Corona-beweringen van Amerikaanse dokter houden geen steek

Een video (hier gearchiveerd) van een dokter die een schoolcommisie in Indiana toespreekt, doet de ronde op sociale media. We zien dr. Dan Stock, die claimt dat mondmaskers het virus niet tegehouden en dat vaccins verantwoordelijk zijn voor de stijging in het aantal infecties. 

Beoordeling

De beweringen van dr. Dan Stock zijn grotendeels fout. Hoewel maskers niet 100% van de aerosols tegenhouden, verkleinen ze wel degelijk de kans op besmetting. Zijn argumenten om te laten zien dat het coronavaccin contraproductief werkt, zijn soms van toepassing op vaccins tegen andere ziektes, maar niet op die tegen het coronavirus. De vaccins verergeren de situatie niet, maar helpen de verspreiding van het virus tegen te gaan.

Feiten

De speech vond plaats op 6 augustus 2021 tijdens een vergadering van de Mount Vernon Community Schools. Dan Stock identificeert zich als "familiearts" en is ingeschreven als arts in de staat Indiana. Zijn uitspraken worden al even veelvuldig gedeeld en zijn ook al het onderwerp van verschillende Engelstalige factchecks geweest. Die kwamen tot de conclusie dat de info van Stock onwaar of misleidend was. dpa heeft de belangrijkste claims gecheckt:

Mondmaskers

Aan het begin van de video stelt Stock dat de aerosolen die het virus kunnen dragen klein genoeg zijn om door elk masker heen te gaan. Hoe effectief een masker is in het tegenhouden van aerosolen hangt af van het type masker en hoe het gedragen wordt. Het ECDC (Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding) raadt het dragen van maskers aan als belangrijke aanvullende maatregel om de kans op besmetting te verkleinen. 

Stijgende cijfers en ADE

Later in de video stelt Stock dat de uitbraak van gevallen deze zomer zou te wijten zijn aan het vaccin, en specifiek aan "antibody-dependent enhancement" of ADE. Dit is een fenomeen waarbij antilichamen - aangemaakt door een besmetting of vaccinatie - zich binden aan een virus in plaats van het aan te vallen en hierdoor de symptomen van een ziekte verergert.

Er is geen enkel bewijs dat dit gebeurt met de vaccins tegen het coronavirus. Tijdens de ontwikkeling van deze vaccins was de mogelijkheid van ADE een reële bezorgdheid onder wetenschappers. Maar voorlopig is er geen indicatie dat dit daadwerkelijk aan het gebeuren is en het lijkt onwaarschijnlijk dat dit zal gebeuren. 

De stijging in gevallen die deze zomer merkbaar was is eerder te wijten aan de deltavariant, die zeer besmettelijk is. De introductie van vaccins heeft net geholpen met het onder controle houden van het aantal besmettingen, hospitalisaties en overlijdens. 

Levende vaccins en ziektekiemen

Tot slot claimt Stock dat mensen die gevaccineerd zijn ziektekiemen net verspreiden. Hij haalt het voorbeeld van een uitbraak van de bof aan om zijn punt te illustreren. Hij verwijst naar het gekende fenomeen van 'viral shedding', waarbij een gevaccineerd persoon net extra besmettelijk wordt.

Dit kan echter enkel voorkomen wanneer men een levend vaccin gebruikt. Dit is een vaccin waar men sterk verzwakte ziektekiemen gebruikt om immuniteit te bereiken. Men gebruikt zulke vaccins bijvoorbeeld bij mazelen, rodehond, waterpokken en (inderdaad) bof.

De mRNA-vaccins tegen het coronavirus zijn geen levende vaccins. De vectorvaccins, AstraZeneca en Janssen, bevatten wel een levend virus, maar niet het coronavirus. Zij bevatten een onschadelijk gemaakt verkoudheidsvirus dat werkt als boodschapper. Er zit geen virus in het vaccin en gevaccineerde mensen kunnen het virus dus niet reproduceren, zoals dat bij levende vaccins het geval is. 

(Stand van zaken: 14.9.2021)