Mannen in video schieten op politiegebouw in 2014

Met geweren worden één voor één de ramen van een gebouw aan diggelen geschoten in een video die in de context van de oorlog in Oekraïne rondgaat. Het zou volgens Nederlandstalige berichten op sociale media als Facebook gaan om Oekraïeners die ‘voor de lol’ op woningen van burgers schieten.

Beoordeling

Het gebouw dat wordt beschoten is geen wooncomplex, maar een politiegebouw in de stad Lutuhyne, in de Oekraïense provincie Loehansk. De beelden zijn bovendien niet recent, maar komen uit 2014.

Feiten

Veel Facebookgebruikers verwijzen naar een tweet voor de video van de beschieting. Die tweet kreeg ook op Twitter honderden retweets en likes, maar werd later verwijderd. Dat gebeurde nadat factchecker Marieke Kuypers de beweringen in een tweet ontkrachtte. In haar bericht is de tweet nog wel te zien. De video verscheen ook in het pro-Russische Telegramkanaal ‘Berichten uit Donbass’.

Wat is het verhaal achter de video? Via de verificatietool InVid kunnen diverse screenshots uit de video aan een reverse image search onderwerpen worden. Dit leidt in Google naar een artikel van 6 november 2014, op een Russische website. De foto bij het artikel laat duidelijk één van de mannen uit de video zien. De eerste conclusie is dus al te trekken: dit zijn geen recente beelden, maar komen minstens uit 2014.

Volgens het Russische artikel gaat het om soldaten van de Nationale Garde van Oekraïne die schieten op een schoolgebouw. Een artikel van Krym Realii, een onderdeel van het internationale Radio Liberty, spreekt dit Russische narratief tegen. Volgens hen gaat het om een politiebureau in de stad Lutuhyne (ook wel geschreven als Lutugino), in de regio Loehansk. Krym Realii merkt bovendien op dat de beelden dan wel in november opdoken, maar dat deze waarschijnlijk in de zomer van dat jaar zijn gefilmd. De bomen zijn tenslotte nog groen.

Locatie bepalen

Onderzoek van Deutsche Presse-Agentur (dpa) laat zien dat Krym Realii het hier bij het rechte eind heeft. Lutuhyne is een klein stadje waarvan geen streetviewbeelden beschikbaar zijn via Google, Yandex of Mapillary. Toch is het mogelijk de locatie van de video te bepalen en zo te zien op welk gebouw er wordt geschoten.

De Russische zoekmachine Yandex laat zien dat het politiegebouw van Lutuhyne hier is, tegenover een busstation. Via Google Maps zijn satellietbeelden van deze straat te bekijken. Zo is te zien dat aan beide zijden van het politiegebouw nog een ander gebouw staat. Dat dit in de video ook zo is, is te zien in het begin voor de rechter- en op 0.43 voor de linkerzijde. Ook is op 0.25 te zien dat er een geasfalteerd en leeg stuk achter de mannen is. Dit kan wijzen op het parkeerterrein achter het busstation.

Foto’s van het politiebureau zijn bovendien online te vinden. Hier is duidelijk dezelfde voorkant, met de blauwe palen en grote raampartij in het midden te zien. In de blauwe beschrijving rechts staat Отдел полиции Лутугино (Politie Lutuhyne). Ook op deze foto van een open dag bij het politiekantoor in 2019 is dezelfde entree te zien. Bovenin zijn zwarte latten tussen de grote ramen zichtbaar. Deze zijn ook op 0.14 duidelijk in de video te zien.

Het laatste stukje bewijs dat het hier inderdaad gaat om het politiegebouw en niet om een wooncomplex of school, is een foto waar ook het oranje gebouw duidelijk op staat, dat ook in de video in beeld komt. De foto is gemaakt vanuit een hoek waar ook een oorlogsmonument met een tank te zien is. Het politiegebouw staat op de achtergrond. Vanaf de straat waar de schietende mannen op stonden, is dit monument niet zichtbaar.

Wie zijn de schietende mannen?

De video is dus niet recent en er wordt ook niet op een wooncomplex geschoten, maar op een politiebureau. Een vraag die overblijft is wie de mannen in de video zijn.

Loehansk, de regio waar Lutuhyne ligt, is tegen de grens met Rusland aan. Sinds begin juli is deze regio volledig in Russische handen. In Loehansk wordt echter al langer gevochten dan enkel in de recente oorlog. Hevige gevechten tussen Pro-Russische separatisten en het Oekraïense leger zijn al sinds 2014 aan de gang. Ook in Lutuhyne waren er in dat jaar verwoestingen.

De mannen in de video spreken Oekraïens. Het is dus aannemelijk dat zij inderdaad bij Oekraïense troepen horen die in de regio Loehansk aanwezig waren in 2014. De bevolking van de regio is zelf voornamelijk Russisch-sprekend. Of de mannen in de video van de Nationale Garde van Oekraïne of een losstaande militie zijn, is niet met zekerheid te zeggen. Ze dragen geen herkenbare emblemen op hun kleding.

(Stand van zaken: 07.07.2022)