Zweden heeft haar energievoorraad voor deze winter op orde

In Zweden zou de noodklok slaan: hoge energietekorten zouden de normaal mooie witte winter in een nationale catastrofe kunnen doen eindigen. Althans, dat beweren sommige Facebookgebuikers (hier en hier). De Zweedse energievoorraden zouden lijden onder een tekort aan duurzame- en kernenergie en de stop op de toevoer van Russisch gas. De situatie is zels zo ernstig dat de regering haar burgers nu adviseert "dekenhutten" te bouwen om niet dood te vriezen deze winter. Klinkt als een uit de hand gelopen, apocalyptisch kinderfeestje. Uit navraag blijkt gelukkig dat de energievoorraad prima op orde is.

Beoordeling

De Zweedse energiemarkt is - net als heel Europa - getroffen door de stijgende gas- en energieprijzen, maar heeft voldoende voorraad om de komende winter door te komen. Het land was al nauwelijks afhankelijk van Russisch gas en heeft inmiddels andere gasleveranciers gevonden. Ook adviseert de regering haar burgers in deze context niet deze winter "dekenhutten" te bouwen om het seizoen door te komen.

Feiten

De gedeelde informatie is afkomstig van dissident.one en Frontnieuws, websites die erom bekend staan nepnieuws te verspreiden. De bronvermelding in de artikelen verwijst naar andere Engelstalige nepnieuws-websites, maar niet naar een officeel statement van de Zweedse regering of harde feiten over de energievoorraad van het land.

De Zweedse energievoorziening blijkt grotendeels uit duurzame bronnen en kernenergie te bestaan. Zie ter vergelijking de grafiek van de Nederlandse energievoorziening, waar een veel groter deel uit gas bestaat. Gas vormt ongeveer 2 procent van de Zweede energievoorraad en naar schatting was de helft daarvan afkomstig uit Rusland. Een woordvoerder van het Zweedse staatsbedrijf "Energimyndigheten", dat verantwoordelijk is voor de energievoorziening van het land, laat Deutsche Presse-Agentur (dpa) weten dat dit gaspercentage sinds de oorlog in Oekraïne door andere leveranciers is opgevangen. "Zweden is niet afhankelijk van Russisch gas", aldus de woordvoerder.

Hij meldt ook dat er momenteel geen energietekorten zijn in Zweden, maar dat de prijzen voor electriciteit wel zijn gestegen, veroorzaakt door de prijsstijgingen in heel Europa.

Op de website van Energimyndigheten valt te lezen dat Zweden door deze prijsstijging minder energie moeten gaan gebruiken. Met de campagne "Varje kilowattimme räknas" (iedere kilowatt telt) worden adviezen gedeeld hoe minder energie te gebruiken, zoals het lager zetten van de verwarming, minder lang douchen en stroom buiten de piekuren te gebruiken. Het maken van een dekenhut in huis wordt hier niet genoemd.

Kernenergie

Dat de kernenergiecentrales in Zweden nog niet klaar zijn om energie te leveren, zoals in de nepnieuwsartikelen online te lezen is klopt niet. In Zweden zijn momenteel zes kernreactoren in gebruik, verspreidt over drie kernenergiecentrales.

Tot voor kort was het plan de centrales te sluiten en volledig over te stappen op 100% duurzame energie. In oktober 2022 kwam een nieuwe Zweedse regering aan de macht (gedomineerd door centrum-rechtse partijen) en is dit doel aangepast naar "100% fossielvrij". Het ligt in de planning weer meer reactoren te laten draaien.

Advies voor noodsituaties

Het is niet ongebruikelijk in Zweden dat door een sneeuwstorm een gebied voor bepaalde tijd zonder stroom komt te zitten. Op de website van Energyminderheten worden daarom adviezen gedeeld hoe om te gaan met een dergelijke noodsituatie, wanneer de stroomtoevoer enkele dagen stil komt te liggen door kapotte leidingen.

In deze context vinden we het advies terug om binnenshuis een hut te bouwen om in te slapen (zie punt 3: "Bygg en koja"), samen met het dragen van warme kleding en aansteken van theelichtjes. Dit advies staat echter los van de huidige energiecrisis, aangezien die in Zweden momenteel niet tot een noodtoestand leidt, zo bevestigt ook de woordvoerder van Energimydigheten.

(Stand van zaken: 26.10.2022)