Licht beschadigde Franse stembiljetten zijn nog steeds geldig: geen bewijs van verkiezingsfraude

Verkiezingsfraude in Frankrijk? Volgens de website Frontnieuws zou die er geweest zijn. Zij schrijven dat er "miljoenen" stembiljetten voor Marine Le Pen niet geteld werden omdat ze ongeldig zijn. Beschadigde stembiljetten zouden namelijk ongeldig zijn in Frankrijk. Ook in 2017 zou Emmanuel Macron op die manier zich een weg hebben gebaand naar het Elysée. Als bewijs hiervoor delen ze een video waarop verschillende licht beschadigde stembiljetten voor Marine Le Pen te zien zijn.

Beoordeling

Er is geen bewijs van fraude bij de Franse presidentsverkiezingen, noch in 2022 noch in 2017. Licht beschadigde stembiljetten zoals die te zien zijn in de video, zijn niet automatisch ongeldig. Hoe dan ook zouden ze het verloop van de verkiezingen niet gewijzigd hebben.

Feiten

Stembiljetten met "interne of externe herkenningstekens (...) worden niet in aanmerking genomen bij de uitslag van de telling." Zo klinkt artikel 66 van de Franse verkiezingswet. Iedere verkiezing is een percentage van de stemmen op die manier ongeldig: het gaat dus zowel om beschadigde als bekladde stemmen. Het kan zowel met opzet als per ongeluk. Voor de verkiezingen van dit jaar gaat het voor heel Frankrijk om 2,29% van de uitgebrachte stemmen in de tweede stemronde.

De licht beschadigde stembiljetten die te zien zijn in de video die gedeeld wordt, zijn niet noodzakelijk dat lot beschoren. Dat schreef dpa al eerder in een factcheck. "In dit specifiek geval kunnen de zeer lichte beschadigingen geen grond voor nietigheid opleveren", zo bevestigde een woordvoerder van het Franse ministerie van Binnenlandse Zaken aan Deutsche Presse-Agentur (dpa). Sowieso kunnen kiezers steeds in hun stemburau een nieuw biljet vragen.

En zelfs al deden ze dat niet, is de stem niet automatisch ongeldig. In eerste instantie oordeelt de voorzitter van het stembureau over de nietigheid van een stem, maar uiteindelijk is dit onderworpen aan rechterlijke controle, aldus het Franse ministerie van Binnenlandse Zaken.

Er was sprake van beschadigde biljetten in het noorden van het land, maar het gaat niet om miljoenen en er is niet geweten voor welke kandidaat ze precies waren. In ieder geval niet genoeg om de uitslag te beïnvloeden. Marine Le Pen erkende ook al snel het resultaat en gaf haar nederlaag toe. Kortom: er is geen bewijs dat zulke beschadigde stemmen werden gebruikt om te frauderen bij de verkiezing.

Franse presidentsverkiezingen 2017

De vorige Franse presidentsverkiezingen, in 2017, waren een recordeditie. Het kende de kleinste opkomst sinds 1969 en er was een recordaantal aan ongeldige en blancostemmen. Maar zelfs indien die ongeldige en blancostemmen in rekening werden genomen zou Macron nog steeds verkozen zijn geweest.

Opnieuw was er hier geen indicatie van verkiezingsfraude. Indien er dat wel zou zijn geweest, is het Grondwettelijke Raad die het geval onderzoekt en oordeelt. Er is enkel sprake van een sanctie indien de fraude de uitlag zou wijzigen. Dat maakt de verkiezingen niet onbetrouwbaar, zoals politocoloog Pierre Vercauteren (UCL) vertelde aan RTBF. Er zijn nog geen beschuldigingen van een kandidaat geweest die zich benadeelt voelde door fraude, dus het systeem kan als veilig worden beschouwd, aldus Vercauteren.

Net zoals in 2017 gaf Marine Le Pen snel haar verlies toe en sprak zij niet van fraude. Er waren online beweringen dat Macron zou gefraudeerd hebben in de eerste ronde van de presidentsverkiezingen, maar ook die waren ongegrond.

(Stand van zaken: 5/5/2022)