Koken op gas kent gezondheidsrisico’s

Het zou "een broodje-aapverhaal" zijn dat koken op gas ongezond is, zo wordt beweerd in een vaak gedeelde Facebookpost. In Nederlandse media werd onlangs gewaarschuwd voor de gezondheidsrisico’s van het koken op gas. Daarbij werd verwezen naar onderzoek van de Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek (TNO). Facebookgebruikers beweren echter dat TNO helemaal niet concludeert dat koken op gas ongezond is.

Beoordeling

De bewering is onwaar. TNO concludeert weldegelijk dat koken op gas gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Bij het verbranden van aardgas komen namelijk ultrafijnstof en schadelijke gassen als stikstofdioxide (NO2), koolstofmonoxide (CO) en methaan vrij, die onder andere kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van astma bij kinderen.

Feiten

Onlangs verschenen in Nederlandse kranten als Trouw en Algemeen Dagblad artikelen over de gezondheidsrisico’s van koken op gas. Deze publicaties baseren zich op een rapport van CLASP, een organisatie die zich inzet voor het toegankelijk maken van schone energie. Het rapport is grotendeels gebaseerd op onderzoek van TNO.

Eén van de belangrijkste conclusies uit het rapport is dat stikstofdioxide, dat vrijkomt bij het verbranden van aardgas, kan leiden tot de ontwikkeling van astma bij kinderen. TNO bevestigt dit op basis van eigen onderzoek. Mogelijk hebben in Nederland 70.000 kinderen last van astma omdat er thuis op gas wordt gekookt.

TNO voegt daaraan toe dat ook de ultrafijnstof en koolstofmonoxide die vrijkomen bij het koken op gas kunnen leiden tot astmatische klachten bij kinderen. Ook volwassenen die al longklachten hebben, kunnen extra klachten krijgen.

Ultrafijnstof

Volgens de Facebookpost zou er bij de verbranding van gas geen fijnstof vrijkomen. Er wordt beweerd dat fijnstof tijdens het koken slechts vrijkomt bij het verhitten van voedsel, ongeacht of dit met gas of elektriciteit gebeurt. Dit klopt echter niet.

Fijnstof is de verzamelnaam voor microscopisch kleine, vaste deeltjes die door inademing in de luchtwegen en longen terecht kunnen komen en gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken. Hoe kleiner de deeltjes, hoe dieper ze in de longen kunnen doordringen.

TNO schrijft inderdaad dat het meeste fijnstof tijdens het koken vrijkomt "bij het braden van vlees en het wokken van groenten," ongeacht de verwarmingsbron. Bij het verbranden van het gas zelf komt echter ook fijnstof vrij, zo blijkt uit metingen gedocumenteerd in een recent rapport van TNO.

TNO-onderzoeker Piet Jacobs bevestigde dit desgevraagd aan Deutsche Presse-Agentur (dpa): "Bij het verbranden van het gas zelf komt inderdaad ultrafijnstof vrij, zelfs zonder pan."

Het meeste fijnstof komt dus vrij bij het verhitten van voedsel, ongeacht de warmtebron. Dan nog komen er bij het verbranden van gas tal van andere schadelijke stoffen vrij, die niet vrijkomen bij het koken op een elektrische kookplaat of inductie.

Het is dus ook niet zozeer vanwege fijnstof, maar vooral vanwege stikstofdioxide, dat TNO in een rapport in 2019 al adviseerde om over te gaan op elektrisch of inductief koken. Dat advies geldt voornamelijk voor mensen in luchtdichte woningen waar te weinig wordt geventileerd.

(Stand van zaken: 24/01/2023)

---

Opmerking: de tekst werd geüpdate om een typfout te corrigeren.