Oud maar niet onafhankelijk

De City of London is deel van het Verenigd Koninkrijk

15.09.2022, 14:50 (CEST)

In het hart van Engeland, in het centrum van Londen, ligt een wijk die ... geen deel is van het Verenigd Koninkrijk? Dat klopt niet, hoewel de City of London wel een speciaal statuut heeft.

Londen is de hoofdstad van het Verenigd Koninkrijk (VK), maar de 'City of London' zou niet eens deel van dat koninkrijk zijn. In een uitzending van Russia Today uit 2017 wordt gesteld dat de koning(in) van het VK de City niet binnen mag zonder toestemming, en er daarom geen soeverein over zou zijn. Net zoals het Vaticaan en Washington D.C, zou dit deel van London dus een onafhankelijke staat zijn binnen het land waar het ligt, aldus gebruikers op Facebook en Telegram, die een video van de uitzending delen. 

Beoordeling

De City of London heeft een speciaal statuut, maar is wel gewoon deel van het Verenigd Koninkrijk. De monarch van het Verenigd Koninkrijk is dan ook hier de soeverein. Vaticaanstad is wel een soevereine staat, Washington D.C. niet.

Feiten

Hoewel het Engelse woord 'city' eenvoudigweg stad betekent, is de hoofdstad van het Verenigd Koninkrijk, Londen, strikt genomen geen 'City'. Dat is namelijk een ceremoniële titel voor bepaalde gemeenschappen in het VK. Groot-Londen bevat wel twee Cities: de City of Westminster en de City of London (of kortweg 'The City'). Deze laatste is in tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden slechts een deel van het centrum van stedelijk Londen. Deze wijk behoort wel degelijk tot het VK, maar heeft een speciale status. 

The City, ook wel the Square Mile genoemd, is waar minstens sinds de Romeinse tijd een nederzetting lag. Het is ook het financiële hart van Londen. Dat The City wel degelijk deel van het VK is, blijkt al uit het feit dat het op een lijst van 'Cities' van het Verenigd Koninkrijk staat, een webadres van het VK heeft (gov.uk) en een afgevaardigde in het parlement van het VK zetelt (samen met de City of Westminster).

Geografisch gezien bestaat het Verenigd Koninkrijk uit het gehele eiland Groot-Brittannië (Engeland, Wales en Schotland) en Noord-Ierland. Aangezien De City of London op dat eiland ligt, is het deel van het VK. Ook heeft het VK maar één landsgrens, namelijk tussen Noord-Ierland en de Republiek Ierland. Er loopt geen landsgrens langs de Thames.

Te City of London Corporation

De City of London wordt bestuurd door de The City of London Corporation. Dit is het oudste nog bestaande bestuur op Groot-Brittannïe, en ouder dan de eerste vormen van het VK en het parlement. De ontstaansdatum van de Corporation is niet geweten. In documenten wordt slechts aangegeven dat ze al bestaat "from time immemorial" (zolang als men zich kan herinneren).

Na de verovering van Engeland in 1066 erkende Willem de Veroveraar dan ook al de speciale rechten van de City of London. Dit is de 'buitenlandse verovering' die in de video foutief op 00:50 in 1688 wordt geplaatst. 

Doorheen de tijd ontwikkelde rond de City of London het grotere Londen, waarbinnen de City altijd een speciaal statuut heeft gehouden. Zo is het ook een county, heeft een eigen politiemacht en een eigen burgemeester (Lord Mayor), die niet te verwarren is met de burgemeester van Londen.

Hoewel deze Lord Mayor wel verkozen wordt, zijn er wat eigenaardigheden aan het proces. Zo is het behoorlijk ingewikkeld om zelfs nog maar verkiesbaar te zijn in de City. Daar komt nog bij dat bedrijven in de City (niet alleen banken) ook stemrecht hebben. Of dit al dan niet democratisch is, hangt vooral af van welke definitie van democratie gehanteerd wordt. De City vindt zelf alvast van wel.

