Eén schilderij van Cronqvist tijdelijk in EP-gebouw Brussel

Mensen uiten online hun woede en verontwaardiging over schilderijen die in het gebouw van het Europees Parlement in Brussel zouden hangen. In de berichten wordt naar verschillende schilderijen verwezen (hier, hier en hier), maar wel telkens van dezelfde kunstenares: de Zweedse Lena Cronqvist. De werken waarop kinderen te zien zijn die bijvoorbeeld benen van miniatuurfiguren afsnijden, zouden tonen hoe het Europees Parlement "satanistische kunst promoot". Maar wat hangt er echt in de gangen van de Europese instelling?

Beoordeling

De schilderijen die in de berichten worden gedeeld hangen niet allemaal in het Europees Parlement in Brussel. Er hangt één schilderij van Lena Cronqvist in het Paul-Henri Spaakgebouw. Dit werk toont drie kinderen op een achtergrond van blauwe en witte blokjes. De andere schilderijen die veel boosheid opwekken, hangen er niet.

Feiten

Een collage van vier schilderijen werd ook in januari al gedeeld door de voormalige Belgische parlementariër Dries Van Langenhove. Ook hij zegt dat deze "kunst" in het Europees Parlement hangt.

Op één foto is wat meer van de achtergrond te zien. Onder het werk staat 'tijdelijke kunsttentoonstelling', met het logo van het Europees Parlement. De andere foto’s, die ook terugkeren in andere boze berichten, hebben deze context niet.

Om te bewijzen dat het schilderij met figuren die benen afsnijden in het Europese instituut hangt, verwijzen sommigen naar een document van het Europees Parlement. Dit is een parlementaire vraag van de Franse volksvertegenwoordiger Aurélia Beigneux. Zij stelt dat er meerdere stukken van Cronqvist in de gangen van het Europees Parlement in Brussel hangen en noemt deze "extreem discutabel". Zij specificeert niet over welke werken zij het heeft.

Eén schilderij

De persdienst van het Europees Parlement laat desgevraagd aan Deutsche Presse-Agentur (dpa) weten dat er geen werk van Lena Cronqvist in de permanente collectie van het EP zit. Eén schilderij van de kunstenares heeft het EP wel te leen: 'Wry faces'. Dat is het schilderij met drie kinderen op een blauw en witte achtergrond.

Het doek is volgens de persdienst momenteel onderdeel van een tijdelijke tentoonstelling ter gelegenheid van het Zweedse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. Het schilderij is te zien in het Paul-Henri Spaakgebouw in Brussel, op de derde etage.

Dpa ontving van de EP-persdienst meer achtergrond over het schilderij, uit de catalogus van de tentoonstelling. Hierin staat uitgelegd dat de aanpak van Cronqvist "schuilt in het gebruik van de kinderfiguur als prisma van de waarneming, waardoor een ander, minder gangbaar gezichtspunt tot uitdrukking komt." De drie kinderen op het doek zijn een knipoog naar bekende en eeuwenoude beelden van apen die 'geen kwaad zien, geen kwaad horen en geen kwaad spreken'.

Het blauwe schilderij is ook te zien in een Catalaanse nieuwsreportage (vanaf 0.38) uit januari. Er omheen zijn geen van de andere werken die online worden gedeeld, te zien. Die zijn dan ook niet in het gebouw van het Europees Parlement in Brussel te vinden.

Over Lena Cronqvist

Kunst is voor iedereen anders en kan op allerlei manieren worden geïnterpreteerd. Toch kan het geen kwaad om wat van het werk en de persoon daarachter te weten, voor hier een oordeel over te vellen.

Lena Cronqvist (1938) is een bekende kunstenares in de Zweedse kunstwereld. Haar werk bevat meermaals meisjes die morbide spelletjes spelen, waarmee ze zinspeelt op machtsverhoudingen. Angst en lijden zijn veel terugkerende thema’s in haar werk.

Het werk dat in de sociale mediaberichten steeds terugkeert is Operation II, uit 2001. Hoewel het niet in het gebouw van het Europees Parlement hangt, heeft het wel zijn plaats in de kunstwereld. Zo hing het al op een expositie in het Munchmuseum in Oslo.

Tentoonstelling Miriam Cahn

Eén van de posts haalt ook nog een ander schilderij aan, uit een expositie van de Zwitserse Miriam Cahn. Dit schilderij is inderdaad bij de tentoonstelling in het Parijse Palais de Tokyo te zien. Dat blijkt uit meerdere blogs over de tentoonstelling. Bij dit deel van de tentoonstelling staat echter wel een waarschuwing: "bepaalde werken kunnen de gevoeligheden van sommige bezoekers, zeker de jongste, beledigen".

Miriam Cahn maakt surrealistische en shockerende werken. Ze gebruikt daarbij haar persoonlijke ervaringen en snijdt daarnaast sociaal-politieke problematiek aan zoals gender, geweld, antisemitisme, oorlog en verkrachting.

(Stand van zaken: 14.03.2023)