Ook in crisistijd mag je een vaccin weigeren

Op Facebook stelt een man dat je een vaccin in crisistijd niet mag weigeren (hier gearchiveerd). Doe je dat toch, dan wordt je volgens hem als "strijdlustig" beschouwd. Vervolgens deelt hij een stappenplan van hoe je toch beleefd een vaccin kan weigeren. Daarvoor verwijst hij naar theorieën over de inhoud en bijwerkingen van vaccins. Maar wat klopt er precies aan het verhaal?

BEOORDELING: Het bericht klopt niet. In Nederland heb je steeds het recht om een vaccin te weigeren. Het stappenplan dat de man aanhaalt is gebaseerd op halve waarheden en complottheorieën.

FEITEN: "Je mag geen vaccin weigeren in crisistijd, dit staat sinds 3 jaar al in de wet", begint de man zijn bericht op sociale media. Daar klopt echter niets van. De herziene Wet publieke gezondheid (Wpg) - die in Nederland het wettelijk kader omschrijft voor het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) - bevat geen vaccinatieplicht. Ook heeft de parameter 'crisis' geen enkele invloed op een mogelijke vaccinatieplicht.

Sinds 1983 ligt de onaantastbaarheid van het lichaam ook verankerd in de Nederlandse Grondwet. Volgens artikel 11 bepaalt iedere burger zelf welke medische handelingen - waaronder ook vaccinaties vallen - worden toegepast op zijn of haar lichaam. Er is dus geen wettelijke grond om vaccins te verplichten in crisistijd. Om wijzigingen in de Grondwet aan te brengen, is er een tweederde meerderheid in de Eerste en Tweede Kamer nodig.

Ook houdt de lijst met opgesomde stappen geen steek. De man beweert dat je een vaccin kan weigeren indien het MRC-5 bevat. MCR-5 is een menselijke diploide cellijn op basis waarvan bepaalde vaccins worden ontwikkeld. In de jaren '60 werd er eenmalig gebruik gemaakt van foetaal longweefsel om de cellijn te ontwikkelen, waarna de cellen kunstmatig werden vermenigvuldigd in een laboratorium. Dat staat omschreven in een factcheck van Gezondheid en Wetenschap. Het feit of een vaccin de genoemde cellijn bevat, vormt geen juridische basis om een vaccin te weigeren. Hoe dan ook is niemand in Nederland verplicht om een vaccin te nemen.

Door een intensieve zuivering bevat het uiteindelijke vaccin dat ontwikkeld wordt met MCR-5 bovendien weinig tot geen resten van de cellijn. De vaccins worden ook al meer dan 40 jaar op deze wijze geproduceerd en uitgedeeld, zonder noemenswaardige veiligheidsproblemen. Verschillende vaccinologen benadrukken aan de redactie van dpa dat ze telkens toestemming moeten vragen aan de ouders en de regelgevende instanties alvorens een foetus gebruikt kan worden voor onderzoek. Deze vraag wordt uiteraard pas gesteld nadat de abortus is uitgevoerd. Er worden geen abortussen uitgevoerd met als doel een foetus te verkrijgen voor onderzoek.

Ten slotte slaat de auteur de bal mis door te stellen dat alle vaccins leiden tot een "latrogene reactie" (sic). De term 'iatrogeen' verwijst doorgaans naar een onvoorzien en ongewenst effect van een behandeling, zoals een infectie of andere complicatie. Het klopt niet dat elk vaccin ongewenste en onvoorziene bijwerkingen veroorzaakt, noch dat dat ook maar enig juridisch kader zou vormen. Mogelijke bijwerkingen van vaccinatie vindt u terug op de website van het Rijksvaccinatieprogramma. 

---

Links

Bericht op Facebook: https://www.facebook.com/elvis.adjiembaks/posts/4858156314255552 (gearchiveerd: https://archive.vn/wip/kB1g9)

Artikel 11 Nederlandse Grondwet: www.denederlandsegrondwet.nl/9353000/1/j9vvkl1oucfq6v2/vgrnblu821m2?fbclid=IwAR1xXuQkbKcoHzRmDokjOrR4TM3oXC-NbHHB37am0viHrDDt_hFpbWzy2uA (gearchiveerd: http://dpaq.de/xqsKY)

Wijzigingen Nederlandse Grondwet voorwaarden: www.denederlandsegrondwet.nl/id/vhnnmt7k6sji/procedure_grondwetsherziening (gearchiveerd: http://dpaq.de/M1ABK)

Wet op publieke gezondheid: https://wetten.overheid.nl/BWBR0024705/2020-12-01 (gearchiveerd: http://dpaq.de/99Xfn)

Rijksvaccinatieprogramma: https://rijksvaccinatieprogramma.nl/2-wettelijke-kaders-organisatie-indicatie-en-financiering (gearchiveerd: http://dpaq.de/aav2s)

Factcheck Gezondheid en Wetenschap: https://www.gezondheidenwetenschap.be/gezondheid-in-de-media/zitten-er-cellen-van-menselijke-foetussen-in-vaccins (gearchiveerd: http://dpaq.de/zvoMn)

Nature over MRC-5: https://www.nature.com/articles/227168a0 (gearchiveerd: http://dpaq.de/PZSf4)

Iatrogeen Mens en Gezondheid: https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/ziekten/158779-iatrogeen-betekenis-en-iatrogene-ziekten.html (gearchiveerd: http://dpaq.de/92RPd)

Rijksvaccinatieprogramma bijwerkingen vaccins: https://rijksvaccinatieprogramma.nl/bijwerkingen#:~:text=Meestal%20zijn%20bijwerkingen%20niet%20ernstig,Ernstige%20bijwerkingen%20zijn%20zeer%20zeldzaam. (gearchiveerd: http://dpaq.de/HZ6Zq)

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-netherlands@dpa.com