Facebookgebruiker deelt foute informatie over invloed van mondmaskers op onze longen

09.11.2020, 11:36 (CET)

Op Facebook beweert een vrouw dat veel mensen een pneumonie oplopen door een mondmasker te dragen. Volgens haar bericht zitten er schadelijke micro-organismen in je eigen afgewerkte adem. Die micro-organisem veroorzaken een besmetting. "Er kan van lieverlee een longontsteking ontstaan in een of beide longen", valt er te lezen. Als bewijs verwijst ze naar een pdf-document waarin een studie zou worden getoond van Amerikaans immunoloog Anthony Fauci. Ten slotte deelt ze een artikel waarin een immunoloog stelt dat mondmaskers niet werken.

BEOORDELING: Het bericht van de vrouw is een mengelmoes aan onwaarheden en misleidende feiten. Het klopt niet dat je door een mondmasker te dragen en door je eigen bacteriën in te ademen een longontsteking kan oplopen. Ook werd de studie waaraan Dr. Anthony Fauci meewerkte verkeerd en misleidend geïnterpreteerd. In het artikel spreekt Prof. Dr. Capel zich vooral uit over het psychologische aspect van mondmaskers en haalt hij weinig bewijzen aan waarom ze niet werken.

FEITEN: Volgens het Facebookbericht kan je een longontsteking (of pneumonie) oplopen door je eigen bacteriën in te ademen. In de realiteit is daar helemaal niets van aan: verschillende factcheck-instellingen, waaronder dpa, hebben die theorie al ontkracht. "Een longontsteking doe je onder meer op door de bacteriën die je inademt in de buitenomgeving. Je zal jezelf niet besmetten door een mondmasker te dragen en door je eigen bacteriën in te ademen. Die theorie slaat werkelijk nergens op", zegt Prof. Dr. Steven Van Gucht, hoofd van de dienst Virologie van Sciensano.

Ook andere experten verwijzen de theorie naar de vuilnisbak. "Dat je van een mondmasker een infectie zou oplopen, gaat in tegen al onze kennis over mondmaskers", zegt longarts Sarah Loof van het AZ Maria Middelares in Gent aan factcheckers van Knack. "Een mondmasker wordt net gebruikt als filter voor bacteriën en virussen, waardoor het risico op infecties afneemt in plaats van toeneemt." Desondanks raden experts ook aan om je mondmasker regelmatig te wassen, omdat er anders bacteriën kunnen ontstaan.

Ook de bewering over de "zeer schadelijke micro-organismen" in je eigen uitgeademde lucht klopt niet. "Die bacteriën zitten al in je lichaam", zegt Prof. Dr. Eva Van Braeckel, longarts aan het UZ Gent. Aan dpa legde ze in een vorige factcheck uit dat ook andere mogelijke longaandoeningen, zoals een longvliesontsteking (of Pleuritis) uitgesloten zijn. "Pleuritis is een ontsteking van het longvlies, dat rond de longen zit. Het komt niet rechtstreeks in verband met de luchtwegen."

Verder stelt de vrouw dat pneumonie nu ook als Covid-19 wordt gediagnosticeerd, maar ook dat ontkennen Sciensano en het RIVM. Bovendien wordt er bij het tellen van de overlijdens een duidelijk onderscheid gemaakt tussen Covid-19-patiënten en mensen met andere aandoeningen in de wekelijkse epidemiologische rapporten (p. 3 voetnoot 2). "Een diagnose gebeurt nog altijd aan de hand van een specifieke test; een PCR-test", vult Van Gucht aan.

"Het allereerste wat men doet als je in het ziekenhuis komt is bepalen of je Covid-19 hebt of niet. Zo ja, dan moet je naar een bepaalde afdeling van het ziekenhuis, weg van al de rest. Mensen die nu in het ziekenhuis terecht komen met tekenen van een virale longontsteking, worden ook getest op andere virussen zoals griep of RSV. Vervolgens gaat men het onderscheid maken, ook met een bacteriële longontsteking en eender welke andere aandoening. Het is zeker niet zo dat dat allemaal onder eenzelfde noemer wordt geplaatst", besluit Van Gucht.

