Artikel over vaccin tegen coronavirus werd in 1989 gepubliceerd door Agrarisch Dagblad

Een afbeelding van een oud krantenartikel wordt gedeeld op sociale media (hier gearchiveerd). Het artikel, dat schrijft over een "verrassende conclusie van de Universiteit van Utrecht", stelt dat het vaccin tegen het coronavirus nieuwe ziekten veroorzaakt. Volgens de maker van de afbeelding komt het artikel uit De Telegraaf en werd het in 1986 gepubliceerd. "Suggereerde De Telegraaf in 1986 wat wij niet mochten weten?" valt er op de afbeelding van het artikel te lezen. 

BEOORDELING: Er staan enkele onwaarheden in de post. Enerzijds werd het artikel door het Agrarisch Dagblad gepubliceerd in 1989, niet door De Telegraaf in 1986. Ook klopt de titel van het artikel niet. De vaccins veroorzaken helemaal geen nieuwe ziekten, maar dezelfde ziekte die veroorzaakt werd door een nieuwe variant van een eerder circulerend virus.

FEITEN: Op 13 februari 2021 plaatst een man het oude artikel op zijn Facebookprofiel met de caption "1986". Ook in de afbeelding zelf klinkt de vraag of de Telegraaf in 1986 iets suggereerde "wat wie niet mochten weten". Meteen worden er twee fouten gemaakt: Het artikel komt niet uit de Telegraaf, noch werd het gepubliceerd in 1986. Een factcheck van Factcheck.Vlaanderen wees uit dat het om een artikel uit het Agrarisch Dagblad gaat, gepubliceerd op 2 februari 1989. Sinds 2012 verschijnt het krant onder de naam Boerderij Vandaag.

Door een artikel over het 'coronavirus' te delen dat al enkele jaren oud is, wekt de auteur de indruk dat er over het SARS-CoV-2-virus wordt bericht. Dat is misleidend, aangezien het vermelde coronavirus geen betrekking heeft op het huidige SARS-CoV-2-virus, maar op het Infectieus Bronchitis Virus (of IBV). Dat valt enerzijds in de inleiding te lezen en wordt verduidelijkt in de volledige versie van het artikel. Toen was er nog geen sprake van SARS-CoV-2. Ook dpa voerde in het verleden al een factcheck uit naar het onderwerp.

Een belangrijke nuance is dat IBV een andere soort coronavirus is die enkel voorkomt bij gevogelte. "Het coronavirus zorgt bij kippen voor aandoeningen aan de luchtwegen, veroorzaakt veel sterfte en beinvloedt het eileggedrag", valt te lezen in het artikel. Bovendien behoren de twee virussen tot een andere geslachtscategorie: het IBV behoort tot de gammacoronavirussen, terwijl COVID-19 een betacoronavirus is.

Ook wees de factcheck van Factcheck.Vlaanderen uit dat er geen sprake is van nieuwe ziekten die ontstaan als gevolg van de vaccinatie. Professor Peter Rottier, veterinaire viroloog aan de Universiteit van Utrecht, legt uit: "Het ging niet om het ontstaan van een nieuwe ziekte als gevolg van de vaccinatie, maar om dezelfde ziekte die veroorzaakt werd door een nieuwe variant van het eerder circulerende virus. We weten nu dat de beschermende immuniteit veroorzaakt door de vaccinatie ertoe leidde dat het circulerende IBV waartegen het vaccin beschermt, ging muteren om te kunnen overleven. Als gevolg daarvan ontstaan nieuwe varianten van het virus die na enige tijd opnieuw de ziekte gaan veroorzaken."

---

Links:

Bericht op Facebook: https://www.facebook.com/photo.php?fbid=2901464700178023&set=a.1423751307949377&type=3 (gearchiveerd: http://dpaq.de/c3OqM)

Artikel Factcheck.Vlaanderen: https://factcheck.vlaanderen/factcheck/vaccins-tegen-coronavirus-bij-kippen-veroorzaken-geen-nieuwe-ziekten (gearchiveerd: http://dpaq.de/lSwFR)

Factcheck dpa: https://dpa-factchecking.com/netherlands/200921-99-652036/

Afbeelding artikel Factcheck.Vlaanderen: https://factcheck.vlaanderen/static/content/vaccins-tegen-coronavirus-bij-kippen-veroorzaken-geen-nieuwe-ziekten/0.png (gearchiveerd: http://dpaq.de/I4cAU)

Veterinary Research IBV: https://www.vetres.org/articles/vetres/abs/2007/02/v06178/v06178.html (gearchiveerd: http://dpaq.de/JGBHz)

WHO SARS-CoV-2: https://www.who.int/csr/don/05-january-2020-pneumonia-of-unkown-cause-china/en/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/D3Mpp)

Geslacht IBV: viralzone.expasy.org/767?outline=all_by_species (gearchiveerd: http://dpaq.de/0DOjL)

Geslacht SARS-CoV-2: https://viralzone.expasy.org/764?outline=all_by_species (gearchiveerd: http://dpaq.de/z6fuV)

Boerderij Vandaag: https://www.gelderlander.nl/achterhoek/voormalig-agrarisch-dagblad-wordt-boerderij-vandaag~adef0ae0/?referrer=https://www.google.com/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/Tssqt)

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-netherlands@dpa.com