Citaat Duitse minister over offers en sancties verdraaid

Zelfs al zouden er honderdduizend mensen de hongerdood sterven, nog zou Duits minister van Economie en Klimaat, en tevens vicekanselier, Robert Habeck de sancties tegen Rusland niet willen opheffen. Althans dat is de interpretatie van zijn woorden door Russia Today. Die valt echter niet meteen correct te noemen. Een Nederlandse blogsite en meerdere Facebookgebruikers (hier, hier en hier) nemen deze interpretatie over, met nog een extra fout erbij. 

Beoordeling

De uitspraken van Habeck worden volledig uit hun context gerukt en verdraaid. Hij zei dat hij zich kon voorstellen dat het Russische regime honderdduizend levens zou opofferen om onder sancties uit te komen. Ook is er geen sprake van dat het hier om Duitse levens zou gaan. 

Feiten

De uitspraken van Habeck waarop dit gerucht gebasseerd is, dateren al van 23 mei. Op die dag nam hij deel aan een panelgesprek over de energiecrisis ('Energy Outlook: Overcoming the Crisis') tijdens het World Economic Forum in Davos. Over de passage van Habeck in Davos werd in de Duitse media wel bericht, maar over zijn zogezegde opmerking om honderduizend levens te offeren, werd niet geschreven. 

Het was de Russische staatsomroep Russia Today die een dag na het gesprek met een Duitstalig artikel kwam waarin Habecks uitspraken als bijzonder cynisch geïnterpreteerd werden. Een korte clip van het gesprek werd samengezet met een notoire uitspraak van een voormalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Madeleine Albright. Zij zei in 1996 dat, hoewel een zeer moeilijke keuze, ze de dood van een half miljoen Iraakse kinderen als prijs voor de sancties tegen Irak aanvaardbaar vond. 

Vier crisissen

Opnames van het gehele panelgesprek waar Habeck aan deelnam, zijn zowel op de website van het WEF als op Youtube te vinden. De desbetreffende uitpsraak van Habeck is te vinden op 7:30. Hij spreekt net daarvoor over vier grote crisissen die hij op dat moment ziet en die allen in verband staan met elkaar: hoge inflatie, een energiecrisis, toenemende honger en de klimaatcrisis.

Voor Habeck is het nutteloos om de aandacht slechts op één van deze problemen te vestigen. Als geen van de problemen aangekaart wordt, is de kans op wereldwijde recessie die de stabiliteit in de wereld kan bedreigen, volgens hem reëel.

Hij stelt rond 7:00 hypothetisch dat als delen van de wereld in hongersnood zouden zijn, dit invloed op die stabiliteit heeft. Hij zegt zich niet te kunnen inbeelden dat zijn land of een van de landen van zijn toehoorders zou doen, waar het Russische regime volgens hem wel toe in staat is: honderdduizend levens opofferen om zo de sancties te laten opheffen. Dat zou verwijzen naar het feit dat Rusland op dat moment de graanexport uit Oekraïense havens tegenhield. 

Netjes uitgeknipt

De Russische staatsomroep Russia Today knipte voor een Duitstalig artikel in de uiteenzetting van Habeck het stuk tussen 7:14 en 7:43. Via een misleidende titel en de uitspraak van Albright probeert het artikel te doen geloven dat Habeck zei ten allen tijde de sancties tegen Rusland te behouden, ook als dit honderdduizend mensenlevens kostte.

Wat Habeck eigenlijk zei, en wat in relatie tot een eerder punt stond, is dat hij juist het Russische regime in staat acht om honderdduizend levens op te offeren om de sancties opgeheven te krijgen. Hij kan zich niet inbeelden dat zijn land of een ander land dit zou doen. 

Deutsche Presse-Agentur controleerde de video van Russia Today ook al eens in het Duits. Toen kreeg dpa ook bevestiging van het kabinet van Habeck dat de juiste interpretatie van zijn woorden is dat Habeck zich van het Russische regime kan inbeelden dat ze bereid zijn honderdduizend levens op te offeren om sancties te doorbreken. 

Volgens het ministerie deed hij dit ook in het kader van de toenmalige blokkade van de graanexport uit Oekraïne door Rusland. Aangezien Oekraïne tot de grootste graanexporteurs ter wereld gerekend kan worden, zou dit volgens het ministerie dus tot vele hongerdoden overal ter wereld kunnen leiden. 

Foutje in het Nederlands

De Nederlandstalige claims die gebasseerd zijn op het artikel van Russia Today, maken echter nog een extra fout. In de titel op de blogsite, wat overgenomen wordt op Facebook, wordt gesproken van "onze bevolking". Dit wekt de indruk dat Habeck honderdduizend Duitse levens zou willen opofferen; een suggestie die bij Russia Today - en uiteraard in het originele panelgesprek - afwezig is. 

(Stand van zaken: 12.12.2022)