Prijsplafond voor energie wordt in twee delen verrekend

Vanaf 1 januari 2023 gaat het langverwachte prijsplafond voor gas en electriciteit in. Voor de feestelijke eindejaarstemming van sommigen doet dit echter weinig goeds. Nadat bleek dat de verrekening van het plafond complexer zal zijn dan verwacht, en je in sommigen gevallen geld mis kunt lopen, wordt er op sociale media nu ook gegoochelt met cijfers. Zo betaal je volgens deze gebruiker boven de 647 kuub gas en 1074 kWh stroom weer de normale marktprijs. Lagen de cijfers die we op het nieuws hoorden niet heel anders?

Beoordeling

Vanaf 1 januari 2023 geldt het prijsplafond voor een jaarverbruik van in totaal 1200 kuub gas en 2900 kWh electriciteit. Omdat bij de meeste mensen hun jaarafrekening niet precies op 1 januari valt, wordt er gerekend met dag- en maandmaxima om de jaarlijkse energieafrekeningen van de energieleveranciers en de nieuwe beleidsmaatregel op hetzelfde spoor te krijgen. Hoe die verdeeld wordt over jaarafrekeningen, hangt ervan af op welke datum het energiecontract afgesloten is.

Feiten

De invasie van Rusland in Oekraïne leidde naast een oorlog tot een wereldwijde energiecrisis, en de energieprijzen stegen exorbitant. Om de Nederlandse bevolking gedurende het jaar 2023 in deze stijging tegemoet te komen, gaat vanaf 1 januari het prijsplafond in. Tot en met 1200 m3 gas en 2900 kWh betaal je de door de overheid vastgestelde prijs van 1,45 euro per kuub gas en 0,40 per kWh stroom, inclusief btw.

De huidige marktprijs voor gas en stroom ligt hier momenteel ruim boven. De overheid vangt tot het prijsplafond deze overige kosten op. Verbruik je meer dan de vastgestelde hoeveelheid van het prijsplafond, dan betaal je daarvoor de normale prijs zoals in je energiecontract staat.

Verrekening in twee delen

Het prijsplafond geldt voor heel 2023, maar in de geprivatiseerde Nederlandse energiemarkt heeft ieder huishouden zijn eigen energiecontract afgesloten. Hierdoor krijgt iedereen zijn of haar jaarrekening op een ander moment. Dat komt omdat jouw jaarrekening loopt voor één jaar vanaf het moment dat je deze hebt afgesloten.

Om de regeling van het prijsplafond in de huidige structuren van de energiemaatschappijen te laten passen, wordt het prijsplafond daarom verrekend in twee delen: vóór en ná de afrekening van het jaarcontract. Online zijn al verschillende voorbeelden van de verrekening te vinden, en daar duiken ook de cijfers uit de Facebookpost op: 647 kuub gas en 1074 kWh.

Het voorbeeld

Als je de jaarafrekening van jouw energieleverancier op 28 april krijgt, omdat je ooit op die dag je contract hebt afgesloten, is vastgelegd dat in de periode van 1 januari tot en met 27 april 647 kuub gas en 1074 kWh stroom onder het prijsplafond valt.

Als je meer hebt verbruikt in deze periode betaal je daarvoor de marktprijs, ook al zit je nog niet aan het maximale plafond van 1200 kuub en 2900 kWh. Vanaf 28 april tot en met 31 december blijft dan nog 553 kuub gas en 1826 kWh over, dat je voor de voordelige plafondprijs kunt afnemen. Als je minder hebt verbruikt van de vastgestelde hoeveelheid gas voor het moment van de jaarafrekening mag je dit niet meenemen in de tweede helft van het jaar.

Jaarplafond, maandmaximum, dagmaximum

Het vastgestelde prijsplafond geldt voor een jaar, maar om een nauwkeurige jaarafrekening zoals in het voorbeeld hierboven te kunnen maken, is ook een dagmaximum vastgesteld. Bij elkaar opgeteld komt hier ook een maandmaximum uit. Hierbinnen is rekening gehouden met de seizoenen: in januari ligt het gemiddelde gasverbruik hoger dan in juli.

Zo kom je dus uit op de cijfers van 647 kuub gas en 1074 kWh stroom binnen het prijsplafond, voor de periode 1 januari tot en met 27 april. In de praktijk wordt niet gekeken of je over het dag- of maandmaximum heen gaat: in je afrekening gaat het om de gehele som van de periode. Je zou dus in februari boven het maandmaximum kunnen zitten; als je er in maart weer onder zit, kun je uiteindelijk nog steeds onder het plafond van de eerste jaarafrekening komen. Het dag- en maandmaximum is dus vooral relevant voor de periodieke berekening.

In principe betaalt iedereen voor de eerste 1200 kuub gas en 2900 kWh die hij of zij verbruikt de prijsplafondprijs in 2023. Hoe deze hoeveelheid in tweeën in gesplitst over het jaar hangt van het moment van je jaarafrekening af. Mensen die toevallig hun energierekening ooit op 1 januari hebben afgesloten krijgen logischerwijze niet met de dubbele afrekening te maken.

Kritiek

De complexe berekening kreeg direct kritiek, zo menen sommigen dat mensen die niet een extreem gemiddeld energieverbruik hebben onterecht meer geld aan stroom kwijt zijn. Fundamenteel bestaat de angst dat de regeling te snel is doorgevoerd en het beleid de marktwerking fout in de hand speelt.

(Stand van zaken: 21.12.2022)

---

(Het artikel werd op 27.12.2022 geüpdate om een taalfout recht te zetten.)