Je mag slachtoffers van een ongeluk altijd wel blijven helpen

19.06.2020, 20:07 (CEST)

Op Facebook wordt beweerd dat de nieuwe "coronawet" die nu in het wetgevingstraject zit, zou verbieden om mensen in nood bij te staan en eerste hulp te verlenen. Ook zouden demonstraties worden verboden en nieuwe relaties onmogelijk worden.

BEOORDELING: Deze en andere stellingen in de post zijn in vrijwel alle opzichten fout.

FEITEN: In de Nederlandse regelgeving staat hulp aan hulpbehoevenden altijd voorop. Je hebt niet alleen het recht om mensen in nood te helpen, maar zelfs de (burger)plicht. Het aloude principe geldt: “Nood breekt wet!”

In het Wetboek van Strafrecht is in artikel 40 vastgelegd dat een normaal geldend verbod niet van toepassing is als een hoger rechtsgoed, zoals leven of gezondheid, in gevaar is: “Niet strafbaar is hij die een feit begaat waartoe hij door overmacht is gedrongen.” Dit was al voor de coronacrisis een leidend principe van de regelgeving, een “strafuitslutingsgrond” ook al doet iemand iets dat eigenlijk verboden is.

De website wetten.overheid.nl geeft ook concrete voorbeelden van situaties waarin de overtreding van regels is toegestaan, bijvoorbeeld bij gevaar voor het leven van een zwangere vrouw.

Het beginsel "Nood breekt wet" geldt algemeen. In de "coronawet" die in juni 2020 onderwerp is van een brede maatschappelijke discussie in Nederland, wordt ook ingegaan op de specifieke groep van de hulpverleners. De toelichting op het wetsontwerp benadrukt dat voor hulpverleners, zoals mensen die werken in de gezondheidszorg, een uitzondering wordt gemaakt op de "anderhalvemeterregel", die in het "normale" maatschappelijk verkeer ervoor moet zorgen dat verdere verspreiding van het nieuwe coronavirus dat COVID-19 veroorzaakt, zoveel mogelijk wordt voorkomen.

Met betrekking tot mensen die op dagelijkse basis hulp verlenen aan hulpbehoevenden, staat in het wetsontwerp van de regering: "De norm van goede zorg brengt mee dat zorg moet worden verleend zoals een redelijk bekwaam hulpverlener dat doet. Een zorgaanbieder zal zich overeenkomstig de algemeen aanvaarde norm moeten inzetten. [...] Vanzelfsprekend kunnen veel zorgaanbieders geen afstand houden van patiënten of cliënten als zij zorg verlenen."

Demonstraties worden niet verboden. Er wordt alleen een belangenafweging gemaakt tussen het recht op vrije meningsuiting en de plicht van de staat om zorg te dragen voor de volksgezondheid. In individuele gevallen kan een burgemeester inderdaad een bepaalde demonstratie verbieden, zoals burgemeester Remkes van Den Haag deed met de geplande anticoronamaatregelendemonstratie op 21 juni, omdat een volgens de gemeente gegronde vrees bestaat dat de "anderhalvemeterregel" niet zou worden nageleefd. Er is een uitzonderingsbepaling in artikel 58g.

Hetzelfde geldt voor evenementen zoals feesten. Het wordt niet "verboden" om die te organiseren of te bezoeken. Het moet alleen gebeuren in het kader van de belangenafweging die in deze coronacrisis noodzakelijk is, zie eerdere dpa-factcheck.

De politie mag ook niet zomaar "zonder huiszoekingbevel je huis binnenvallen". De politie mag volgens artikel 58n wel terstonds ingrijpen wanneer er een onmiddellijk grootschalig gevaar voor de volksgezondheid dreigt, zoals bij de "coronafeestjes".

"Nieuwe relaties" blijven altijd mogelijk. Mensen kunnen verliefd op elkaar blijven worden, ook met de COVID-19-beperkingen. Voor activiteiten op datingsites gelden geen restricties. Ontmoetingen in het echte leven, zoals de horeca, blijven mogelijk zolang de regels voor “social distancing” worden nageleefd. Voor ontmoetingen van twee mensen achter de voordeur van een privéhuis gelden alleen maar aanbevelingen van de overheid, geen strafdreiging.

---

Links:

Facebook-post:

https://www.facebook.com/groups/242229650519013/permalink/301327301275914/

(gearchiveerd: http://archive.vn/qelIV )

De door de regering voorgestelde "coronawet", passage over hulpverleners:

https://www.raadsleden.nl/files/documenten/twm_covid-19_consultatieversie.pdf#page=15

(gearchiveerd: http://dpaq.de/UglGR )

Idem, passage over demonstraties:

https://www.raadsleden.nl/files/documenten/twm_covid-19_consultatieversie.pdf#page=3

Idem, passage over binnentreden huizen door politie:

http://dpaq.de/mz0F1