Advies over eten rijpe bananen blijkt een broodje aap

Een rijpe banaan vol bruine vlekken: de een wil hem precies zo hebben, terwijl de ander hem al lang bij het afval heeft gegooid. Dat laatste wordt in veel gedeelde online berichten nu afgeraden. Een rijpe banaan zou namelijk het stofje TNF bevatten, wat afwijkende cellen aanvalt. Een bruine banaan zou dus zomaar kanker tegen gaan! Ook media als de Libelle en Healtwatch schreven hierover, en verwijzen naar een Japanse studie als bewijs. Maar, is dat wel gegrond bewijs?

Beoordeling

Nee, de Japanse studie vormt geen bewijs dat rijpe bananen kanker tegen zouden kunnen gaan. De onderzoekers trekken geen enkele conclusie waaruit dat zou blijken. TNF is een proteïne dat geproduceerd wordt door witte bloedcellen. Bananen kunnen dus onmogelijk zelf TNF bevatten.

Feiten

Allereest: Tumor Necrosis Factor (TNF) is een proteïne dat gemaakt wordt door witte bloedcellen in reactie op een infectie. Het hoort dus bij je immuumsysteem. De stof kan ook in een laboratorium worden gemaakt, maar zit dus zeker niet in bananen.

Onderzoekers vermoeden dat TNF een rol zou kunnen spelen in het bestrijden van sommigen soorten kanker, omdat de stof tumorcellen kan vernietigen. Dit is echter nog niet eenduidig aangetoond.

Japanse studie

De Japanse studie uit 2008-09 toont dit dan ook allerminst. De onderzoekers die het uitvoerden, Haruyo Iwasawa en Masatoshi Yamazaki, waren benieuwd of verschillende bananensoorten en de rijpheid van de banaan een effect zouden hebben op biologische responsmodificatoren (BMR). Dit testte ze op muizen. Kort gezegd: de onderzoekers gaven muizen bananen van twee soorten en verschillende rijpheid, om te kijken of deze het immuumsysteem van de dieren aan het werk zou zetten.

Bij één bananensoort, de 'highland Sweetio', bleek dat een hogere rijpheid van de banaan ook een hogere imuumreactie bij de muizen ontlokte. Hier werd ook de activiteit van TNF gemeten.

De onderzoekers presenteren deze meetresultaten in de studie, maar geven verder geen verklaring voor de ogenschijnlijke samenhang. Over een mogelijk positief effect van het eten van rijpe bananen op kanker spreken zij al helemaal niet.

Hoe online media dan ook zulke verregaande conclusies uit deze studie hebben getrokken, blijft de vraag. Want los van wat de wetenschappers zeggen: het onderzoek is enkel met muizen uitgevoerd, en niet op mensen. Daarbovenop is het onderzoek niet dubbelblind herhaald. De bewering op sociale media heeft dus geen enkele basis om een 'gezond leefadvies' te zijn.

(Stand van zaken: 03.08.2023)