Misleidende video

In grotere Starbucksbekers past wel degelijk meer koffie

3.6.2022, 15:33 (CEST), laatst geüpdate: 3.6.2022, 15:52 (CEST)

In tegenstelling tot wat iemand in een YouTubevideo wil doen geloven, serveert Starbucks variërende hoeveelheden koffie in verschillende bekers.

Verschillende Starbucksmaten zouden dezelfde inhoud hebben, hoewel ze tegen hogere prijzen verkocht worden. Een viraal "video-experiment" (hier, hier en hier gedeeld) lijkt dit te laten zien. Drie steeds groter wordende bekers worden gevuld met dezelfde hoeveelheid koffie. Licht Starbucks zijn klanten op of zijn juist de makers van de video niet integer? 

Beoordeling

Dit "experiment" is niet waarachtig. Starbucks geeft duidelijk verschillende volumes voor de verschillende bekers aan. De video is dan ook gemaakt om te misleiden. 

Feiten

Het lijkt niet meer dan logisch dat grotere bekers meer inhoud zouden kunnen bevatten. De video lijkt daarentegen aan te tonen dat Starbucks een manier heeft gevonden om op die logische reflex geld te verdienen. Drie (schijnbaar) verschillende maten bekers zouden alle drie dezelfde inhoud hebben.

Experiment

Dit klopt niet. Deutsche Presse-Agentur (dpa) herhaalde de proef met Starbucksbekers, verkregen in België. De hoeveelheid water die de tall-beker tot de rand vult, komt in een grande-beker ongeveer twee centimeter onder de rand. Bij een venti-beker komt deze hoeveelheid water ongeveer drieënhalve centimeter onder de rand. 

De bekers die worden gebruikt in de video zijn overal ter wereld hetzelfde, dus ook in België en Nederland. Ook de hoeveelheden die op de bekers (onderaan) aangegeven staan, komen overeen. Zo zijn er een "tall" (12 oz/355 ml), een "grande" (16 oz/473 ml) en een "venti" (20 oz/590 ml).

In de video wordt op 0:24 aangegeven dat het hier om misleidende marketing zou gaan, alsof Starbucks verschillende "maten" met verschillende namen zou aanbieden, die qua volume echter identiek zijn. Het klopt dat er een heel marketingconcept achter de maten bij Starbucks zit, maar dat gaat niet om misleidende volumes. 

Starbucks zegt ook expliciet dat er verschillende volumes voor de verschillende maten zijn. Als deze dan toch identiek zouden zijn, zou Starbucks het risico lopen aangeklaagd te worden voor consumentenmisleiding.

Video

Hoe zit het dan in de video? De vroegste versie die dpa kon vinden werd op 29 mei op Youtube geplaatst. Er zit een truc achter het "experiment" in de video, maar om met zekerheid te zeggen wat de verklaring is, heeft de video een te lage kwaliteit. Het zou kunnen dat de grotere bekers al op voorhand deels gevuld waren, of dat er valse bodems of kleinere bekers in de grotere bekers zaten. De video kan ook misleidend gemonteerd zijn. 

Het is niet de eerste keer dat dit soort video viraal gaat. In het verleden werden gelijkaardige claims al gemaakt over bekers van de ketens McDonalds en Jack in the Box. Op YouTube zijn ook al oudere video's te vinden van mensen die een gelijkaardig experiment met Starbucksbekers doen en tot de conclusie komen dat de bekers wel degelijk verschillende volumes bevatten.

Berekening

Het is ook mogelijk te berekenen dat de bekers een verschillende inhoud hebben. Een wegwerpbeker is in wiskundige termen een afgeknotte kegel. Het volume van zo'n voorwerp kan nagerekend worden met de formule: "V = (1/3) * π * h * (r² + r * R + R²)", waarbij "h" de hoogte is, "R" de straal van het oppervlak onderaan, en "r" de straal van het oppervlak bovenaan. De afmetingen zijn door dpa zelf gemeten bij de bekers die voor de herhaling van het experiment zijn gebruikt.

Merk op: De bodem van de beker hangt zo'n 8 millimeter boven de grond. De straal boven en onder zijn gelijk bij alle maten. Waarschijnlijk om maar één maat houders en deksel te hoeven aanbieden. Deze metingen zijn met de hand gedaan en dus niet altijd tot op de millimeter correct.

BekermaatHoogte (cm)Straal onder (cm)Straal boven (cm)Volume (ml/cm3)
Tall10.234.5457
Grande12.934.5578
Venti15.534.5694

Wat meteen opvalt is dat de berekende volumes hier groter zijn dan Starbucks zelf aangeeft, online én op de bekers. Als er exact 12 oz in een tall-beker gegoten wordt (het volume dat Starbucks aangeeft), blijft er nog ongeveer 1.5 cm over aan de rand. Bij een grande en een venti gaat het om ongeveer 1.5 en 1 cm respectievelijk. Dit is omdat een tot de rand gevulde beker niet handig is. Met deze marge, en bijhorende kleinere straal komen we voor de tall, grande en venti ongeveer op het aangegeven volume aan koffie. 

De drie verschillende Starbucksbekers hebben dus wel degelijk een verschillende inhoud. De gedeelde video is gemaakt om te misleiden. Waarom het nodig was om mensen over Starbucksbekers te misleiden is niet geheel duidelijk. 

(Stand van zaken: 03.06.2022)

Links

Facebookpost I (gearchiveerd)

Facebookpost II (gearchiveerd)

Facebookpost III (gearchiveerd)

gearchiveerde video

Over Starbucksmaten (gearchiveerd)

Inhoud Starbucksbekers (gearchiveerd)

Starbucksmarketing (gearchiveerd)

Misleiding of aggresieve verkoop (gearchiveerd)

Youtubevideo (gearchiveerd)

Factcheck Snopes (gearchiveerd)

Arbiter of Tweets (gearchiveerd)

Factcheck Snopes McDonald (gearchiveerd)

Artikel Business Insider (gearchiveerd)

Youtube-experimenten hier en hier (gearchiveerd hier en hier)

Volume afgeknotte kegel (gearchiveerd)

Straal van een cirkel (gearchiveerd)

Volume tall, grande, venti (gearchiveerd hier, hier en hier)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.