Foute context

Franse rellen zijn kweekvijver voor dierlijk nepnieuws

6.7.2023, 11:52 (CEST)

Dat er op het internet spectaculaire en vreemde beelden te vinden zijn, is geen geheim. De context van die beelden is echter niet altijd even duidelijk, wat ze vatbaar maakt voor nepnieuws.

Het is een hardnekkig gerucht naar aanleiding van de rellen in Frankrijk; relschoppers zouden ingebroken hebben in de dierentuin en de dieren vrijgelaten. Ook Nederlandse Facebookgebruikers en -pagina's verspreiden dit soort berichten, met video's die als bewijs moeten dienen. Dat zijn ze echter niet. 

Beoordeling

De beelden in de video's van loslopende dieren zijn niet het resultaat van de huidige rellen. Ze zijn allemaal ouder dan de rellen, sommige komen niet uit Frankrijk en sommige tonen niet eens echte dieren. 

Feiten

De video die volgens Mannenpage leeuwen in Frankrijk ergens vorige week moet tonen, bevat een watermerk met "It's a stakesy thing!" op geschreven. Dat is de naam van een Youtubepagina waar de originele video te vinden is. 

Die werd al in februari 2021 online geplaatst en toont leeuwen in het Knowsley Safari Park, in Noordwest-Engeland, waar het mogelijk is om met de auto tussen de wilde dieren te rijden. Dat het hier om Groot-Brittannië en niet Frankrijk gaat, blijkt ook uit de nummerplaten van de auto's in beeld. 

Compilatievideo's

De andere video's (hier en hier) die hun weg naar Facebook gevonden hebben, zijn compilaties van beelden van wilde dieren. De video van een pony en zebra (0:06) werd al gecontroleerd door Deutsche-Presse Agentur (dpa): de beelden komen uit 2020. Een beeld van een gorilla op een dak (1:02) blijkt al sinds februari de ronde te doen. De gorilla zelf blijkt een standbeeld op een dak in Valence te zijn.

De leeuwen in het begin van deze video wandelden volgens een Indiaas nieuwsbericht in realiteit in de Indiase staat Gujarat in februari 2023. Van de beelden van 'leeuwen in Saint-Denis' die op 0:33 en 0:13 te zien zijn, is niet helemaal zeker of ze authentiek zijn en inderdaad in Saint-Denis zijn opgenomen. Wat wel vaststaat, is dat ze niets met de huidige rellen te maken hebben. Factcheckers van Libération vonden versies van de beelden die al sinds 2020 op het internet staan. Van de beelden van de olifant en leeuw in de nacht en de man met balaclava kon dpa de origine tot nog toe niet achterhalen. 

Er doen zoveel beelden van loslopende dieren de ronde die onterecht gelinkt worden aan de huidige rellen, dat de factcheckers van Libération er een aparte pagina voor hebben ingericht. De zoo van Parijs liet overigens op 3 juli desgevraagd op Twitter weten dat alle dieren nog steeds veilig in hun kooien zitten. 

(Stand van zaken: 05.07.2023)

Links

Facebookbericht I & II (gearchiveerd hier en hier)

Mannenpage (gearchiveerd)

gearchiveerde video I, II en III

Youtubevideo Knowsley Safari Park (gearchiveerd, gearchiveerde video)

Knowsley Safari Park (gearchiveerd)

Britse nummerplaten (gearchiveerd)

Factcheck dpa

TikTokvideo februari (gearchiveerd, gearchiveerde video)

Gorilla op Street View (gearchiveerd)

Ndtv.com (gearchiveerd, gearchiveerde video)

Checknews Libération (gearchiveerd)

Leeuwen in Saint-Denis 2020 (gearchiveerd)

Twitterbericht Zoo de Paris (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.