Vaccinatieplicht is niet hetzelfde als vaccinatiebewijs voor toegang aan samenleving

28.12.2020, 14:46 (CET)

In een afbeelding - die rondgaat op sociale media - wordt gesteld dat verschillende politieke partijen een vaccinatiebewijs willen als toegangspoort voor de samenleving (hier gearchiveerd). "Verplichte vaccinatie hoort thuis in een zeer slechte dictatuur!!!!!!", valt er onderaan te lezen. De politieke partijen GroenLinks, SP, VVD, CDA, PvdA, ChristenUnie, 50PLUS en D66 zouden pro-vaccinatiebewijs zijn.

BEOORDELING: De opgesomde politieke partijen hebben inderdaad positief gestemd voor een mogelijk vaccinatiebewijs als toegangspaspoort voor deelname aan de samenleving. Dat toegangspaspoort is juridisch niet hetzelfde als een vaccinatieplicht. Het bericht mist daarom context en wordt beoordeeld als deels onwaar. De motie werd uiteindelijk verworpen.

FEITEN: Het onderwerp uit de afbeelding kwam op 17 december 2020 aan bod in de Tweede Kamer. De politieke partijen stemden toen over een motie dat een vaccinatiebewijs geen toegangspaspoort mag vormen voor deelname aan de samenleving. De motie werd voorgesteld door politici Wybren Van Haga (VVD) en Thierry Baudet (Forum Voor Democratie). De motie werd uiteindelijk verworpen met 33 stemmen tegen 115. 

Hoewel de motie dus duidelijk klopt, plaatst de afbeelding ze in een foute en misleidende context. "Verplichte vaccinatie hoort thuis in een zeer slechte dictatuur!!!!!!", valt er onderaan het bericht te lezen. Een vaccinatieplicht verschilt echter van een vaccinatiebewijs als toegangspaspoort voor deelname aan de samenleving. In het eerste geval overtreedt je de wet als je een vaccinatie weigert, in het tweede geval niet.

In Nederland is er ook geen sprake van een vaccinatieplicht. Sinds 1983 staat de onaantastbaarheid van het lichaam in de Nederlandse Grondwet. Artikel 11 stelt duidelijk dat iedere burger zelf bepaalt welke medische handelingen - waaronder ook vaccinaties - worden toegepast op zijn of haar lichaam. Om wijzigingen in de Grondwet aan te brengen, moet er een tweederde meerderheid in de Eerste en Tweede Kamer bereikt worden.

Een belangrijke nuance: een indirecte vaccinatieplicht is al meermaals ter sprake gekomen in het politiek discours. Met een "toegangspaspoort tot de samenleving" wordt voornamelijk verwezen naar toegang tot openbare (overheids)gebouwen en deelnemen aan evenementen. De Technische Universiteit van Delft publiceerde op 18 december bijvoorbeeld een onderzoek naar het draagvlak van een dergelijk vaccinatiebewijs.

---

Links

Afbeelding op Facebook: https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1610609969110976&set=a.498253407013310&type=3 (gearchiveerd: http://dpaq.de/gIRzL)

Motie Van Haga/ Baudet: https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/detail?id=2020Z25424&did=2020D53369 (gearchiveerd: http://dpaq.de/Ivb5Z)

Artikel 11 Nederlandse Grondwet: www.denederlandsegrondwet.nl/9353000/1/j9vvkl1oucfq6v2/vgrnblu821m2?fbclid=IwAR1xXuQkbKcoHzRmDokjOrR4TM3oXC-NbHHB37am0viHrDDt_hFpbWzy2uA (gearchiveerd: http://dpaq.de/xqsKY)

Wijzigingen Nederlandse Grondwet voorwaarden: www.denederlandsegrondwet.nl/id/vhnnmt7k6sji/procedure_grondwetsherziening (gearchiveerd: http://dpaq.de/pzNhm)

Het Parool over indirecte vaccinatieplicht: https://www.parool.nl/nederland/minister-de-jonge-geen-indirecte-vaccinatieplicht~b4e30fe9/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F (gearchiveerd: http://dpaq.de/YC03z)

Onderzoek TU Delft: https://www.tudelft.nl/tbm/pwe/case-studies/vaccinatiebeleid/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/S4odt)

NOS over indirecte vaccinatieplicht: https://nos.nl/artikel/2357255-indirecte-vaccinatieplicht-of-niet-er-zijn-minder-heftige-alternatieven.html (gearchiveerd: http://dpaq.de/2qUSp)

DVHN over indirecte vaccinatieplicht: https://www.dvhn.nl/groningen/VVD-denkt-na-over-indirecte-vaccinatieplicht-wie-zich-niet-laat-prikken-tegen-corona-mag-straks-niet-naar-evenementen-26212553.html?harvest_referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F (gearchiveerd: http://dpaq.de/StIOy)

Motie verworpen: https://www.tweedekamer.nl/downloads/document?id=b2716da5-ff53-4b00-926c-52d296399b87&title=Motie%20van%20de%20leden%20Van%20Haga%20en%20Baudet%20over%20uitspreken%20dat%20een%20vaccinatiebewijs%20geen%20toegangspaspoort%20mag%20vormen%20voor%20deelname%20aan%20de%20samenleving.pdf

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-netherlands@dpa.com