Aantal ongevaccineerden ligt onder 6 miljoen, vaccinatiegraad blijft stijgen

Het aantal ongevaccineerden in Nederland zou veel hoger liggen dan demissionair minister voor Volksgezondheid Hugo de Jonge zou beweren. "Hugo de Jonge wil ons doen geloven dat er slechts 1,8 miljoen mensen niet gevaccineerd zijn," staat in een afbeelding die op Facebook wordt gedeeld (hier gearchiveerd). Volgens de tekst zou het aantal ongevaccineerden in werkelijkheid op ruim 6,2 miljoen liggen. Dat zou blijken uit cijfers van de Duitse overheid.

Beoordeling:

Het bericht is onjuist. Het aantal mensen dat niet of onvolledig gevaccineeerd is en hier wel voor in aanmerking komt ligt zeker onder de 6 miljoen. De Duitse cijfers en die van RIVM berekenen op basis van verschillende bevolkingsgroepen, wat het verschil verklaart. De 1,8 miljoen waar Hugo de Jonge over sprak in een persconferentie gaat over het aantal mensen dat zowel ongevaccineerd is als nooit eerder besmet is geweest met het coronavirus.

Feiten:

De gedeelde cijfers zijn allereerst niet van de Duitse overheid, maar van de website Corona-in-Zahlen.de. De website wordt beheerd door Dr. Manuel Siekmann en is een privaat project. De Duitse overheid is hier dus niet bij betrokken.

Corona-in-Zahlen.de haalt zijn gegevens van de openbare database Our World in Data. De gegeven percentages zijn niet onjuist. Ze moeten alleen wel in de juiste context gebruikt worden.

Our World in Data, dus in het verlengde daarvan ook Corona-in-Zahlen, berekent het percentage gevaccineerden op basis van de volledige bevolking. Hierbij zitten dus ook de kinderen tot 12 jaar, die momenteel niet in aanmerking komen voor vaccinatie. De vaccinatiegraad van de Duitse website is daardoor in deze berekening lager dan die van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid (RIVM). Het RIVM spreekt in haar wekelijkse rapportage van de vaccinatiecijfers op 14 september van volledige vaccinatie van 79% van de bevolking van 12 jaar en ouder.

In totaal zijn er volgens het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) 2,1 miljoen kinderen tussen de 0 en 11 jaar in Nederland in 2021. Of je deze groep wel of niet meeneemt bij het berekenen van het percentage gevaccineerden, scheelt dus flink in de uitkomst.

Hoeveel mensen in Nederland ongevaccineerd?

Maar hoeveel mensen in Nederland zijn er dan daadwerkelijk ongevaccineerd? Tijd om de rekenmachine erbij te pakken. In de RIVM-update van 14 september stond de vaccinatiegraad voor 12 jaar en ouder dus op 79%. Dit betekent dat dit percentage van deze bevolkingsgroep volledig gevaccineerd was. Ook mensen die maar één prik kregen omdat zij een recente coronabesmetting hadden doorgemaakt, en mensen die de Janssenprik kregen, zijn opgenomen in dit percentage. 83,1% van deze bevolkingsgroep had op het moment van de rapportage tenminste één prik gekregen.

Volgens het CBS telt Nederland 17.475.415 inwoners. 2.139.574 daarvan zijn kinderen onder de 12 jaar. Dan blijven er dus 15.335.841 over die op basis van hun leeftijd in aanmerking komen voor een coronavaccinatie. Hiervan was 21% per 14 september dus niet of niet volledig gevaccineerd. Dat zijn 3,2 miljoen mensen. Daarbij zitten dus ook mensen die wel één prik hebben gehad, maar niet voor hun tweede zijn gegaan of hier nog op wachten. Ook bleek de afgelopen maanden dat niet alle coronavaccinaties goed geregistreerd staan. Het daadwerkelijke aantal volledig gevaccineerden kan dus ook iets afwijken van de gedeelde cijfers.

Wie deze 3,2 miljoen (nog) onvolledig gevaccineerden en ongevaccineerden optelt bij de 2,1 miljoen kinderen die niet in aanmerking komen voor het vaccin, komt dus nog altijd niet op het aantal ongevaccineerden uit dat online wordt verkondigd.

De 1,8 miljoen van De Jonge

Volgens het bericht online zou Hugo de Jonge zeggen dat er slechts 1,8 miljoen mensen niet gevaccineerd zijn. Dit is niet helemaal waar. Dit aantal komt uit de coronapersconferentie van 13 augustus. Hierin zei De Jonge: "(...) Er is een groep van naar schatting zo’n 1.8 miljoen mensen die nog geen immuniteit heeft opgebouwd: niet door vaccinatie, maar ook niet doordat ze de infectie hebben door gemaakt. De kans is volgens het Outbreak Management Team levensgroot dat zij, als ze zich niet laten vaccineren, alsnog corona oplopen."

Het gaat bij dit aantal dus niet om mensen die enkel niet gevaccineerd zijn, maar om mensen die daar bovenop ook nog nooit een coronainfectie hebben doorgemaakt. Daarbij is het een schatting. Het is niet helemaal duidelijk of dit geschatte aantal gaat over de hele bevolking, of alleen over de mensen ouder dan 12 jaar.

(Stand van zaken: 23/09/2021)