Kunst is voor interpretatie vatbaar, bedrijfsfuncties zijn dat niet

Kan schilder Jakob de Jonge - broer van minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge - de toekomst voorspellen? Of is hij op de hoogte van geheime, geplande evenementen? Een Facebookgebruiker meent daarop het antwoord te hebben. Volgens de man zouden sommige afgewerkte schilderijen van de Jonge verwijzen naar gebeurtenissen die pas veel later zouden plaatsvinden. "Je ziet oa een schilderij van een cruiseschip (daarachter een 5G mast). Dit was ruim voor de Corona crisis geschilderd", zegt hij. De andere broer van minister de Jonge zou tevens de eigenaar zijn van farmaceutisch bedrijf AstraZeneca, maar wat klopt er precies van zijn beweringen?

BEOORDELING: Het bericht is onwaar. Enerzijds is de broer van minister de Jonge niet de eigenaar van de vaccinreus AstraZeneca, maar werkte hij in het verleden voor concurrent MSD. Anderzijds zijn de interpretaties van de auteur volledig uit de lucht gegrepen en stemmen ze niet overeen met hoe de schilder ze bedoelde. Kunst is uiteraard voor interpretatie vatbaar, maar in de meeste gevallen zijn er weinig visuele elemenenten om zijn interpretatie te ondersteunen.

FEITEN: Hoewel kunst enigzins voor interpretatie vatbaar is, zijn functies binnen een bedrijf dat niet. De Facebookgebruiker stelt volledig onterecht dat Marien de Jonge - de andere broer van minister De Jonge - de eigenaar is van het farmaceutisch bedrijf AstraZeneca. Allereerst is de vaccinreus is een beursgenoteerd bedrijf, waardoor de aandelen sterk versnipperd zijn. De CEO van AstraZeneca is sinds 2012 de Fransman Pascal Soriot. In Nederland is Ilse Van Hensbeek medisch directeur van het bedrijf.

Maar welke functie bekleedt Marien de Jonge dan wel? Als onderzoeker en docent werkt hij aan de Radboud universiteit in Nijmegen. Hij is er ook hoofd van de afdeling Pediatric Infectious Diseases. Van 2006 tot 2011 was de Jonge wel actief als wetenschapper bij vaccinfabrikant MSD, een concurrent van het bedrijf AstraZeneca. Hoewel het geweten is dat MSD ook aan een coronavaccin werkt, is dat vaccin nog niet klaar. Hoe dan ook werkt de Jonge niet meer voor het bedrijf.

In juni 2020 schreef het entertainmentblad Story een artikel over de familiebanden van minister De Jonge. Daarin ontkende Marien de Jonge dat er ook maar enige sprake zou zijn van belangenvermenging. Ook van banden tussen AstraZeneca en MSD wist hij niets af. "Ik heb vierenhalf jaar bij Merck gewerkt op de Research en Development-afdeling", vertelde de Jonge aan Story. "Negen jaar geleden ben ik mijn baan verloren als gevolg van een reorganisatie. Waarom zou ik een bedrijf bevoordelen waar ik mijn baan ben verloren? Ik weet niets af van banden tussen AstraZeneca en Merck. Zij zijn concurrenten."

Verder maakt de Facebookpost vooral beweringen over de schilderijen van Jakob de Jonge. Op het eerste gezicht lijken de referenties van de man volledig verzonnen en uit de lucht gegrepen, maar dpa contacteerde de schilder om zeker te zijn. "Ik heb - sinds mijn broer minister is geworden - al heel wat commentaar gekregen op mijn werk van mensen die er van alles in lezen wat ik niet bedoeld heb. Een interessant verschijnsel maar inderdaad soms nogal vervelend", zegt Jakob de Jonge per mail aan dpa.

