Weerkaarten uit 2019 en 2022

Zenders gebruiken verschillende kleuren in weerberichten

22.7.2022, 15:06 (CEST)

Met temperaturen ruim boven de dertig graden, ontstond ook online in juli een verhitte discussie. Weerkaarten uit diverse landen moeten 'klimaathysterie' bewijzen. die conclusie blijkt alleen onjuist.

"Wat vandaag een klimaatramp is, was in 2002 een mooie zomerdag...". Met dat bijschrift wordt op Facebook (hier en hier) en Twitter een afbeelding gedeeld met twee weerkaarten van Frankrijk. De kaarten zouden dateren van 13 juli 2002 en 15 juli 2022. De hoge temperaturen zitten redelijk dicht bij elkaar, maar de ene kaart is oranje en de andere rood.

Beoordeling

Deze berichten zijn misleidend. De bovenste kaart komt niet uit 2002, maar uit het journaal van TF1 van 27 juni 2019. De temperaturen waren niet zo hoog op 13 juli 2002. De kaarten komen bovendien van verschillende zenders, die andere kleurcodes gebruiken. Hun kaarten zijn dus niet met elkaar te vergelijken.

Feiten

Bij de onderste weerkaart staat bij een deel van de berichten de datum van 15 juli 2022. Die datum klopt. De logo’s in de screenshot wijzen erop dat het weerbericht op RMC werd uitgezonden, maar het is online bij BFMTV te vinden. Deze twee zenders zijn met elkaar verbonden in dezelfde mediagroep.

De weerman presenteert in deze video op minuut 1.13 het weerbericht voor zondag 17 juli 2022. De temperaturen en rode kleur komen exact overeen met die uit de onderste kaart uit de afbeelding die online ophef veroorzaakt.

Met weerkaart die wordt gepresenteerd als 13 juli 2002 is wel iets aan de hand. De administrator van de Franse meteorologie-organisatie Infoclimat deelde op Twitter een werkelijke kaart van de temperaturen van 13 juli 2002. Het was toen een stuk koeler dan de bovenste weerkaart uit de screenshot laat zien.

Die bovenste kaart dateert dan ook eigenlijk van 27 juni 2019 en voorspelt het weer voor de dag erna. De exacte kaart werd op Twitter gedeeld door de zender LCI, een nieuwszender die onderdeel is van de TF1-groep. "45°C in Nîmes morgen," is te lezen in het Twitterbericht.

TF1 schreef zelf ook een artikel over de verkeerde datum bij deze weerkaart. Volgens de zender was deze weersvoorspelling op 27 juni 2019 net voor 20.00 uur op TF1 te zien. Die uitzending is online niet terug te vinden. Een weerbericht van 13.00 uur ’s middags op 28 juni laat op minuut 0.40 wel zien dat de temperaturen inderdaad zeer vergelijkbaar zijn met de voorspellingen van een dag eerder.

Zenders niet te vergelijken

Los van dat de datum op één van de gedeelde kaarten dus niet klopt, komen de twee weerberichten dus ook van verschillende zenders. Iedere zender bepaalt zijn eigen regels voor het kleurgebruik. Ze zijn daardoor niet met elkaar te vergelijken.

Weerkaarten worden vaker ingezet als middel om aan te tonen dat nieuwszenders de weersomstandigheden van nu ‘overdrijven’, ten opzichte van jaren geleden. Deutsche Presse-Agentur schreef al meerdere factchecks (hier en hier) die laten zien dat dit al eerder onterecht bleek.

Hoewel warme dagen in de zomer van alle tijden zijn, is de realiteit dat de gemiddelde temperatuur wel stijgt. Dit is goed te zien in de 'klimaatstreepjescode' van het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI). Iedere streep staat voor een jaar en geeft aan of dat jaar relatief koel of warm was. De afgelopen jaren kwam een hogere gemiddelde jaartemperatuur vaker voor.

(Stand van zaken: 22/07/2022)

Links

Facebookpost I (gearchiveerd)

Facebookpost II (gearchiveerd)

Twitterbericht (gearchiveerd)

Uitzending BFMTV (gearchiveerd)

Over Infoclimat (gearchiveerd)

Kaart 15/7/2002 Infoclimat (gearchiveerd)

Tweet LCI (gearchiveerd)

Artikel TF1 (gearchiveerd)

Uitzending TF1 van 28 juni 2019 (gearchiveerd)

Klimaatstreepjescode (gearchiveerd)

Eerdere dpa-factchecks hier en hier

Deze factcheck verscheen eerder al in het Frans

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.