Oude foto in nieuwe jas
Verhaal over kindersmokkel in vleestransport is verzonnen
20.7.2022, 15:56 (CEST)
Mensensmokkelaars zoeken naar steeds extremere manieren om hun slachtoffers over internationale grenzen te krijgen. Zo zou de Mexicaanse politie tijdens een routinecontrole in een vrachtwagen die vlees transporteerde 20 baby's gevonden hebben, die in de karkassen van runderen waren verstopt. Dit verhaal wordt op Facebook (hier en hier) gedeeld met een foto die weinig aan de verbeelding overlaat.
Beoordeling
Het verhaal is verzonnen. Er is geen betrouwbaar spoor van dit verhaal te vinden. Het is niet helemaal zeker wat de context van de foto is die bij het verhaal gedeeld wordt. Het is wel zeker dat ze veel ouder is dan dit fictieve verhaal.
Feiten
De tekst op Facebook is een letterlijke vertaling van een Engelstalig Telegrambericht. Dat is afkomstig van een kanaal dat erg veel aan QAnon-gelinkte theorieën post. Vermeend kindermisbruik door een ongedefinieerde elite is dan ook een vaak terugkerend thema bij de complottheorieën van QAnon.
Dit bericht, dat door verschillende blogs woordelijk verspreid wordt, verwijst telkens naar een "toonaangevende en betrouwbare krant uit de Domenicaanse Republiek". Hoewel Deutsche Presse-Agentur (dpa) het verhaal of de foto niet kon terugvinden bij Domenicaanse kranten, was het verhaal wel met exact dezelfde bewoording en foto terug te vinden bij een nieuwssite uit San Salvador: Diario Libre SV. Deze naam lijkt wel erg op die van een van de grootste Domenicaanse kranten: Diario Libre. Daar komt dan waarschijnlijk ook de verwarring vandaan.
Het artikel van Diario Libre SV is de oudste versie van het verhaal dat dpa kon vinden en werd op 18 maart 2019 gepubliceerd. De gebruikte foto is niet meer zichtbaar, maar een tweet over het artikel toont aan dat het om dezelfde foto gaat. De factcheckers van het Mexicaanse Animal Politico en het Peruaanse La Republica ontkrachtten al een tiental dagen later een versie van het verhaal die op 19 maart 2019 online kwam. In deze versie is nog sprake van een specifiek vleesverwerkingsbedrijf. Voor de rest is het verhaal exact hetzelfde.
Het voorval zou zich hebben voorgedaan in de Mexicaanse staat Veracruz op 16 maart 2019 en de politie zou de ontvoerder gearresteerd hebben. Een zoektocht op die termen levert echter geen nieuws op over dit verhaal. Animal Politico contacteerde ook het openbaar ministerie van Veracruz, dat geen weet had van de arrestatie van de ontvoerders, zoals in de artikels beweerd wordt.
De foto
De exacte origine van de foto blijkt niet makkelijk te achterhalen. De vroegste versie die La Republica kon vinden werd op 28 september 2016 op een Pools forum geplaatst, in de context van een grap. Dit kan echter niet de origine zijn van de foto bij het artikel, want de Poolse foto is kleiner uitgesneden dan de foto die bij het verhaal in 2019 gedeeld wordt. Zo is de hand centraal onderaan daar niet zichtbaar.
Dpa kon nog Facebookposts met de foto vinden die op 19, 20 en 21 september 2016 gedeeld werden en een YouYube-video van 23 september 2016 waarin de foto besproken wordt. Deze berichten zijn telkens in het Arabisch en benoemen het dode dier telkens als een schaap, niet als rund.
Hoewel het dus nog steeds niet duidelijk is wat de exacte oorsprong van de foto is, is het wel zeker dat deze foto al minstens in september 2016 online stond. Bijgevolg heeft ze dan ook niets te maken met een fictieve ontdekking die zich in maart 2019 zou hebben afgespeeld, in februari 2022 als 'latest news' rondgaat op Engelstalige blogs en in juli 2022 nog steeds met dezelfde urgentie word gedeeld op Facebook.
Dit alles betekent overigens niet dat kindersmokkel niet reëel is. In Latijns-Amerika is het wel degelijk een probleem dat zorgen baart. Maar er zijn tot op heden nog geen kinderen in de karkassen van runderen gevonden.
(Stand van zaken: 19.07.2022)
Links
Facebookpost II (gearchiveerd)
Telegrambericht (gearchiveerd)
Fivethirtyeight over QAnon (gearchiveerd)
Verhaal in het Engels hier en hier (gearchiveerd hier en hier)
Artikel en tweet Diario Libre SV (gearchiveerd hier en hier)
Factchecks Animal Politico en La Republica (gearchiveerd hier en hier)
Gearchiveerd artikel Zona Franca TV
Google-zoektocht (gearchiveerd)
Foto op Pools forum (gearchiveerd)
Facebookfoto's 19, 20 en 21 september 2016 (gearchiveerd hier, hier en hier)
Over dpa-factchecks
Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.
Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.
Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.