BBC-verslaggever was in Irpin tijdens beschietingen

Een reporter van de BBC zou een gevaarlijk staaltje oorlogsverslaggeving in scène hebben gezet. Deze bewering gaat rond op Facebook en op Twitter. Daar worden foto’s gedeeld waarop een verslaggever, met helm en scherfvest, dekking lijkt te zoeken voor beschietingen. Achter hem is een vrouw te zien. Volgens de beweringen kijkt zij verbaasd naar de verslaggever, alsof zij niet begrijpt waarom hij zich verschanst.

Beoordeling

De bewering is vals en misleidend en de foto's missen de nodige context. De foto’s zijn screenshots uit een reportage van de BBC, gemaakt in Irpin op 6 maart 2022. Irpin werd op die dag hevig onder vuur genomen door het Russische leger. BBC-reporter Jeremy Bowen doet wel degelijk ter plaatse verslag, terwijl achter hem explosies te horen zijn. In de reportage is te zien dat de vrouw op de screenshots zich ook verschanst.

Feiten

De foto’s die op sociale media worden gedeeld, zijn screenshots uit een reportage van de BBC van 6 maart 2022. De reportage is in zijn geheel terug te vinden op de website van de BBC. Vanaf 01:52 zijn de beelden met de reporter en de vrouw te zien, waarvan de screenshots zijn gemaakt.

De reportage toont Oekraïense burgers die Irpin ontvluchten voor het oprukkende Russische leger. In de beginfase van de oorlog probeerde Rusland de Oekraïense hoofdstad Kiev te omsingelen. Eind februari en in maart werd er hevig gevochten om voorsteden ten westen van Kiev, waaronder Boetsja en Irpin.

Toen de Russen op 6 maart delen van Irpin veroverden, sloegen veel mensen op de vlucht. Zij probeerden Irpin te verlaten in de richting van Kiev. Daarvoor moesten zij een brug over de Irpinrivier oversteken, die eerder door het Oekraïense leger was vernietigd om de Russische opmars te vertragen. De oversteek was daardoor alleen mogelijk te voet.

Die vluchtelingen werden door Russisch artillerievuur bestookt. Daarvan deed niet alleen de BBC verslag, maar onder anderen ook de New York Times, Reuters en Human Rights Watch op basis van ter plaatse zijnde journalisten en ooggetuigen. 

BBC-reporter in Irpin

Alles wijst erop dat BBC-verslaggever Jeremy Bowen op 6 maart 2022 in Irpin was en van dichtbij verslag deed van deze gebeurtenissen. In de reportage is achter hem een kapotte brug te zien. Er is veel beeldmateriaal van verschillende bronnen beschikbaar dat aantoont dat het hier de brug van Irpin betreft.

Deze reportage van Sky News vanuit Irpin op 8 maart 2022 toont dezelfde brug vanuit verschillende hoeken. Vanaf 05:27 zijn duidelijk dezelfde zeven gaten in het afgebroken wegdek van de brug te zien als in de BBC-reportage. Ook ligt in beide reportages dezelfde witte bestelbus ondersteboven voor de brug.

De Italiaanse factcheckers Open laten met een foto zien dat er bovenop de brug van Irpin een rood reclamebord stond. Datzelfde bord is ook zichtbaar in de BBC-reportage, op de brug achter de liggende Jeremy Bowen. Bowen is dus duidelijk in Irpin.

Burgers op de vlucht

Wanneer Bowen zich tot de camera richt, zijn de inslagen van zwaar artilleriegeschut hoorbaar. Achter Bowen zijn mensen te zien, die vanuit de rivierbedding omhooglopen, met tussenpozen dekking zoekend wanneer een mortier inslaat. Bowen lijkt dus wel degelijk aanwezig bij de beschietingen op de burgers die Irpin ontvluchtten.

De vrouw op de screenshots is in de reportage langer in beeld. Zij verschanst zich achter een stuk verwrongen metaal op de rivierbedding, wanneer explosies klinken. Op het moment dat het screenshot genomen is, is zij net opgestaan om verder te lopen. Zij zal dus zeker wel begrepen hebben waarom ook Bowen dekking zocht.

Bowen reageert zelf op zijn Twitteraccount op de beschuldigingen: «Deze en andere kwaadaardige tweets beweren dat ik in maart een stuk voor de camera in scène heb gezet. De beschuldigingen zijn volkomen onjuist. Beledig mij als je wilt. Beledig niet duizenden burgers die over de Irpin-brug naar Kyiv vluchten voor Russische beschietingen en oorlogsmisdaden.»

(Stand van zaken: 12/10/2022)