Kamerbrief van Hugo de Jonge uit context getrokken

Minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge (CDA) zou in een Kamerbrief hebben geschreven dat 'nano deeltjes' in het Pfizer vaccin een risico vormen aangezien het om een nieuwe vaccintechnologie gaat. Dat schrijft een Facebookgebruiker (gearchiveerd). In een andere versie van hetzelde bericht wordt een bewerkte screenshot van de brief gedeeld, die maar de helft van de informatie weergeeft (gearchiveerd).

BEOORDELING: De brief wordt uit context gesproken. Het spreekt niet over 'nano deeltjes'. Het risico van een nog niet eerder gebruikt vaccin wordt wel vermeldt, samen met de positieve resultaten van de tests van twee kandidaatvaccins.

FEITEN: De kamerbrief van minister van Volksgezondheid de Jonge gaat over de aankoop van het COVID-19 vaccin van het Europese farmabedrijf CureVac. Dat komt er nadat eerder de Europese Commissie een contract afsloot om hun vaccin aan te kopen, naast dat van onder andere Pfizer, AstraZeneca en Janssen Pharmaceutica.

Daar is al een eerste discrepantie: CureVac is niet Pfizer, hoewel het Pfizer vaccin wel indirect wordt vermeld in de brief. Het zijn allebei mRNA vaccins en dat van Pfizer wordt vermeldt als "twee andere mRNA COVID kandidaat-vaccins."

Het klopt dat mRNA vaccins een relatief nieuwe technologie zijn, en daar kunnen risico's aan verbonden zijn: tenslotte heeft niemand een glazen bol. Dat erkent minister de Jonge in zijn brief. In een andere versie van dezelfde Facebookpost, die een bewerkte versie van dezelfde brief toont, stopt het daar (gearchiveerd). Maar dat is niet alles.

Letterlijk staat er geschreven: "Het feit dat gebruik gemaakt wordt van een technologie waarmee nog geen geregistreerde vaccines gemaakt zijn vormt een risico. Echter interimdata voor twee andere mRNA COVID kandidaat-vaccins, laten een VE van 95% zien, wat hoopgevend is voor dit mRNA vaccin." Er wordt nergens gesproken over 'nano deeltjes'.

Daarmee verwijst de brief naar de vaccins van Pfizer en Moderna. Die kunnen allebei veelbelovende eerste testdata voorleggen. Het vaccin voor COVID-19, van eender welke fabrikant, is snel ontwikkeld. Dat is het resultaat van veel fondsen, expertise en energie die worden gewijd aan één project. Daarnaast werden testfases die elkaar normaal gezien opvolgen, nu tegelijkertijd uitgevoerd. Veiligheid moest daarbij niet inboeten.

---

Links:

Facebookpost I: https://www.facebook.com/woessaa.gekkehuis/posts/1815231418646414(gearchiveerd: http://dpaq.de/9kxwc)

Facebookpost II: https://www.facebook.com/etienne.jansen.98/posts/3548111161917698 (gearchiveerd: http://dpaq.de/pdLcq)

Kamerbrief de Jonghe: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2020/11/25/kamerbrief-over-aankoop-covid-19-vaccins

Aankoop CureVac vaccin door Europese Commissie: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/nl/ip_20_2136 (gearchiveerd: http://dpaq.de/dtqyB)

Over mRNA vaccintechnologie: https://www.nature.com/articles/nrd.2017.243 

Over de Pfizer en Moderna vaccins: https://theconversation.com/how-mrna-vaccines-from-pfizer-and-moderna-work-why-theyre-a-breakthrough-and-why-they-need-to-be-kept-so-cold-150238 (gearchiveerd: http://dpaq.de/i5vI2)

Over de snelle ontwikkeling van een vaccin: https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5198229/corona-covid-19-vaccin-snel-normaal-10-jaar-veiligheid (gearchiveerd: http://dpaq.de/MF1uY)

---
Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-netherlands@dpa.com