Als bewijs wordt in het bericht verwezen naar een pdf-bestand over de Spaanse griep in 1918-1919. Volgens de tekst zou de Amerikaanse immunoloog Dr. Anthony Fauci (en collega's) ontdekt hebben dat de meerderheid van de patiënten in feite gestorven zijn aan een bacteriële longontsteking, veroorzaakt door het dragen van mondmaskers. Ook dat klopt niet: enerzijds is er in de gehele studie nergens sprake van mondmaskers, anderzijds toonde de studie aan dat de meeste mensen aan een bacteriële longontsteking stierven indien voorafgegaan door "virale schade", of een influenza-besmetting.

Ten slotte wordt een opiniestuk gedeeld van emeritus Prof. Dr. Pierre Capel in het onafhankelijke tijdschrift Gezond Verstand. Capel stelt dat mondmaskers "een bron van besmetting kunnen worden". Daarvoor haalt hij echter weinig bewijzen aan, behalve dat ze onze adem zouden blokkeren. Dpa toonde in het verleden al verschillende keren aan dat mondmaskers wél hun nut hebben en je zuurstofwaarde niet beperken. Verder spreekt Capel zich vooral uit over het psychologische aspect van mondmaskers, angst en geeft hij kritiek op de huidige maatregelen.

Capel stelt nog onterecht dat de heropening van de pubs in het Verenigd Koninkrijk geen enkel effect heeft op het verloop van de "zgn. epidemie". Daarmee spreekt hij studies over de manier van verspreiding wereldwijd tegen. Ook experts in het Verenigd Koninkrijk stellen het omgekeerde in de Britse pers. Bovendien wordt de impact van de sluiting van restaurants en bars in het Verenigd Koninkrijk nog onderzocht. Zo onderzoekt de Schotse universiteit van Stirling hoe het verzachten van de maatregelen de impact op de coronacijfers relatief kan beperken.

Bovendien hebben experts hun vragen bij de cijfers die hij aanhaalt; het gemiddeld aantal 'contacten' per week in Britse pubs valt moeilijk te meten. "Je kan dat bijna niet bewijzen. Uit ervaring weten we dat we transmissieroutes op zich al zeer moeilijk kunnen volgen", zegt Van Gucht nog. "Als je met je gezinsbubbel gaat eten op café of op restaurant, dan loop je in principe niet meer risico dan dat je thuis eet. Het probleem met pubs of restaurants is vooral dat we er vaak afspreken met vrienden of mensen uit een andere bubbel."

Het sluiten van de pubs heeft volgens Van Gucht vooral te maken met het feit dat het virus nu meer kans heeft om zich te verspreiden. "Tijdens de zomer zaten we meer buiten op terrassen, konden we makkelijker afstand houden en was er sowieso minder virus in de lucht. Nu is die situatie anders." Kortom, de bewering dat het openen van de pubs geen invloed heeft gehad op de coronacijfers in het Verenigd Koninkrijk, is foutief en misleidend.

---

Links:

Bericht op Facebook: https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10224230494332336&set=a.10204805796087020&type=3 (gearchiveerd: http://dpaq.de/5MQ7A)

PDF-document: http://annavonreitz.com/omg.pdf (gearchiveerd: http://dpaq.de/Qrwa3)

Longontsteking UZA: https://www.uza.be/behandeling/longontsteking-pneumonie

Factcheck dpa: https://dpa-factchecking.com/belgium/200616-99-446138/

Factcheck Knack: https://www.knack.be/nieuws/factcheck/factcheck-nee-je-krijgt-geen-longziekte-door-een-mondmasker-te-dragen/article-longread-1615405.html (gearchiveerd: http://dpaq.de/9x3HG)

Factcheck AFP: https://factcheck.afp.com/bacterial-pneumonia-complication-influenza-not-linked-mask-wearing (gearchiveerd: http://dpaq.de/HOUso)

Factcheck AP: https://apnews.com/article/9072351115 (gearchiveerd: http://dpaq.de/uyG81)

Dpa factcheck Fauci: https://dpa-factchecking.com/netherlands/201102-99-175514/

RIVM wekelijks epidemiologisch rapport, geraadpleegd op 3 november: https://www.rivm.nl/documenten/wekelijkse-update-epidemiologische-situatie-covid-19-in-nederland

Factcheck Politifact over Fauci: https://www.politifact.com/factchecks/2020/oct/21/facebook-posts/dr-anthony-fauci-didnt-blame-masks-1918-19-flu-dea/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/TFczR)