De City en de monarch

In de video (00:42) wordt gezegd dat de koning(in) van het VK toestemming moet vragen om de City binnen te mogen en daarom niet de soeverein (monarch) van de City zou zijn. Hieruit zou moeten volgen dat de City dus geen deel van het VK is. Hoewel er in het Gemenebest een aantal landen zijn, die geen deel van het VK zijn, maar waar Charles III (en voor hem Elizabeth II) wel soeverein is, klopt het dat hij de monarch van héél het VK is.

Het idee dat de koning(in) van het VK niet de monarch van de City zou zijn, is echter gebasseerd op een foute interpretatie van de geschiedenis en een bepaald ritueel. Toen Willem de Veroveraar voor de poorten van Londen stond, heeft hij de stad niet veroverd, maar is hij uitgenodigd om binnen te komen, in ruil voor het behoud van de speciale rechten. 

Het klopt dat ook nu nog dat de koning(in) niet zomaar (in functie) de City binnenkomt. Op de grens van de City wordt de monarch opgewacht door de Lord Mayor die een zwaard aanbiedt. Hiermee geeft de Lord Mayor aan dat hij de autoriteit van de monarch erkend. De monarch is dan ook de enige die in de City boven de Lord Mayor staat. Koningin Elizabeth II heeft dit ritueel wel vaker meegemaakt. 

De koning(in) is dus wel degelijk de monarch in de City. Op de website van de City staat Elizabeth nog omschreven als de soeverein, maar sinds haar overlijden op 8 september en de troonsbestijging van haar zoon Charles is hij nu de soeverein, met de Lord Mayor als zijn vertegenwoordiger.

De koning(in) is dus wel degelijk de monarch in de City. Op de website van de City staat Elizabeth II nog omschreven als de soeverein, maar sinds haar overlijden op 8 september en de troonsbestijging van haar zoon Charles is hij nu de soeverein, met de Lord Mayor als zijn vertegenwoordiger.

Het is overigens niet de eerste plaats waar de troonbestijging van een nieuwe monarch bekendgemaakt wordt; dat is in St. James's Palace. Dat de bekendmaking in de City zo snel volgt, heeft waarschijnlijk te maken met de ligging en het economisch belang van de City. 

Vaticaanstad en Washington D.C.

De City is dus geen soevereine staat binnen een ander land. Vaticaanstad is dat inderdaad wel. Washington D.C. is echter geen soevereine staat. Het is de hoofdstad van de Verenigde Staten. Het heeft een speciaal statuut binnen het land, maar is er wel degelijk deel van. 

(Stand van zaken: 15.09.2022)

Links

Facebookpost (gearchiveerd)

Telegrampost (gearchiveerd)

Gearchiveerde video

RT uitzending (gearchiveerd)

City in the UK (gearchiveerd)

List of cities (gearchiveerd)

City of Westminster (gearchiveerd)

City of London (gearchiveerd)

The City of London II (gearchiveerd)

City of London geschiedenis (gearchiveerd)

Nickie Aiken (gearchiveerd)

United Kingdom (gearchiveerd)

Act of union (gearchiveerd)

Local Elections (gearchiveerd)

Over Willem de Veroveraar (gearchiveerd)

Counties (gearchiveerd)

Police Authority (gearchiveerd)

Lord Mayor (gearchiveerd)

Burgemeester van Londen (gearchiveerd)

Verkiezingen in de City (gearchiveerd)

Youtube verkiezingen in de City (gearchiveerd)

City of London School (gearchiveerd)

The City's government (gearchiveerd)

Het Gemenebest (gearchiveerd)

Het zwaard van de City (gearchiveerd)

De monarch en de City (gearchiveerd)

Elizabeth II in de City (gearchiveerd, gearchiveerde video)

De City FAQ (gearchiveerd)

De Rol van de Lord Mayor (gearchiveerd)

Royal Accession (gearchiveerd)

Artikel Evening Standard (gearchiveerd)

Vaticaanstad (gearchiveerd)

Washington D.C. (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.