Britse satire
Nepdocumentaire over 'mensenvlees' is sociaal commentaar
14.8.2023, 15:13 (CEST)
Het Britse bedrijf Good Harvest zou mensenvlees maken en verkopen in supermarkten. Op social media wordt hiervoor gewaarschuwd bij een video over de werkwijze van Good Harvest. Die video is alleen niet de documentaire die het lijkt te zijn.
Beoordeling
Good Harvest is geen echt bedrijf voor mensenvlees. De video komt uit een 'mockumentary', een verzonnen verhaal dat wordt verteld in de vorm van een documentaire. Deze werd eind juli 2023 op televisie uitgezonden in het Verenigd Koninkrijk. Het was een satirisch commentaar op de hoge levenskosten en de oneerlijkheid in het land.
Feiten
Good Harvest heeft een website die er op het eerste gezicht professioneel uitziet. Er wordt 'premium mensenvlees' aangeprezen, maar wie op de knop klikt om het vlees te bestellen, loopt vast. De knoppen leiden nergens heen of naar een webdesignbedrijf.
Rechts bovenin is in de gedeelde video nog de tekst 'Channel 4' te lezen. Een Google zoekopdracht naar die zender in combinatie met Good Harvest leidt naar een uitzending van maandag 24 juli 2023.
De uitzending is alleen te zien in het Verenigd Koninkrijk en met een account, maar de beschrijving op de pagina geeft aan waar de documentaire over gaat: In 'Gregg Wallace: The British Miracle Meat' onderzoekt de presentator een 'controversieel nieuw vleesproduct' dat de oplossing moet zijn voor de hoge levenskosten in het Verenigd Koninkrijk, ook wel de ‘cost-of-living-crisis’ genoemd.
Je hoeft de uitzending niet te zien om te ontdekken dat het hier gaat om satire, en niet om een documentaire over een echt bedrijf. De Britse media schreven uitgebreid over de uitzending die plotseling op televisieschermen in het hele land verscheen en voor veel opschudding zorgde. Kijkers lieten online vol verbazing van zich horen en niet iedereen had meteen door dat ze naar satire zaten te kijken.
Sociaal commentaar
De regisseur van de nepdocumentaire vertelde na de ophef aan de BBC wat het doel was van de uitzending: "Satire maken van de manier waarop de ellende rondom de stijgende levenskosten normaal is geworden. We wilden het publiek boos maken over hoe oneerlijk ons land is geworden en hoe vreselijk het is dat we dit gewoon accepteren." Het was volgens de regisseur niet de bedoeling om een hoax te creëren die mensen voor meer dan een paar minuten zouden geloven.
Het concept van de documentairemakers was niet helemaal nieuw, maar een moderne interpretatie van een oud verhaal. In 1729 schreef de Ierse schrijver Jonathan Swift een beroemd satirisch essay genaamd 'A Modest Proposal'. Hierin stelt Swift voor om de armoede in Ierland op te lossen door de kinderen van de arme Ieren te slachten en als voedsel te verkopen aan rijke Engelse landheren. Het is een satirisch commentaar op de economische uitbuiting van Ierland door Engeland in die tijd.
Net als dat het in 1729 geen oprecht voorstel was, is dat ook in 2023 niet zo. Er ligt geen mensenvlees in de Britse supermarkt.
(Stand van zaken: 14.08.2023)
Links
Facebookpost (gearchiveerd hier en hier) (video gearchiveerd)
Wat is een mockumentary? (gearchiveerd)
Website Good Harvest (gearchiveerd)
Website webdesigner (gearchiveerd)
Uitzending bij Channel 4 (gearchiveerd)
Wat is de cost-of-living-crisis? (gearchiveerd)
The Independent, The Guardian en Daily mail over uitzending (gearchiveerd hier, hier en hier)
Tweets van kijkers I, II en III (gearchiveerd hier, hier en hier)
Over dpa-factchecks
Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.
Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.
Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.