Online oplichting
Cijferraadsels op Facebook leveren geen cadeaus of geld op
3.5.2023, 13:08 (CEST)
Goed in cijferraadsels? Volgens verschillende Facebookposts (zie hier, hier, hier en hier) van bekende merken zou dit talent je zomaar geld of cadeautjes op kunnen leveren. Het enige wat je hoeft te doen is bepaalde getallen in een afbeelding herkennen. Enkele dagen en tientallen tot honderden commentaren verder, zijn er nog steeds geen winnaars. Hoe zou dat komen?
Beoordeling
Er valt niets te winnen bij deze online spellen. Het gaat niet om officiële acties van de bedrijven en de deelnemers worden misleid.
Feiten
Op de verschillende pagina's van Jumbo.Fans, Milka Fans, KIA Fans club. en Action Fans zijn direct enkele aanwijzingen te vinden dat het hier niet om een authentieke actie gaat.
Ten eerste is het merkwaardig dat bekende bedrijven specifieke 'fans' pagina's zouden oprichten, en de winacties niet gewoon op hun normale kanalen zouden delen. Daarbovenop zijn de profielnamen vreemd geschreven, met punten tussen de woorden of in een schuin of dikgedrukt lettertype. Ook zijn de pagina's slechts enkele dagen tot weken oud en bevatten alleen maar posts over de winacties. Dat zou apart zijn voor een bekend bedrijf als bijvoorbeeld Jumbo.
Ook de likes en volgers van de pagina's zijn beperkt: zo heeft de pagina Action Fans maar een tiental likes en volgers, wat vreemd zou zijn voor een bekende discountwinkel. Tot slot hebben de pagina's allemaal geen blauw vinkje naast hun naam staan, en zijn ze dus niet geverifieerd door Facebook.
Hoe kom je op een officiële pagina?
Hoe kom je er dan achter of je op een officiële pagina van een bedrijf zit? Door eerst naar de echte website van een bedrijf te gaan, bijvoorbeeld de website van de Action, en vanuit daar door te klikken op het Facebookicoon (meestal helemaal onder aan de pagina te vinden) weet je zeker dat je ook op de officiële Facebookpagina terechtkomt. En zie daar: deze echte Action-pagina heeft wel het blauwe vinkje, heeft bijna drie miljoen likes en volgers en vooral: van de winactie is hier geen spoor te vinden.
Misleidend doorklikken
Door te reageren op de neppe Facebookposts ontvang je direct een berichtje dat je de post eerst nog moet delen. Op deze manier verspreiden nepacties zich snel over het internet.
Vervolgens blijkt dat je gewonnen hebt, en wordt er een link doorgestuurd. Deze links leiden naar verschillende pagina's van de zogenaamde Jumbo, Milka, KIA en Action. Deze zijn allemaal vergelijkbaar in opmaak: enkele afbeeldingen moeten het idee wekken dat het om een winactie gaat, maar de footer en header van de websites werken bijvoorbeeld niet, en zijn gewoon screenshots van een andere website.
De URL's van deze pagina's beginnen bovendien allemaal met "sites.google.com", wat erop wijst dat de websites gemaakt zijn met een gratis service van Google. Vreemd, als het om een actie van een officieel bedrijf zou gaan.
Ook op deze pagina's moet je weer doorklikken; deze keer om je te registreren. In alle gevallen kom je op de pagina terecht van de Opera GX browser, een internetbrowser die speciaal voor gamers is ontwikkeld. Dit is het einde van het spelletje: om verdere registratie wordt niet gevraagd en van het geld of cadeautjes is helemaal geen sprake meer.
Terugkerende online fraude
De oplichting blijkt geen klassiek voorbeeld van phishing, waarin mensen gevraagd wordt gevoelige informatie te delen. Het lijkt eerder een manier om met clickbaits internetverkeer te creëren op de Opera GX website, en nieuwe klanten te werven. Ook daar valt geld mee te verdienen, zo blijkt uit dit artikel van VICE.
Zulke neppe acties met cijferraadsels zijn overigens een terugkerend fenomeen op sociale media. Deutsche Presse-Agentur (dpa) nam in verschillende talen zulke online fraude eerder al onder de loep, zoals bijvoorbeeld van neppe pagina's van de MediaMarkt, Ikea, Kaufland en JYSK.
(Stand van zaken: 03.05.2023)
Links
Facebookpost Jumbo.Fans, Milka Fans, KIA Fans club., Action Fans (gearchiveerd hier, hier, hier en hier)
Facebookpagina's Jumbo.Fans, Milka Fans, KIA Fans club., Action Fans (gearchiveerd hier, hier, hier en hier)
Over verificatie door Facebook (gearchiveerd)
Officiële website Action (gearchiveerd)
Officiële Facebookpagina Action (gearchiveerd)
Doorverwijspagina's Jumbo, Milka, KIA en Action (gearchiveerd hier, hier, hier en hier)
Over footer en header op websites (gearchiveerd)
Over gratis sites bij Google (gearchiveerd)
Doorklikken naar Opera GX browser (gearchiveerd)
Over Opera GX browser (gearchiveerd)
VPN Gids over phishing (gearchiveerd)
Dpa factchecks MediaMarkt, Ikea, Kaufland, JYSK
Over dpa-factchecks
Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.
Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.
Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.