Politici bezoeken zelfde ruïnes in Irpin

Opvallend veel westerse leiders, waaronder Wopke Hoekstra en Mark Rutte, die Oekraïne bezoeken worden voor hetzelfe verwoeste gebouw gefotografeerd. Genoeg reden voor sociale media gebruikers om te concluderen dat dit doorgestoken kaart is en de foto's eigenlijk op een nagebouwde set zijn genomen. Of dat dit dan zou moeten betekenen dat de leiders er niet geweest zijn of dat de verwoestingen niet zo erg zijn, is niet helemaal duidelijk. In ieder geval is er een veel logischere verklaring waarom ze allen bij dat gebouw gefotografeerd zijn. 

Beoordeling

Hoekstra en Rutte werden, net als andere politici gefotografeerd op een plek waar de oorlog wel degelijk verwoestingen heeft aangericht. Daar is meer dan genoeg bewijs voor. 

Feiten

De foto's van Rutte en Hoekstra komen van Twitter. Daar wordt meteen duidelijk dat beide foto's in Irpin, een voorstad van Kiev, getrokken zijn. Onderschriften bij de andere foto's van Trudeau, Baerbock en Macron, Scholz en Draghi, stellen ook dat deze in Irpin genomen zijn. Telkens is op de achtergrond het gebouw zichtbaar waar op de witte zijgevel een deel pleister als een puzzelstuk ontbreekt, en zo de onderliggende baksteen blootlegt. 

Andere foto's van Rutte en Macron met hetzelfde gebouw, laten meer van de omgeving zien en maken het mogelijk de exacte locatie te bepalen. Het gaat om het gebouwencomplex hier. Het gaat om het Irpinsky Lipky, een residentieel gebouw. Er bestaat een Facebookpagina van bewoners die het verwoeste complex weer bewoonbaar willen maken.

Het gebouw met een stuk uit de gevel is hier onbeschadigd te zien. Op dat Street View-beeld uit 2015 is het gele gebouw op de achtergrond van deze foto nog niet te zien, maar op een foto uit 2019 staat het er al wel. 

Het gebouw met gebogen voorgevel is inderdaad een paar meter verder te vinden. Trudeau, Baerbock en Scholz zijn ook voor dat gebouw te zien. Ook VN-secretaris Guterres kwam naar deze plek, net als de eerste ministers van Albanië en Montenegro.

Het gaat hier niet om een filmset, maar om een volledig verwoest gebied dat weer moet opgebouwd worden. Op 2 maart plaatste de nationale reddingsdienst van Oekraïne een video op Facebook van verwoestingen aan de gebouwen. Het gebouw met gebogen voorgevel is al behoorlijk beschadigd, het gebouw met witte pleister is hier nog meer intact.

Hier en hier zijn de gebouwen te zien in een omgeving die volledig verwoest is. Deze dronebeelden, waar de gebouwen ook in voorkomen, laten weinig aan de verbeelding over. De politici laten zich dus niet in een filmset fotograferen, maar in een stadje waar de gevolgen van oorlog zeer duidelijk zichtbaar zijn. 

Irpin

Waarom komen deze leiders nu allemaal naar dezelfde plek? In Irpin werd in het begin van de Russische invasie bijzonder intens gevochten. Irpin ligt tussen de luchthaven van Hostomel, een van de allereerste Russische doelen in de oorlog, en de hoofdstad Kiev. Irpin werd, net als buurstad Boetsja, een symbool voor Russische gruweldaden, nadat 290 lichamen van burgers er werden gevonden na de terugtrekking van Russische troepen. 

Op die manier werd Irpin een geschikte plek voor politici om hun afschuw voor de gruwel van de oorlog te uiten. Irpin is ook voor praktische redenen een logische plek voor een bezoek. Het ligt dicht bij Kiev, waar deze politici ook president Zelensky gaan bezoeken (hier, hier, hier en hier) en het Russische leger heeft zich al een tijdje geleden teruggetrokken van de regio rond Kiev, waardoor het er relatief veilig is. 

Er zullen vast ook pr-argumenten meespelen om westerse politici net op deze plek te tonen. Maar de verwoestingen en het leed ter plekke zijn echt en niet in scène gezet. 

Het is niet de eerste keer dat online beweerd wordt dat de gruwelen van de oorlog in Oekraïne in scène zouden zijn gezet. Deutsche Presse-Agentur heeft dan ook al vaker factchecks geschreven om geruchten hierrond te ontkrachten (hier, hier, hier en hier). 

(Stand van zaken: 14.07.2022)