VVD zegt niet dat "gratis 21 miljard belastinggeld" over wordt gemaakt aan bejaarden in Zuid-Europa
29.7.2020, 10:52 (CEST)
In een Facebook-post, getekend door "Nederland in opstand", wordt beweerd dat Nederland "21 miljard #Belastinggeld gratis naar Zuid #Europa" overmaakt, zodat Fransen, Italianen en Spanjaarden "rond hun 60e met #Pensioen kunnen". Als bron wordt de VVD genoemd.
BEOORDELING: Het is fout dat iemand van gezag bij de VVD dit gezegd heeft. De kwestie van de pensioenleeftijd is complexer dan de post voorspiegelt. De bewering is dus misleidend.
FEITEN: Volgens Arjen Zegers, persvoorlichter van de Tweede Kamerfractie van de VVD, heeft niemand die met enig gezag namens de partij mag spreken, zoiets gezegd, dus noch een woordvoerder van de parlementsfracties noch een vooraanstaand partijlid.
Zonder de laatste EU-top expliciet te noemen, lijkt de posting in te spelen op de discussie over de financiële maatregelen waartoe in Brussel is besloten om landen te helpen die zwaar te lijden hebben gehad onder de COVID-19-crisis. Er is inderdaad besloten tot een steunpakket van vele miljarden, uitgesmeerd over tal van jaren, waarvan met name Zuid-Europa zal profiteren. Een en ander staat beschreven in een brief die het ministerie van Buitenlandse Zaken enkele dagen na de top aan de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Volgens Jaap Oosterveer, woordvoerder Europa en Internationaal van minister van Financiën Wopke Hoekstra, is het een verkeerde voorstelling van zaken om nu al te doen alsof precieze bedragen vaststaan die Nederland netto zal moeten bijdragen aan het steunpakket. Het gaat om een complex geheel van principeafspraken waarvan de precieze kosten pas later duidelijk zullen worden. Een en ander zal onder meer afhangen van de vraag voor welke concrete doelen landen EU-steun zullen aanvragen en of die al dan niet wordt goedgekeurd, in welke vorm het geldbedrag eventueel wordt uitbetaald (lening of gift) en wat de marktrente op dat moment zal zijn, wat ook niet jaren van tevoren kan worden voorspeld.
In de kamerbrief staat ook beschreven hoe de ingewikkelde kwestie van het COVID-19-steunpakket ook gelieerd is aan de meerjarenbegroting van de EU, waarover op dezelfde EU-top werd onderhandeld.
De leeftijd waarop men met pensioen kan gaan, is al jaren in tal van landen onderwerp van een complexe discussie. Ook wordt de kwestie in diverse landen volgens diverse principes geregeld.
Volgens een studie die de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) in november 2019 publiceerde, schommelt de toekomstige pensioengerechtigde leeftijd, rekening houdend met diverse geplande hervormingen, in diverse onderzochte landen van 65 jaar (Spanje) tot 74 jaar (Denemarken). Voor Italië is die leeftijd met 68 à 71 jaar bovengemiddeld hoog (OESO-gemiddelde: 66). In Frankrijk is die leeftijd de gemiddelde 66 jaar. Het is dus zeker niet zo dat men zomaar kan stellen dat Fransen, Italianen en Spanjaarden "rond hun 60e" met pensioen kunnen gaan, zeker niet zodra geplande hervormingen zijn doorgevoerd.
Volgens prof. dr. Frank Vandenbroucke van de Universiteit van Amsterdam, die gespecialiseerd is in pensioenstelsels, doet de OESO "zeer grondig vergelijkend onderzoek met betrekking tot pensioenstelsels", een volgens hem "zeer complexe" problematiek. Hij acht bovenstaande cijfers betrouwbaar en de stelling in de Facebook-post dus ongefundeerd.
Vandenbroucke stelt: "Als je pensioenstelsels van landen met elkaar vergelijkt, dan moet je met heel veel verschillende dingen rekening houden: het gaat niet alleen om de algemeen geldende wettelijke pensioenleeftijd, maar ook om de voorwaarden die gelden voor vervroegd pensioen. De vergelijking mag zich ook niet beperken tot ‘hier en nu’; je moet ook kijken naar beslissingen die reeds genomen zijn om de pensioenleeftijd in de toekomst te verhogen. Inzake pensioenleeftijd heeft Italië bijvoorbeeld radicale hervormingen doorgevoerd die op termijn een groot effect zullen hebben."
"Let wel, je mag niet alleen kijken naar het pensioenstelsel; overal bestaan stelsels die mensen toelaten om reeds voor hun pensioen te stoppen met werken. Maar ook dan moet je met allerlei elementen rekening houden", licht Vandenbroucke toe. "Het is duidelijk zo dat Fransen, Italianen en Spanjaarden vandaag vroeger stoppen met werken dan Nederlanders. Maar anderzijds ligt de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur in deze landen veel hoger dan in Nederland (volgens Eurostat ligt de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur in Frankrijk, Italië en Spanje hoger dan 37 uur per week, terwijl die in Nederland maar net boven 30 uur per week komt, wat natuurlijk samenhangt met de vele deeltijdse jobs in Nederland). Dit is dus toch een verhaal met zeer veel nuances."
---
(gearchiveerd: http://archive.vn/IIUJo )
Aanbiedingsbrief (aan de Tweede Kamer): Verslag buitengewone Europese Raad van 17 tot en met 21 juli 2020
https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/brieven_regering/detail?id=2020D30498&did=2020D30498
(gearchiveerd: http://archive.vn/r0y5c )
Website van prof. Frank Vandenbroucke van de Universiteit van Amsterdam:
http://www.frankvandenbroucke.uva.nl/over-mij/
Factsheet van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) over het pensioenstelsel in Italië, vergeleken met andere landen:
https://www.oecd.org/italy/PAG2019-ITA.pdf
(gearchiveerd: http://archive.vn/X2lml )
Website over de "legge Fornero", de wet waarmee het Italiaanse pensioenstelsel ingrijpend is hervormd:
https://www.borsaitaliana.it/notizie/speciali/pensioni/la-riforma-fornero.htm#:~:text=Legge%20Fornero%3A%20come%20%C3%A8%20cambiato%20il%20sistema%20pensionistico&text=Con%20il%20primo%20criterio%20si,nel%202018%20i%2066%20anni).
Website "Mijn pensioenoverzicht" waar inwoners van Nederland hun pensioenrechten kunnen opzoeken:
https://www.mijnpensioenoverzicht.nl/
Officiële website over de pensioengerechtigde leeftijd in Duitsland:
https://www.deutsche-rentenversicherung.de/DRV/DE/Rente/Kurz-vor-der-Rente/Wann-kann-ich-in-Rente-gehen/Wann-kann-ich-in-Rente-gehen_detailseite.html
---
Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-netherlands@dpa.com