Er is geen bewijs dat nicotine je beschermt tegen corona

Op sociale media duiken regelmatig berichten op die sigaretten en nicotine naar voren schuiven als beschermingsmiddel tegen corona. Volgens een artikel van de regionale omroep Omroep Zeeland zouden rokers minder vaak besmet raken met het coronavirus en zou nicotine beschermend werken. Daarvoor baseren ze zich op een Engelse studie, maar de feiten blijken toch anders te liggen. (http://dpaq.de/gSuA6)

BEOORDELING: Het artikel van Omroep Zeeland, en bijgevolg ook de berichten op sociale media, zijn misleidend. Wetenschappelijk onderzoek toonde aan dat rokers juist meer ernstige gevolgen ervaren van Covid-19. Over de rol van nicotine als mogelijk beschermingsmiddel is nog niets bewezen.

FEITEN: Het artikel van Omroep Zeeland begint allereerst met een misleidende titel en introductie. 'Goed' nieuws voor rokers, omdat ze "minder vaak besmet raken met het coronavirus". Maar dat valt niet met zekerheid te zeggen. Hoewel er enkele hypotheses zijn gepubliceerd over de link met het Sars-CoV-2-virus en nicotine, geeft elk onderzoek aan dat er geen conclusie gevormd kan worden. De eerste waarneming van dat gegeven komt uit China. "Bovendien gaat het telkens om observaties die niet bewezen zijn", voegt viroloog Steven Van Gucht toe. "Het is een onderwerp dat nog onderzocht moet worden."

Bovendien wordt er een foute referentie gemaakt in het artikel. Omroep Zeeland verwijst naar een studie die gepubliceerd is in het Brits wetenschappelijk tijdschrift The Lancet. In detail toont de studie juist het omgekeerde aan: de onderzoekers besluiten dat rokers en ex-rokers meer gevoelig zijn voor zwaardere gevolgen van het coronavirus. Ook de theorie dat "nicotine zich hecht aan dezelfde receptoren in je neus die het virus ook nodig heeft om cellen binnen te dringen" wordt niet besproken. Kortom, de verwijzing naar de studie is onterecht. (http://dpaq.de/uPK75)

Maar waar komt die theorie dan wel vandaan? Enkele weken geleden circuleerden heel wat berichten op sociale media over een Frans onderzoek dat deze stelling aanhaalt. De studie benadrukt echter dat het gaat om een hypothese die nog verder onderzocht moet worden. Bovendien hebben verschillende onderzoekers hun twijfels geuit bij dergelijke claims. Naar aanleiding van de Franse hypothese gaf de Duitse Federale Vereniging van Pneumologen, Slaap- en Beademingsspecialisten (BdP) zelfs een dringend advies tegen het roken en gebruik van nicotinepleisters en andere vervangende stoffen zonder medisch advies als preventie tegen Covid-19. (http://dpaq.de/nJUsm)

Ook Nederlandse en Belgische virologen roepen om niet te roken of nicotinepleisters te gebruiken als beschermingsmiddel tegen corona. "We weten uit onderzoek met zekerheid dat roken nadelige gevolgen heeft voor de werking van het hart, de bloedvaten en de longen", zegt Van Gucht, die enkele weken geleden in een factcheck van VRT NWS al waarschuwde voor zulke theorieën. "Daardoor is het risico op meer ernstige gevolgen van het coronavirus een stuk hoger. Het idee dat roken en nicotine in het bijzonder beschermend zouden werken is dus puur hypothetisch. We raden zeker af om te roken of nicotinepleisters te plakken." Hoewel het artikel van Omroep Zeeland dat gegeven onderaan als nuance meegeeft, is dat in feite de essentie van het onderzoek. (http://dpaq.de/7ZFR9)

Bovendien benadrukt van Gucht dat er nog geen uitspraken mogelijk zijn over de mogelijk beschermende werking van de nicotine zelf. Volgens de viroloog zouden er meer factoren kunnen meespelen. "Het kan bijvoorbeeld dat rokers vaker buitenstaan dan binnen en daardoor minder snel besmet raken. Chinese onderzoekers hebben dat als eerste beschreven in een waarneming, maar daarmee is het nog geen onderzoek."

---

Links:

Facebookbericht Omroep Zeeland: https://www.facebook.com/OmroepZeeland/posts/2973871416032854?__tn__=-R (archief: http://dpaq.de/BC4WV)

Artikel Omroep Zeeland: https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/120023/Eindelijk-goed-nieuws-voor-de-rokers-Nicotine-lijkt-te-beschermen-tegen-corona (archief: http://dpaq.de/9gpBZ)

Chinese waarneming: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32385628/?from_term=nicotine%20covid&from_pos=3&fbclid=IwAR3pDkAr53TyFAv5QA8s5lDkEPoWeYgbtt3RQ6rd4TfJs6ZoEolLGJ7mpp4 (archief: http://dpaq.de/Wxjvo)

Studie uit The Lancet: https://www.thelancet.com/journals/lanres/article/PIIS2213-2600(20)30234-4/fulltext?fbclid=IwAR23BLYxOhkoNRdfu_-TeYviooM8PGvyUtnZLn_scsGJgoqQYHx_i3_kB_A (archief: http://dpaq.de/9PxLM)

Persbericht BdP: https://www.presseportal.de/pm/64712/4588445

Website BdP: www.pneumologenverband.de

Frans onderzoek: https://www.qeios.com/read/WPP19W.3 (archief: http://dpaq.de/mG4QF)

Factcheck VRT NWS: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/03/12/misleidendeinfoopsocialemedia/ (archief: http://dpaq.de/YpwuH)

Aanvullend onderzoek: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7083240/ (archief: http://dpaq.de/IbpCp)

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-netherlands@dpa.com