Uitspraak Ernst Kuipers over "ongecontroleerd experiment" uit de context getrokken

Heeft Ernst Kuipers de vaccinatie een "ongecontroleerd experiment" genoemd? Volgens berichten op Instagram en Facebook zou de arts het effect van het vaccineren niet zien in de ziekenhuizen (hier gearchiveerd). "ERNST KUIPERS, ERKENT DAT VACCINEREN EEN ONGECONTROLEERD EXPERIMENT IS", schrijft een vrouw op Facebook, maar klopt die uitspraak wel?

BEOORDELING: Hoewel Prof. Dr. Kuipers die uitspraak inderdaad heeft gedaan, reageerde hij vooral op de avondklok. Hij liet zich ook uit over vaccinatie, maar daar gaf hij een logische verklaring voor: het was nog te vroeg. Ook zegt Kuipers dat er zonder vaccinatie véél meer ziekenhuisopnames zouden zijn. Kuipers ontving uiteindelijk kritiek voor zijn opmerkingen. Het bericht is misleidend en uit zijn context getrokken.

FEITEN: "Een gewaarschuwd mens telt voor twee" luidt een ander bericht dat op 16 mei 2021 op Instagram werd geplaatst. Een van de vele berichten die stof doen opwaaien rond Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg. Alleen heeft hij de uitspraak niet in de zo beschreven context gedaan.

Uit verschillende media blijkt dat Kuipers op 28 april vooral de avondklok een ongecontroleerd experiment noemt en zegt dat het effect op de ziekenhuizen nog niet zichtbaar is. Op de livestream van NU.nl op 19 april spreekt Kuipers echter over het vaccineren op zich, een fragment dat flink rondgaat op sociale media. Volgens Kuipers is er nog geen effect in de ziekenhuizen door het vaccineren, al heeft dat een logische verklaring. "De mensen die nu zo ziek zijn dat ze op een IC liggen, van die leeftijdscategorie waren 5 tot 8 weken gewoon nog heel weinig mensen gevaccineerd."

Het volledige citaat (op 15:38) luidt als volgt: "Het is heel moeilijk zeggen, nee, want het is een ongecontroleerd experiment. Het is verstandig om te begrijpen, en dat deed ik zo net al even aan de getallen van de IC-opnames, dan zien we dat gewoon nog niet. Maar dat heeft ermee te maken dat voor de mensen die nu zo ziek zijn dat ze op een IC liggen, van die leeftijdscategorie waren 5 tot 8 weken gewoon nog heel weinig mensen gevaccineerd."

Wanneer Kuipers de vraag krijgt of hij het effect ziet in de gewone ziekenhuisopnames, zegt hij: "Het aantal gewone opnames is op dit moment nog steeds gewoon hoog en zit op het niveau van begin januari, toen we helemaal nog niet gevaccineerd hadden. Wat het geweest zou zijn met deze maatregelen zonder te vaccineren, dan zouden ze ongetwijfeld nog hoger liggen." Kuipers nuanceert ook door te stellen dat het exacte effect door het RIVM berekend moet worden (15:10), maar dat de ziekenhuizen het effect van de avondklok niet meteen merkten; de opnames bleven stabiel.

Kuipers rechtvaardigt de avondklok omdat er "iets gedaan moest worden" om de toen fel opkomende Britse variant tegen te houden. 

Kortom, de laatste uitspraak van Kuipers had vooral betrekking op de avondklok, waarvoor hij de nodige kritiek heeft gekregen. De eerste uitspraak is uit zijn context getrokken. Er was op dat moment nog geen effect, omdat nog maar weinig mensen binnen de meest voorkomende risicogroep 5 tot 8 weken geleden gevaccineerd waren. Die duiding is echter weggelaten. Het bericht mist daarom context.

---

Links:

Bericht op Instagram: https://www.instagram.com/p/CO4qXQRD1ac/?utm_source=ig_embed&ig_rid=abad1020-0a27-4790-abaf-33868f8f5592 

Bericht op Facebook: https://www.facebook.com/irma.visser.503/videos/5312790598791834 (gearchiveerd: http://dpaq.de/cfNUi)

Bericht op Twitter: https://twitter.com/Simone_Voice/status/1387839949861531648(gearchiveerd: https://archive.is/wip/gcCcx)

Over Ernst Kuipers: https://www.erasmusmc.nl/nl-nl/pages/rvb-kuipers (gearchiveerd: http://dpaq.de/fVnfG)

Artikel NRC: https://www.nrc.nl/nieuws/2021/04/28/ernst-kuipers-avondklok-heeft-geen-enkel-effect-gehad-op-ziekenhuisopnames-a4041735 (gearchiveerd: https://archive.is/wip/E50Fy)

Artikel BNR: https://www.bnr.nl/nieuws/gezondheid/10439226/avondklok-had-geen-effect (gearchiveerd: https://archive.is/wip/BmzuL)

Livestream NU.nl: https://www.nu.nl/286807/video/bekijk-hier-kuipers-update-over-coronasituatie-in-ziekenhuizen-terug.html (gearchiveerd: https://archive.is/wip/MmShj)

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-netherlands@dpa.com