Ook in de zomer ruimte voor stroomverbruik naast koeling

Met het prijsplafond is er een hoeveelheid gas en stroom vastgesteld tot waar Nederlandse huishoudens een vaste prijs zullen betalen die lager is dan de huidige marktprijzen. Er zijn daarbinnen ook verbruikmaxima per maand ingesteld, dat is hoger in de winter en lager in de zomer. Maar in de zomer is het de limiet voor stroomgebruik volgens een Facebookgebruiker zo laag, dat je er met het gebruik van de koelkast al aan komt. Als je in een maand niet aan de limiet zit, zou je dat volgens het bericht ook niet mogen meenemen in de volgende maand. Dat klopt alleen niet. Tijd om wat onwaarheden te ontkrachten en de zaken te verduidelijken. 

Beoordeling

Vanaf 1 januari 2023 geldt het prijsplafond voor een jaarverbruik van in totaal 1200 kuub gas en 2900 kWh stroom. Het verschilt per koelkast hoeveel stroom deze verbruikt, maar dit is ook met de meest energieslurpende modellen niet 160 kWh per maand. De bewering dat de koelkast je al aan het plafond brengt, is dus onjuist.

Bij de meeste mensen vervalt hun energiecontract niet precies op 1 januari. Voor het grootste deel van de maanden kun je de energie die je in die maand hebt bespaard, wél meenemen naar de volgende maand. Dat kan alleen niet in de maand dat je energiecontract afloopt en je aan een nieuw jaarcontract begint.

Feiten

De afbeelding bij het Facebookbericht werd door Deutsche Presse-Agentur (dpa) al eerder van context voorzien in een factcheck. Dat de btw-verlaging alleen voor het afgelopen half jaar zou gelden, was namelijk al vanaf het begin gecommuniceerd. De 21 procent btw is het oorspronkelijke tarief.

De werking van het prijsplafond is complex. In een andere factcheck legde dpa al uitgebreid uit hoe de vork in de steel zit. De verrekening van het prijsplafond is namelijk opgedeeld in twee delen: voor en na je jaarrekening. Wanneer je die rekening krijgt is afhankelijk van de datum dat je je energiecontract hebt afgesloten.

Omdat het stroom- en gasverbruik hoger is in de winter dan in de zomer, is dit niet gelijk verdeeld over het jaar. Daarom is er een dagmaximum afgesproken. Die hoeveelheden per dag geven bij elkaar opgeteld ook een maandmaximum.

Verbruik onder het maandmaximum

De rekening die je betaalt voor energie blijft altijd over het hele contractjaar gaan. Van wanneer tot wanneer dat loopt, verschilt per huishouden. Het is afhankelijk van wanneer je het energiecontract in eerste instantie hebt afgesloten.

Als je je energiecontract niet op 1 januari hebt afgesloten, is er dus een periode in 2023 die in het huidige contractjaar valt en een periode die in het volgende contractjaar valt.

Het is niet erg als je binnen je contractjaar de ene maand wat meer en de andere maand wat minder verbruikt. Je kunt dat in andere maanden compenseren. Je kunt 'overgebleven' goedkope energie alleen niet meenemen van het ene contractjaar naar het andere. Het restant moet steeds binnen dezelfde afrekening gebruikt worden.

Voorbeeldgezin

Een voorbeeld kan dit verschil verder verduidelijken: Een gezin heeft een energiecontract dat van 1 mei 2022 tot 30 april 2023 loopt. Dit betekent dat in de maanden januari tot en met april 2023 het prijsplafond geldt. Voor die periode kan het gezin volgens de vastgestelde verbruiksmaxima voor 1.093 kWh stroom en 654 kuub gas het prijsplafondtarief gebruiken. Voor het verbruik daarboven betalen zij de marktprijs.

Vanaf mei gaat het nieuwe contractjaar in. In de periode van mei tot en met december geldt het prijsplafond voor dit gezin dan nog voor 1.807 kWh stroom en 546 kuub gas.

Binnen die eerste contractperiode – januari tot en met april - is het niet erg als het stroomverbruik in januari wat lager en in februari wat hoger was dan het maandmaximum. Het gaat erom dat het op 1 mei niet over het totaal van 1.093 kWh heen gaat. Wat het gezin in januari bespaart, kunnen zij in februari extra gebruiken. Maar wat het gezin op 1 mei nog aan 'resterende' stroom of gas heeft, mogen zij niet meenemen naar het nieuwe contractjaar.

Koelkast

Volgens het Facebookbericht komt alleen het stroomverbruik van de koelkast al aan de 160 kWh stroom die in juni en juli onder het prijsplafond valt. Allereerst is het dus per huishouden verschillend of er in die maand echt niet meer dan 160 kWh tegen de goedkopere prijs verbruikt kan worden, zoals hierboven staat uitgelegd. Ten tweede verbruiken koelkasten geen 160 kWh per maand.

Volgens de Rijksoverheid verbruikt een koelkast met een losse vriezer 520 kWh per jaar. Dat zou neerkomen op ongeveer 43 kWh per maand, en dat geldt dan dus voor een koelkast én een vriezer. Maar natuurlijk hangt het ook erg af van het soort koelkast, de grootte, het energielabel en de leeftijd. Elektronicawinkel Expert legt het verbruik van koelkasten tussen de 50 en 400 kWh per jaar.

De meest energieslurpende koelkasten zijn doorgaans het Amerikaanse tweedeursmodel, inclusief ijsblokjesmachine en vriezer, die tot wel 450 kWh per jaar kan verbruiken. Ook daarmee kom je dus niet aan 160 kWh in een maand en blijft er nog ruimte over om je tv en radio ingeplugd te houden en eens een was te draaien.

Zuinig

Bewust en enigzins zuinig omgaan met energie blijft wel nodig om al het energieverbruik binnen het prijsplafond te laten vallen. Het prijsplafond zal bovendien niet voor iedereen even goed werken, bijvoorbeeld in studentenhuizen waar veel mensen bij elkaar wonen of in huishoudens met een warmtepomp. Er is bovendien kritiek dat de verdeling in twee periodes voor ongelijke situaties kan zorgen.

(Stand van zaken: 27/12/2022)