VVD-vraag over ‘geen prik, geen geld’ komt uit 2019, momenteel geen sprake van

Een screenshot van een artikel met de kop "VVD: geen prik, geen geld" doet de ronde op sociale media. Boven het artikel staat nog "Dit gaat he-le-maal mis." De screenshot werd in oktober 2021 meermaals gedeeld, onder andere op Facebook (hier, hier en hier). ‘De duimschroeven worden aangedraaid... de ratten,’ aldus één van de delers.

Beoordeling:

De berichten missen essentiële context. De tekst is echt, maar komt uit een artikel van RTL Nieuws van 14 februari 2019. Het heeft dus niet met het huidige coronavaccinatiebeleid te maken en het korten van toeslagen voor niet vaccineren ligt - voor zover bekend - momenteel niet op tafel als daadwerkelijke maatregel.

Feiten:

In de tekst die rondgaat staat dat de VVD wil dat er onderzoek komt naar het korten op kinderbijslag en andere toeslagen voor ouders die hun kinderen niet laten vaccineren. Dit zou geïnspireerd zijn op een Australische maatregel.

De tekst wordt in oktober 2021 veel gedeeld en wordt zo gelinkt aan de vaccinaties tegen het coronavirus. "Ook dit heeft deze wappie ruim een jaar geleden voorspeld, maar toen was ik weer gek," schrijft één van de Facebookgebruikers die het screenshot deelt.

Het screenshot bevat echter niet het hele verhaal. Dit is een artikel van 14 februari 2019, van RTL Nieuws. "Geen prik, geen geld? Politiek is klaar met anti-vaxxers," kopte de nieuwswebsite destijds.

Pas aan het einde van 2019 stak COVID-19 de kop op in Wuhan, China. En pas in december 2020 werd het eerste vaccin goedgekeurd tegen COVID-19. Dit artikel heeft hier dus sowieso geen betrekking op.

In het RTL-artikel worden de verschillende manieren besproken waarop de politieke partijen willen ingrijpen in de daling van de vaccinatiegraad, wat destijds al een paar jaar gaande was. De uitspraken en voorstellen uit het artikel komen uit een debat in de Tweede Kamer van diezelfde dag over vaccinatie in Nederland.

Hierin haalde VVD-kamerlid Veldman inderdaad het Australische principe aan. Hij zei: "Wat zijn de voors en tegens van de Australische "no jab, no pay"-aanpak, dus "geen prik, geen geld"? Helpt een financiële prikkel door bepaalde kindgebonden toeslagen niet te verstrekken als een kind niet gevaccineerd wordt? Ik wil dat de staatssecretaris dit soort voorbeelden op een rij zet, analyseert en beoordeelt."

Met een brief beantwoordde staatssecretaris van Volksgezondheid Paul Blokhuis in april 2019 de motie van Veldman over het onderzoeken van deze en andere maatregelen. Hij zegt daarin dat er in 2018 zes actielijnen zijn opgesteld om de vaccinatiebereidheid te vergroten en dat hij er vertrouwen in heeft dat deze maatregelen werken. "Ik heb echter ook gezegd dat ik maatregelen met een meer verplichtend karakter niet uitsluit bij een verdere daling van de vaccinatiegraad," schrijft Blokhuis. In de zes opgestelde actielijnen is geen concrete financiële prikkel voor vaccinatie opgenomen.

Van die verdere daling is momenteel geen sprake. Later in 2019 werd bekend dat de vaccinatiegraad stabiliseerde. In 2020 berichtte het Rijksvaccinatieprogramma dat ook in het rapport van dat jaar de vaccinatiegraad weer steeg.

Van een ‘geen prik, geen geld’-regel is dus op dit moment geen sprake. Niet voor coronavaccins, maar ook niet voor andere vaccinaties.  

(Stand van zaken: 27/10/2021)