Dagblad Trouw vermoedt dat trage boostercampagne oorzaak is van oversterfte

Verschillende gebruikers op Facebook delen een screenshot (hier gearchiveerd) van een artikel van dagblad Trouw. De kop luidt: "Vaccinatie vermoedelijke oorzaak van hoge oversterfte in Nederland". In een andere versie (hier gearchiveerd) is de ondertitel "Alle vaccinatielocaties stoppen met boosterprik om oversterfte te stoppen". Heeft Trouw dat echt geschreven?

Beoordeling

Het screenshot is gemanipuleerd. Door middel van knip- en plakwerk lijkt het alsof Trouw de oversterfte in de schoenen van de coronavaccins schuift. Het tegendeel is waar: de redactie van de krant vermoedt juist dat de oversterfte komt doordat men in Nederland te laat is begonnen met boosteren. De echte kop luidt: "Trage vaccinatie vermoedelijke oorzaak van hoge oversterfte in Nederland".

Feiten

Iets dat in beide screenshots direct opvalt is de ‘V’ van ‘Vaccinatie’. Deze is iets vager dan de andere letters: er lijkt mee gerommeld. Dat blijkt inderdaad het geval. Wie zoekt op ‘Vaccinatie vermoedelijke oorzaak oversterfte’, komt al snel bij het echte artikel van Trouw uit. De kop? "Trage vaccinatie vermoedelijke oorzaak van hoge oversterfte in Nederland".

En dat is een essentieel verschil. Waar in de geknutselde versie de indruk wordt gewekt dat de vaccinaties de oorzaak zijn van de oversterfte in Nederland – ofwel dat veel mensen door het vaccin om het leven komen – claimt het daadwerkelijke artikel van Trouw het tegenovergestelde: niet het vaccin, maar de trage inzet daarvan is het probleem. Ofwel: als er eerder was begonnen met boosteren, waren er minder mensen gestorven.

Ook uit een gearchiveerde versie van 8 januari blijkt niet dat de kop ooit anders is geweest. Er is dus geen enkele reden om aan te nemen dat er wordt gestopt met boosteren, zoals iemand in één van de nieuwe varianten van het artikel heeft weten te photoshoppen. Ook dat is nep.

Onderzoek oversterfte

Wel is het zo dat er een onderzoek naar de oversterfte loopt, waarvan de eerste resultaten naar verwachting begin februari komen. Tot die tijd is het gissen naar de oorzaken, maar er is geen enkele aanwijzing dat de coronavaccins hiervoor verantwoordelijk zouden zijn. Dat is een theorie die vooral wordt aangewakkerd door Forum voor Democratie-Kamerlid Pepijn van Houwelingen, zonder dat daar enige feitelijke grond voor is.

Maarten Keulemans, wetenschapsredacteur van De Volkskrant, ontkracht in een Twitter-draadje soortgelijke claims van schrijver Leon de Winter en draagt zelf drie mogelijke oorzaken aan: verhoogde natuurlijke sterfte onder de alleroudsten, uitgestelde zorg en ongeregistreerde coronasterfte. Ook signaleert hij net als Trouw dat in de landen om ons heen, waar meer boosterprikken gezet zijn, nauwelijks sprake is van oversterfte.

Of Trouw daarmee ook gelijk heeft dat de trage boostercampagne de oorzaak is voor de toegenomen oversterfte, zal uit de onderzoeksresultaten in februari moeten blijken.

(Stand van zaken: 13/01/22)