Met stempas kun je alleen stemmen, geen link met vaccinatie

In een video die rondgaat op Facebook waarschuwt een man voor ‘een vies spelletje’ rondom het stemmen voor de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart 2021. Volgens de man geef je door te gaan stemmen gelijk toestemming tot vaccinatie. "Niemand mag stemmen! Op het moment dat je instemt met stemmen, maakt niet uit op wie je gaat stemmen, teken je automatisch voor het vaccineren," beweert de man. Volgens hem is dit af te leiden aan een code die op de stempas staat. De code – beginnend met TK – zou onthullen welke eiwitten je krijgt toegediend, als je hem op een specifieke website invult. (Facebookpost en video gearchiveerd)

BEOORDELING: De claims die de man in de video maakt zijn volledig onzinnig. Je geeft met je stempas geen toestemming tot vaccinatie. De code op de stempas is op geen enkele manier gelinkt met de website UniProtKB, waar de man beweert dat je kunt zien welke eiwitten je toegediend zult krijgen.

FEITEN: De man in de video begint zijn relaas door te stellen dat je je stempas niet mag openmaken totdat het moment van stemmen is aangebroken. Hiermee starten al gelijk de onwaarheden. Er is nergens te vinden dat de stempas niet uit de envelop mag worden gehaald. Dit staat ook niet op de envelop vermeldt. Naast de stempas kunnen er ook extra documenten van de gemeente bij zitten met uitleg over de verkiezingen. Dit soort documenten zijn juist bedoeld om van tevoren te lezen. Het is dus onzin om te zeggen dat de stempas niet van tevoren geopend mag worden.

Dan de bewering dat stemmen leidt tot instemmen met vaccinatie. Volgens de man vul je op de achterkant je gegevens in, en is dit in combinatie met de code op de voorkant een bewijs dat je instemt met vaccinatie. 

Hoewel de stempassen per gemeente worden geregeld en dus enigszins kunnen verschillen, is er wel een model-stempas waar aan moet worden voldaan. Een groot deel van de informatie op de stempas is daardoor in het hele land hetzelfde. Ook het invulveld op de achterkant. Dit veld hoeft alleen te worden ingevuld als je besluit per volmacht te stemmen. Je vult niet je eigen gegevens in, zoals de man beweert. Die staan namelijk al gedrukt op de voorkant van de stempas. Wanneer je besluit om per volmacht te stemmen, zet je bij het ‘volmachtbewijs’ wel een handtekening. Daarnaast vul je de gegevens in van degene die je machtigt en laat je diegene ook zijn of haar handtekening zetten.

Het tweede deel van de bewering gaat over de code, beginnend met TK, die op de stempas staat. Dezelfde letters staan op de voorkant van de pas ook in fluorescerend folie met het getal 21 erbij, verwijzend naar 2021. De ‘TK’ staat in dit geval voor Tweede Kamer. Dat is ook te zien in Model J 7 van de Kiesregeling. De letters verschillen per verkiezing. Bij de gemeenteraadsverkiezingen is de code GR, bij provinciale statenverkiezingen is dit PS.

De letters en de eerste vier cijfers van de code kunnen volgens de man worden ingevuld op de website van UniProtKB. Zo zou je kunnen zien welke proteïne je toegediend krijgt bij vaccinatie.

UniProt staat voor Universal Protein Resource. Dit is een verzameling van drie databanken voor eiwitsequenties en annotatie. UniProtKB, voluit UniProt Knowledgebase, is een van deze databanken. UniProt is een samenwerking van het European Bioinformatics Institute, het Swiss Institute for Bioinformatics en Protein Information Resource.

In de UniProtKB databank staat informatie over allerlei proteïnen. Bijvoorbeeld de aminozuursequentie, de naam, beschrijving en citaat-informatie. Maar er wordt door middel van annotatie ook zoveel mogelijk extra informatie over een proteïne toegevoegd, gecheckt door experts.

In UniProtKB staan ook niet alleen de specifieke proteïnen die in vaccins zitten. Dit is een verzameling van alle mogelijke proteïnen. Zeggen dat dit de proteïnen zijn die je krijgt ingespoten, is compleet onzin.

Allerlei willekeurige letter-cijfer combinaties leveren zoekresultaten op in de databank. De resultaten in de databank hebben absoluut niets te maken met de code op de Nederlandse stempas.

---

Links:

facebookpost: https://www.facebook.com/563756084573818/posts/766509444298480
(gearchiveerd: https://archive.vn/8sfIy )
(Video gearchiveerd: http://dpaq.de/zcadX )

Stempas-model/Model J 7: https://wetten.overheid.nl/BWBR0034180/2021-01-30#Bijlage1_DivisieJ7:~:text=Model%20J%207.%20Stempas
(gearchiveerd: https://archive.vn/QbsBV )

Eisen stempas: http://dpaq.de/VQsuE
(gearchiveerd: https://archive.vn/3zOud )

Over volmachten: https://www.kiesraad.nl/verkiezingen/tweede-kamer/stemmen/volmacht
(gearchiveerd: https://archive.vn/G4s6W )

Over UniProt: https://www.uniprot.org/help/about
(gearchiveerd: https://archive.vn/FRyPw )

Over European Bioinformatics Institute: https://www.ebi.ac.uk/about
(gearchiveerd: https://archive.vn/xXtBX )

Over Swiss Institute for Bioinformatics: https://www.sib.swiss/about-sib/what-we-do
(gearchiveerd: https://archive.vn/LONPk )

Over Protein Information Resource: https://proteininformationresource.org/
(gearchiveerd: https://archive.vn/ZF72H )

Over UniProtKB: https://www.uniprot.org/help/uniprotkb
(gearchiveerd: https://archive.vn/ud2ra )

Definitie ‘annotatie’: http://dpaq.de/YsNfL
(gearchiveerd: https://archive.vn/LdlGC )

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-netherlands@dpa.com