blote oog gezien worden," zegt hij.

De echte oorzaken van de branden worden nog onderzocht. Voorlopig lijkt het waarschijnlijk dat elektriciteitsdraden in ieder geval sommige van de branden hebben veroorzaakt. De aanwezigheid van licht ontvlambare grassen heeft waarschijnlijk bijgedragen aan de snelle verspreiding ervan.

(Stand van zaken: 22.08.2023)