"In principe is een kunstwerk vrij weerloos tegen interpretatie van wie dan ook. Maar, natuurlijk heb ik wel een intentie bij wat ik maak. In mijn werk confronteer ik op het doek datgene wat ik als heftig, traumatiserend ervaar met datgene wat voor mij symbool staat voor het allermooiste. 9/11 maar ook MH17 zijn voorbeeld van die hele heftige dingen die er in de wereld gebeurden tijdens mijn leven. (...) Anderzijds: het is niet mijn bedoeling om de toeschouwer te deprimeren met deze ellende. Integendeel: Ik wil het traumatiserende confronteren (transformeren?) met schoonheid."

De Jonge verduidelijkt ook de verwijzingen die de man in het bericht maakt. "Ik heb 1 schilderij n.a.v. MH 17 gemaakt, dat is deze. Een heel eind na het gebeuren zelf. Dus -helaas- ik heb geen profetische gaven. Ik heb niets van doen met Willem Engel en zou nooit een schilderij van hem maken. Over Grenfell heb ik nog nooit een schilderij gemaakt maar dat zou eigenlijk wel een goed thema zijn. Dat schilderij met die zendmasten is geïnspireerd op een sovjetschip. Ik heb het gemaakt nav. de hele NSA afluister affaire."

Ook de andere verwijzingen zijn volledig uit de lucht gegrepen. Het schilderij op de foto achter minister de Jonge (genaamd 'The Birds') stelt bijvoorbeeld geen concentratiekamp voor. De Jonge heeft ook nooit in de media gesproken over overeenkomstige interpretaties van de schilderijen. In zijn bericht nuanceert de man in zijn post finaal nog enigzins: "Ik kan het misschien verkeerd interpreteren. Toch is het voor mij zo helder als wat." 

---

Links:

Bericht op Facebook: https://www.facebook.com/michel.campmans.5/posts/10158677242414793 (gearchiveerd: http://dpaq.de/1XmvE)

CNN Money AstraZeneca: https://money.cnn.com/quote/shareholders/shareholders.html?symb=AZN&subView=institutional (gearchiveerd: http://dpaq.de/9NX77)

Pascal Soriot CEO AstraZeneca: https://money.cnn.com/quote/shareholders/shareholders.html?symb=AZN&subView=institutional (gearchiveerd: http://dpaq.de/YGsOF)

Ilse Van Hensbeek: https://www.linkedin.com/in/ilse-van-hensbeek-md-2853235/?clickid=TIXQv52OJxyLRrxwUx0Mo3EHUkEwcSTBhS312U0&src=aff-lilpar&veh=aff_src%2Eaff-lilpar_c%2Epartners_pkw%2E123201_plc%2Eadgoal+GmbH_pcrid%2E449670_learning&irgwc=1&trk=aff_src%2Eaff-lilpar_c%2Epartners_pkw%2E123201_plc%2Eadgoal+GmbH_pcrid%2E449670_learning&originalSubdomain=nl (gearchiveerd: http://dpaq.de/hVnRD)

Mariën De Jonge LinkedIn: https://www.linkedin.com/in/marien-de-jonge-26672b4/?originalSubdomain=nl (gearchiveerd: http://dpaq.de/qUEZ6)

Website Jakob de Jonge: https://jakobdejonge.com/about/ (gearchiveerd: https://archive.vn/wip/aW1aJ)

MSD Nederland: https://msd.nl/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/bam86)

MSD coronavaccin: https://msd.nl/tag/corona/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/gFZQ7)

Story over De Jonge: https://www.story.nl/artikel/showbizz/staat-familierelatie-hugo-de-jonge-de-weg (gearchiveerd: http://dpaq.de/zkkgq)

Schilderij MH17 De Jonge: https://jakobdejonge.com/2015/07/11/june-15-2015/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/QmYby)

Inspiratie De Jonge sovjetschip: https://en.wikipedia.org/wiki/Soviet_ship_Kosmonavt_Yuriy_Gagarin (gearchiveerd: http://dpaq.de/3FdXy)

---

Contact met het dpa-factcheckteam: factcheck-netherlands@dpa.com