Duitse casus met hersenvochtverlies na coronatest is wel degelijk een losstaand incident

"Die PCR testen zijn zeer gevaarlijk!" Dat concludeert een man op Facebook bij een artikel van de website Frontnieuws. In dat artikel wordt een incident beschreven waarbij een Duitse vrouw hersenvocht verloor, nadat zij een coronatest had gehad. Volgens het artikel zouden artsen bevestigen dat zo’n hersenvochtlek na een test geen alleenstaand geval is.

BEOORDELING: Het gaat hier wel degelijk om een alleenstaand geval. Naast deze casus, zijn er wereldwijd nog maar twee andere gevallen van hersenvochtverlies na een coronatest te vinden in de wetenschappelijke literatuur, met verschillende oorzaken. Gezien er wereldwijd honderden miljoenen coronatests zijn afgenomen, is dit een ongelooflijk klein aantal. Bij deze Duitse vrouw ontstond het probleem door een fout bij het afnemen van de test. Volgens diverse artsen was dit extreem zeldzaam en is er geen grond tot zorgen.

FEITEN: De vrouw uit Osnabrück zou volgens de Neue Osnabrücker Zeitung de verwonding hebben opgedaan in januari 2021 bij een corona-sneltest in de keelneusholte, ook wel nasopharynx genoemd. Daarna zou de vrouw wekenlang hersenvocht hebben verloren, en kreeg ze hoofdpijn. Later werd het vocht dat uit haar neus kwam geïdentificeerd als hersenvocht. In april werd het letsel bij de vrouw ontdekt en werd zij hieraan geopereerd.

Dit incident betekent niet dat mensen hier bezorgd om moeten zijn, benadrukken keel- neus en oordeskundigen in een artikel van de Oostenrijkse krant Kurier. De krant sprak met Konrad Sommer, de KNO-arts die de patiënt behandelde. Hij legt uit dat er problemen waren met hoe de test bij de vrouw werd afgenomen. "De tester stond iets hoger, de patiënte had haar hoofd achterover en de tester stak daarna de wattenstaaf omhoog richting de oogkas," legt Sommer uit. Volgens de KNO-deskundige is zo’n incident, waarbij er meerdere zaken tegelijkertijd misgingen bij de afname, uiterst zeldzaam. Met de vrouw waarbij dit gebeurde, gaat het inmiddels goed.

Dat het hier echt om een uitzonderlijk incident gaat blijkt uit het feit dat er wereldwijd maar drie registraties zijn van het verlies van hersenvocht, na de afname van een coronatest. Deze incidenten ontstonden daarbij op verschillende manieren.

In oktober 2020 ging er al een verhaal rond over een vrouw in de Verenigde Staten die ook na een coronatest last kreeg van hersenvochtverlies. Dpa zette destijds in een factcheck uiteen dat deze vrouw al lang voor de coronatest een scheur in haar keel bleek te hebben. Die verwonding ontstond niet door de coronatest, concludeerden artsen. De test kon wel een negatief effect hebben gehad op de al bestaande verwonding. Dit was destijds het eerste bekende geval van hersenvochtverlies na een coronatest. De artsen pleitten voor een alternatief voor de neustests bij mensen waarvan bekend is dat er problemen zijn met hun schedel of hun sinussen.

Naast de Duitse en Amerikaanse vrouw, werd er ook een casus gedocumenteerd met hersenvochtlek na een corona-swab bij een 59-jarige man in Australië. In dit geval leek de man geen vooraf bestaande schedelproblemen te hebben. Hoe het lek kon ontstaan is niet volledig duidelijk, maar ook hier lijkt het te gaan om een kleine beschadiging op een zwakke plek in de schedel. Ondanks dat de tests worden uitgevoerd door medische professionals, zijn bijzondere situaties als deze nooit helemaal uit te sluiten, concluderen de onderzoekers.

"De schedelbasis is voor het grootste deel relatief dik, en beschermt de hersenen zeer goed. Het is bij een gezond persoon onmogelijk om de schedelbasis te doorboren met de wattenstaaf als deze correct is ingebracht," vertelt KNO-arts Christian Müller nog tegen de krant Kurier. "Het bot is alleen dunner waar de reukzenuwen de hersenen binnenkomen. Daar komt het wattenstaafje niet bij, tijdens een test. De aangedane vrouw uit Osnabrück was hier een uiterst zeldzame uitzondering op," aldus Müller. "Dat is alleen mogelijk met eerdere schade aan hersenvliezen en schedelbeenderen."

Ook virologen uit het Nederlandse Erasmus Ziekenhuis en van de Wageningen Universiteit bevestigden in juli 2020 al aan dpa dat de barriëre naar het brein niet te bereiken is met een wattenstaafje.

Van de honderden miljoenen coronatests die het afgelopen jaar in de wereld werden afgenomen, zijn er inmiddels dus maar drie gevallen bekend waarbij dit in verband werd gebracht met het verlies van hersenvocht. Het gaat hier dus echt om extreem zeldzame incidenten, waar eigenlijk altijd een voorgeschiedenis of een medische fout aan de basis ligt. Er is geen sprake van een patroon of een steeds terugkerende oorzaak voor deze verwondingen die direct gelinkt is aan de test. Deze drie casussen zijn wel degelijk alleenstaande gevallen.

---

Links:

Facebookpost: https://www.facebook.com/aaron.devries.315/posts/1604592646598030
(gearchiveerd: https://archive.ph/or5T0 )

Frontnieuws artikel: http://dpaq.de/ITSz5
(gearchiveerd: https://archive.ph/pDeIk )

Neue Osnabrücker Zeitung, 1 mei 2021: https://www.noz.de/lokales/osnabrueck/artikel/2291673/frau-aus-dem-landkreis-osnabrueck-verliert-hirnwasser-nach-corona-testung
(gearchiveerd: https://archive.ph/DeesV )

Kurier, 3 mei 2021: https://kurier.at/wissen/gesundheit/frau-verlor-hirnwasser-nach-falschem-nasen-rachenabstrich/401370455
(gearchiveerd: https://archive.ph/uKz0C )

dpa-factcheck over Amerikaanse casus: https://dpa-factchecking.com/germany/201006-99-843935/

Studie artsen Amerikaanse casus: https://jamanetwork.com/journals/jamaotolaryngology/article-abstract/2771362
(gearchiveerd: https://archive.vn/9pnAN  )

Australische casus: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7834700/
(gearchiveerd: https://archive.ph/YfPoo )

dpa-factcheck over de barrière naar de hersenen: https://dpa-factchecking.com/netherlands/200727-99-943444/

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-netherlands@dpa.com