Gegoochel met getallen van Pfizer

Maar liefst 44 procent van de zwangere vrouwen zou na een COVID-19-vaccin van Pfizer een miskraam hebben gehad. De Amerikaanse journalist Naomi Wolf zou dit hebben ontdekt in 300.000 documenten van het farmaceutische bedrijf, wat gedeeld wordt op Facebook.

Beoordeling

De bewering is onwaar. Het getal 44 berust op een lukrake en foutieve berekening. Een dubbele telling van een aantal miskramen in een document van Pfizer is afgezet tegen een willekeurige groep zwangere vrouwen en het aangehaalde document wordt zonder context gepresenteerd. Zulke conclusies kunnen er dan ook niet aan verbonden worden. Wetenschappelijke studies vinden geen bewijs dat vaccinatie voor zwangere vrouwen onveilig is.

Feiten

De Facebookpost verwijst naar een artikel van The Florida Standard. In dat artikel wordt verwezen naar een onderzoek, gepubliceerd op een website van Naomi Wolf: Daily Clout. Wolf organiseert via Daily Clout een project waarbij vrijwilligers een groot aantal documenten van Pfizer lezen en daar verslag over uitbrengen.

Deze documenten gaan over de onderzoeksperiode van het coronavaccin van Pfizer. Op deze onderzoeken baseerde de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) het besluit om het vaccin van Pfizer goed te keuren voor gebruik in de Verenigde Staten.

De non-profitorganisatie Public Health and Medical Professionals for Transparency (PHMPT) wist in januari 2022 bij een Texaanse rechtbank af te dwingen dat deze documenten versneld openbaar moesten worden gemaakt. Sindsdien heeft de FDA vele tienduizenden pagina’s onderzoeksresultaten van Pfizer vrijgegeven. Deze worden zonder enige context gepubliceerd op de website van PHMPT.

Dubbele telling

Het onderzoek waarnaar The Florida Standard verwijst, werd oorspronkelijk geplaatst op Gettr en gedeeld op Daily Clout. Na kritiek van verschillende factcheckers werd de post op Daily Clout eerst aangepast en daarna verwijderd.

In de blogpost werd verwezen naar een 3645 pagina’s tellend document van Pfizer. Uit dat document zou moeten blijken dat 44 procent van de zwangere vrouwen in het onderzoek een miskraam kreeg na vaccinatie. Dat percentage bleek het resultaat van een lukrake en foutieve berekening.

Eerst wordt namelijk verwezen naar een lijst van 50 geanonimiseerde personen aan het einde van het Pfizerdocument. Dit zijn 50 personen die in verwachting zijn geraakt na een eerste injectie met een Pfizervaccin. Vervolgens wordt er gekeken naar hoe vaak de woorden «miscarriage» (miskraam) of «abortion spontaneous» (in deze context ook miskraam) voorkomen in het hele document. Volgens de blogpost meldt het Pfizer-document 22 miskramen. Op 50 zwangerschappen zou 22 miskramen inderdaad neerkomen op 44 procent.

Echter: het document meldt geen 22 miskramen. Het document bevat een lijst van personen bij wie "adverse events" (complicaties) optraden na een Pfizer-prik én een lijst van personen bij wie "serious adverse events" (ernstige complicaties) optraden na vaccinatie. De personen bij wie een miskraam plaatsvond, staan op beide lijsten. Het gaat dus niet om 22, maar om 11 unieke miskramen. Tot deze conclusie kwam ook Nieuwscheckers, de factcheckers van Universiteit Leiden.

Foutieve berekening

Ook heeft het geen zin om 22 of 11 miskramen af te zetten tegen de lijst met 50 vrouwen die zwanger werden na hun eerste prik. Van de 11 vrouwen die een miskraam hadden, staan er maar drie op die lijst. Die lijst is dus geen lijst van alle zwangere vrouwen die meededen aan het onderzoek.

Dat gegeven werd ook opgemerkt door Jeffrey Morris, directeur van de afdeling biostatistiek van de medicijnenfaculteit van de Universiteit van Pennsylvania, die het deelde met persbureau AP.

Het aangehaalde Pfizerdocument mist alle context. Het zegt niets over het totale aantal zwangere vrouwen dat meedeed aan het onderzoek en welk percentage van hen een miskraam kreeg.

Het enige dat beweerd kan worden, is: drie van de vijftig vrouwen, op de lijst van vrouwen die zwanger werden na hun eerste prik, hadden een miskraam. Dat komt neer op zes procent van deze specifieke groep.

Aan die zes procent moet echter niet te veel statistische waarde worden gehecht. Een relatief kleine groep van vijftig vrouwen is niet representatief voor alle vrouwen die zwanger worden na een eerste Pfizervaccin.

Vaccins veilig voor zwangere vrouwen

Het is niet vast te stellen of de hierboven genoemde miskramen veroorzaakt werden door het vaccin van Pfizer. Gezondheidscomplicaties kunnen optreden na vaccinatie, zonder dat het vaccin de oorzaak ervan is.

Zo staan er tientallen personen op de lijsten van Pfizer bij wie een verkeersongeluk als complicatie is genoteerd. Daarvan kan men moeilijk het vaccin de schuld geven. In alle gevallen dat de complicatie een miskraam betreft, geeft het Pfizerdocument aan dat er geen relatie is met het vaccin.

Ongeveer 13,5 procent van alle zwangerschappen eindigt met het vroegtijdig verlies van de foetus. Dat was de uitkomst van een grootschalig onderzoek onder meer dan 600.000 Deense vrouwen tussen 1978 en 1992. De meest bepalende factor lijkt de leeftijd van de moeder te zijn. Bij vrouwen boven de 45 jaar is de kans op een miskraam bijna 75 procent.

Verschillende onderzoeken (JAMA, NEJM) wijzen uit dat de kans op een miskraam niet significant toeneemt bij zwangere vrouwen, wanneer zij zich laten inenten met een goedgekeurd vaccin tegen COVID-19. Integendeel, vaccinatie tijdens de zwangerschap met twee doses van een mRNA-vaccin verlaagt waarschijnlijk de kans op ziekenhuisopname bij pasgeboren kinderen. Dat blijkt uit data van de CDC.

(Stand van zaken: 24/08/2022)