Neen, een wattenstaafje kan je bloed-hersenbarrière niet bereiken

"Laat je niet testen." Want wie zich laat testen op het SARS-CoV2-virus loopt het risico dat het wattenstaafje zijn bloed-hersenbarrière bereikt en beschadigt. Dat is de boodschap die meerdere facebookgebruikers delen. "Die lange wattenstaafjes gaan door je bloed-hersenbarrière om direct je hersenen te infecteren", klinkt het ook nog. Maar kan zo’n neuswisser effectief je bloed-hersenbarrière bereiken en beschadigen?

BEOORDELING: De bewering is fout. De plastic wattenstaafjes die gebruikt worden door medische professionals om vermoedelijke patiënten te testen op het SARS-CoV2-virus kunnen de bloed-hersenbarrière onmogelijk bereiken noch beschadigen.

FEITEN: De bloed-hersenbarrière is een grens tussen het bloed en de hersenen. Het scheidt de bloedsomloop van het hersenvocht. Het fungeert als een soort van deurwachter die selectief de juiste en noodzakelijke stoffen doorlaat naar de hersenen en schadelijke stoffen tegenhoudt.

Een wattenstaafje of neuswisser, zoals gebruikt bij een coronatest, kan deze barrière niet bereiken of beschadigen, zoals de post beweert. Dat bevestigt dokter Annemiek van der Eijk, viroloog bij het Erasmus Ziekenhuis in Rotterdam. "De wattenstaaf gaat in je oropharynx (het deel van de keelholte die achteraan je mondholte begint n.v.d.r.) en nasopharynx (het bovenste deel van de pharynx, achter de neus, n.v.d.r.), maar aan de achterwand zit bot, een deel van je schedel", zo legt dokter van der Eijk uit aan het factcheckteam van dpa. "Je schedel is hard en zijn voornaamste taak is het beschermen van je hersenen. Je steekt dus niet zomaar in je hersenen en je komt niet in de buurt van je bloed-hersenbarrière."

Onderzoeker moleculaire virologie Jelke Fros van de Universiteit van Wageningen sluit zich aan bij dokter van der Eijk. "Om de test goed af te nemen moet het wattenstaafje vrij diep in de neus, wat best vervelend aanvoelt", vertelt Fros aan het factcheckteam van dpa. "Maar dat wil nog niet zeggen dat het dan direct in de buurt van de hersenen komt. Daar zitten nog een aantal weefsels tussen waar een wattenstaafje onmogelijk doorheen kan boren."

De afnameprocedure wordt gedetailleerd beschreven in verschillende documenten gepubliceerd door Sciensano, de Belgische tegenhanger van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Een video van de New England Journal of Mecidine toont ook dat het uitstrijkje stopt bij de nasopharynx (vanaf 0’23).

Meerdere factcheckers hebben het gerucht al ontkracht, waaronder USA Today en Reuters.

---
Links:

Facebookpost I: https://www.facebook.com/eljacy/posts/3663382787022634 (gearchiveerd: http://dpaq.de/p3ypY)

Facebookpost II: https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1453178318216083&id=100005717868319 (gearchiveerd: http://dpaq.de/j3bTN)

Facebookpost III: https://www.facebook.com/marjon205/posts/10158512423464334 (gearchiveerd: http://dpaq.de/WX28A)

Definitie bloed-hersenbarrière: https://www.hersenstichting.nl/dit-doen-wij/voorlichting/werking-van-de-hersenen/bloed-hersenbarriere/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/I5DmJ)

Over dokter Annemiek van der Eijk: https://www.erasmusmc.nl/nl-nl/patientenzorg/laboratoriumspecialisten/eijk-van-der-annemiek (gearchiveerd: http://dpaq.de/FTeQp)

Over Jelke Fros: https://www.euro.who.int/en/health-topics/disease-prevention/vaccines-and-immunization/vaccine-heroes/dr-jelke-fros,-virologist,-the-netherlands (gearchiveerd: http://dpaq.de/Aa2kh)

Afnameprocedure van een nasopharyngeaal staal: https://covid-19.sciensano.be/sites/default/files/Covid19/COVID19_procedure_sampling_NL.pdf (gearchiveerd: http://dpaq.de/MATtG)

Video van de New England Journal of Medicine: https://www.youtube.com/watch?v=DVJNWefmHjE&feature=emb_title (gearchiveerd: http://dpaq.de/ccTQ9)

Factchek van USA Today: https://eu.usatoday.com/story/news/factcheck/2020/07/08/fact-check-covid-19-nasal-test-doesnt-swab-blood-brain-barrier/5396207002/ (gearchiveerd: http://dpaq.de/zls0o)

Factcheck van Reuters: https://www.reuters.com/article/uk-factcheck-brain/fact-check-covid-19-nasal-swab-tests-dont-touch-the-blood-brain-barrier-idUSKBN24A1NR (gearchiveerd : http://dpaq.de/HzVJo)

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-netherlands@dpa.com