Muggen uit onderzoeksproject in Florida dragen geen malaria

In de Amerikaanse staten Florida en Texas werden in de afgelopen maanden vijf gevallen van malaria vastgesteld. De schuldige? Dat zou Bill Gates zijn, die genetisch gemodificeerde muggens zou losgelaten hebben om zo een dodelijke malaria-uitbraak te veroorzaken. Dat zou de zakenman en filantroop hebben toegegeven. Online wordt Gates wel vaker beschuldigd van allerlei snode plannen om de mensheid te beschadigen. Gebruikt hij daar nu muggen voor of is het een uit de duim gezogen verhaal?

Beoordeling

De recente malariagevallen in Florida en Texas hebben niets te maken met het muggenproject van Oxitec: het gaat om totaal verschillende muggensoorten. Daarnaast is het bedrijf geen eigendom van Bill Gates of van de Gates Foundation.

Feiten

Eind juni publiceerde de CDC (Center for Disease Control and Prevention) een persbericht om vijf overlijdens te melden. Vier mensen in Florida en één persoon in Texas stierven door malaria. Dat is uitzonderlijk: het laatste lokale geval dateert van 2003. Toen waren er acht patiënten in Palm Beach, Florida.

Het nieuws van de malaria-uitbraak werd online onmiddellijk gelinkt aan Bill Gates. Het zou namelijk de schuld zijn van het bedrijf Oxitec, dat Gates zou bezitten en dat vorig jaar vijf miljoen genetisch gemodificeerde muggen in Florida zou hebben losgelaten. Maar dat klopt niet.

Ten eerste is Oxitec geen eigendom van Gates. Voor andere projecten kreeg het bedrijf eerder wel financiering van de Bill and Melinda Gates Foundation. Voor het project met muggen in Florida kreeg het echter geen geld van de Gates Foundation, bevestigde Oxitec via mail aan dpa.

De Gates Foundation bevestigde dat ook. "De stichting financiert geen onderzoeksproject over het loslaten van genetisch gemodificeerde muggen in de VS", vertelde een persvoorlichter aan dpa.

Muggen en malaria

In het voorjaar van 2021 zette Oxitec, onder zwaar lokaal protest, genetisch gemodificeerde muggen vrij in Florida Keys. Het project werd goedgekeurd door het Amerikaanse milieuagentschap en heeft als doel om de populatie van de Aedes aegypti-mug in de regio te verminderen. Die muggensoort is invasief en verspreidt ziektes zoals zika en gele koorts.

Met malaria heeft dit hele project niets te maken. Die ziekte wordt verspreid door de vrouwelijke muggen van de soort Anopheles, niet door de Aedes aegypti. "Het is dus wetenschappelijk onmogelijk voor de Aedes aegypti-muggen van Oxitec om dragers te zijn van malaria", zegt de persdienst van Oxitec. "Al onze muggen zijn mannelijk, wat betekent dat ze geen mensen bijten en geen ziektes dragen. Er is ook geen kruising tussen soorten."

Te grote afstanden

De vier gevallen in Florida bevonden zich in Sarasota County, dat is meer dan 400 kilometer ten noordwesten van Florida Keys. Muggen blijven over het algemeen in een radius van anderhalve kilometer. Het lijkt dus onwaarschijnlijk dat de muggen half Florida doorkruisten, laat staan dat ze helemaal naar Texas gingen.

Oxitec heeft momenteel ook geen plannen om hetzelfde project in Texas uit te voeren, zo liet hun persvoorlichter nog weten aan dpa. Ze hebben hiervoor wel een vergunning sinds 2020.

(Stand van zaken: 20.07.2023)