Maar zeer weinig gletsjers groeien

Op Facebook wordt beweerd dat de gletsjers "wereldwijd weer groeien". Dat moet aantonen dat in deze tijden wanneer velen waarschuwen voor de gevaren van een verdere opwarming van de Aarde, het juist weer kouder wordt op onze planeet. De stelling is geplaatst op een Facebook-pagina die zich kennelijk inzet tegen meer gebruik van windenergie, een van de maatregelen die worden ingezet in de strijd tegen opwarming van de Aarde.

BEOORDELING: De stelling is fout. Maar heel weinig gletjers groeien, de meeste krimpen, met alle gevaren van dien door de stijging van de zeespiegel.

FEITEN: Greenpeace Nederland verwijst de stelling naar het rijk der fabelen. Greenpeace stoelt zijn mening onder meer op de klimatoloog en meteoroloog dr. Ernst-Jan Kuiper, gepromoveerd op het onderwerp "The effect of deformation mechanisms for ice sheet dynamics" aan de Universiteit Utrecht, die zegt:

"Ja, er zijn enkele gletsjers in de wereld die aan massa winnen, maar een weer ruime meerderheid (95-99%) verliest massa. Het is een oude truc van klimaatontkenners om net die gletsjers eruit te pikken die (tijdelijk) groeien. Perito Moreno (genoemd in het artikel) is er zo'n eentje. Dit is daar een goed paper over, alhoewel een paar jaar oud nu."

Maar waarom kunnen sommige gletsjers dan tijdelijk soms aandikken? De verklaring: koude stromen die het water rond de gletsjers afkoelen. De koude stromen worden veroorzaakt door de Noord-Atlantische Oscillatie (NAO); een wisselend luchtdrukverschil tussen een lagedrukgebied (met IJsland als centrum) en een hogedrukgebied (met de Azoren als centrum). "Maar dat gegeven wordt hier volledig onterecht uitvergroot", zegt Samuel Helsen, Vlaams klimaatwetenschapper aan de Belgische Koninklijke Universiteit  Leuven.

"De Noord-Atlantische Occulatie is een soort index die weergeeft of je in een regio vaker hoge dan wel lage drukgebieden hebt. Die variatie heeft natuurlijk een belangrijke evolutie: als die index omkeert, dan kan het zijn dat je een jaar hebt dat het water kouder is en ijsgroei weer mogelijk is. Maar je hebt ook jaren dat het omgekeerde zich voordoet." Volgens Helsen maken de auteurs een foute link door te stellen dat de NAO de enige oorzaak is voor zulke variaties, terwijl de rol van klimaatverandering veel meer doorslaggevend is, zo stelt ook het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC).

Ook wat betreft de andere gletsjers wereldwijd is de trend hetzelfde: de ijskappen smelten geleidelijk. Dat werd wetenschappelijk bewezen en nog steeds opgevolgd door de World Glacier Monitoring Service in Zwitserland. De variabiliteit en de snelheid waarmee gletsjers afsmelten kan echter verschillen van jaar tot jaar en tussen verschillende regio’s. "Gemiddeld, over een lange periode, is de massabalans negatief en neemt de massa van de gletsjers af", zegt Helsen. Ook het recente rapport van de Wereld Metereorologische Organisatie (WMO) toont dat er wereldwijd geen afkoeling is.

"In dit artikel hebben we eerder te maken met traditionale klimaatontkenners die een heel ander verhaal naar voren willen brengen dan de wetenschap stelt", besluit Helsen. "Men legt hier de foute relatie tussen de groei van gletsjers en zonnevariaties. Maar wanneer we kijken naar de temperatuurstrend die we de laatste jaren opmeten, dan zie je dat de temperatuur meer gaat stijgen ondanks een tijdelijke afname van de zonneactiviteit. Het effect van zonnevariatie op de massa-evolutie van gletsjers is nihil."

---

Links:

Facebook-posting

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2506644459373797&id=626631684041760&__tn__=-R

(gearchiveerd: http://archive.vn/AtfmE )

Artikel uit Journal of Glaciology:

http://www.geo.uzh.ch/~mzemp/Docs/Zemp_etal_JoG_2015.pdf

(gearchiveerd: http://archive.vn/EIQgR )

Bericht NASA: https://www.jpl.nasa.gov/news/news.php?feature=7356 (gearchiveerd: http://dpaq.de/hK3Sl)

IPCC rapport: https://www.ipcc.ch/srocc/

World Glacier Monitoring Service: https://wgms.ch/

Case Groenland: http://nsidc.org/greenland-today/

Rapport WMO: https://library.wmo.int/doc_num.php?explnum_id=10211
---
Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-netherlands@dpa.com