De ongefundeerde geruchtenmolen op Twitter draait weer

De Oekraïense president Zelensky die Elon Musk een dreigend ultimatum stelt? Volgens stemmen op sociale media heeft Zelensky de CEO van Twitter 72 uur gegeven om het Twitteraccount van de oud-presentator van Fox News, Tucker Carlson, te verwijderen. Gebeurt dat niet dan dreigen ernstige gevolgen, zo klinkt het. Maar heeft president Zelensky niet wat beters te doen dan zich met zulke dreigementen bezig te houden?

Beoordeling

De beweringen zijn uit de lucht gegrepen. Er is geen bewijs dat Zelensky, noch diens regering, officieel dergelijke dreigingen naar Musk gestuurd hebben. Naast sociale media wordt alleen in enkele Russische nieuwsmedia over het vermeende voorval bericht, zonder bewijsmateriaal aan te voeren.

Feiten

In Nederland is de bewering terug te voeren naar deze tweet van 8 juni. Ook in het Engels is hetzelfde bericht veelvuldig te vinden. Verder komt de bewering op dit Russische Telegramkanaal voor, dat zichzelf als satirisch omschrijft. Enkele Russische online nieuwsmedia publiceerden serieus over het verhaal. In deze berichten wordt geen concreet bewijs aangehaald.

Zelensky zou een verklaring naar Musk gestuurd hebben, volgens de geruchten. Die verklaring is echter nergens te vinden. Op de website van de president van Oekraïne - waar alle officiële verklaringen en nieuwsberichten van en rond de Oekraïense president bekend worden gemaakt - is op het moment van schrijven geen recent nieuws over Musk noch Tucker Carlson te vinden.

Ook de zoekmachine van Google vond momenteel geen recent nieuws, dat de bewering zou bewijzen. Op de Twitter van Musk is geen aanwijzing dat hij vorige week een dergelijk bericht zou hebben ontvangen.

Deutsche Presse-Agentur (dpa) zocht contact over de bewering met het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken en via het perscentrum van Twitter met Elon Musk. Een antwoord van beide partijen blijft tot op heden uit.

Eerste aflevering Carlson-show

Waar baseert dit valse bericht zich überhaupt op? In de eerste aflevering van zijn nieuwe Twitter-show, die op 7 juni online kwam, gaat Tucker Carlson in op de verwoesting van de Kachovka-stuwdam een dag eerder. Hij noemt verschillende redenen waarom hij denkt dat Oekraïne achter de verwoesting van de dam zat.

In werkelijkheid liggen de feiten over de verwoesting nog niet op tafel. Oekraïne wijst naar Rusland, en Rusland doet dat precies andersom. Hier en hier is meer te lezen over wat er tot nu toe bekend is over de ramp.

Daarnaast toont Carlson in zijn show een video met gemanipuleerd beeldmateriaal van een ontmoeting tussen de Republikeinse senator Lindsey Graham en Zelensky vorige maand. Hij verspreidt dus desinformatie en ongefundeerde beweringen over Oekraïne. Maar dit alles bleek nog geen reden voor Zelensky om Musk te bedreigen, die de show van Carlson weer in een tweet deelde.

De enige link tussen Oekraïense ambtenaren, Musk en de recente video van Carlson die dpa heeft kunnen vinden, is de adviseur van Zelensky - Mykhailo Podolyak. In een tweet over de ramp van de Kachovka-stuwdam bekritiseert Podolyak terloops het feit dat Musk de show van Carlson extra aandacht schonk, en daarmee ook de theorie dat Oekraïne achter de verwoesting van de dam zou zitten.

Tucker Carlson op Twitter

Tucker Carlson was lange tijd het belangrijkste gezicht van de conservatieve Amerikaanse nieuwszender Fox. In april dit jaar werd hij ontslagen, onder andere vanwege intimidatie op de werkvloer. Carlson verdedigde in zijn show steevast Donald Trump en staat er om bekend complottheorieën en nepnieuws te verspreiden. Hij had dankzij zijn populariteit ook grote invloed binnen de conservatieve en extreem-rechtse beweging in de VS. Na zijn vertrek bij Fox besloot hij zijn show op Twitter voor te zetten, omdat daar "geen poortwachters zijn", zo klinkt het in zijn eerste aflevering.

In de Russische media ontwikkelt dit onbewezen verhaal zich overigens op eigen houtje door. Daar wordt nu beweerd dat het uploaden en delen van de tweede aflevering van Carlsons' Twittershow op 9 juni een publiekelijke verwerping van Zelensky's vermeende ultimatum zou zijn. Een ultimatum waarvan geen enkel bewijs bestaat dat de president van Oekraïne het ooit stelde.

(Stand van zaken: 13.06.2023)