Methaan heeft grote invloed op klimaatverandering

Volgens een Facebookgebruiker zou de werkzame stof 3-NOP in Bovaer, het voederadditief voor runderen, schadelijk zijn. Bovaer is het product dat de methaanuitstoot van koeien moet reduceren om klimaatverandering tegen te gaan, maar methaanuitstoot zou geen drijfveer zijn voor de klimaatverandering, zo verklaart de post verder. Klopt dat wel?

Beoordeling

Methaan is na koolstofdioxide (CO2) het belangrijkste broeikasgas dat bijdraagt aan de opwarming van de aarde en zo klimaatverandering. Ondanks dat het maar een klein deel van onze atmosfeer opmaakt, heeft het een zeer groot opwarmingspotentieel. Melk van runderen gevoed met Bovaer is bovendien veilig voor consumptie.

Feiten

Methaan (CH4 in wetenschappelijke termen) is een broeikasgas dat van nature in de atmosfeer voorkomt. Een broeikasgas houdt de warmte van de zon vast en voorkomt dat deze terug de ruimte in wordt uitgestraald, wat dus leidt tot de opwarming van de aarde. 

De methaanconcentratie is echter enorm toegenomen, dat blijkt uit metingen van het Amerikaanse klimaatinstituut National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) sinds 1983. Die toename van methaanconcentraties in de atmosfeer is toe te kennen aan zowel natuurlijke processen als menselijke activiteiten.

De bronnen van methaan zijn heel divers maar geschat wordt dat zo’n 60 procent of twee derde van de totale methaanuitstoot van menselijk handelen komt. Dit komt voornamelijk door het winnen van steenkool, gas en olie, door de veehouderij en door rottend organisch afval. Hiervan zou de veehouderij verantwoordelijk zijn voor ongeveer 30 procent van de door de mens veroorzaakte methaanuitstoot. 

Drijfveer klimaatverandering 

Ondanks dat methaan maar ongeveer 0,0002 procent van de atmosfeer uitmaakt (CO2 is ongeveer 200 keer meer aanwezig), zou het toch verantwoordelijk zijn voor circa een derde van de klimaatopwarming. Sommige bronnen spreken slechts van een zesde, maar die houden geen rekening met de secundaire effecten van methaan, zoals de impact op ozonvorming, waterdamp en CO2. Dat legde Chris Smith, klimaatwetenschapper aan de VUB, uitvoerig uit in een factcheck van VRTNWS. 

Opwarmingspotentieel 

Wat methaan mist aan hoeveelheid, compenseert het eigenlijk in kracht. Het heeft namelijk een groter opwarmingspotentieel omdat het meer warmte vasthoudt dan koolstofdioxide (CO2). Volgens het IPCC zou de toename in methaan uiteindelijk al 0,5 graden Celsius bijgedragen hebben aan de klimaatopwarming. Dat zorg ervoor dat het de op één na grootste oorzaak van klimaatopwarming is, na CO2.

Omdat methaan minder lang in de atmosfeer blijft (zeven tot twaalf jaar) in vergelijking met CO2 (honderden jaren) kan het verminderen van die emissies de opwarming in de komende decennia al vertragen. De voordelen van koolstofdioxidereducties zullen pas op langere termijn zichtbaar worden.

Een belangrijke reden om in te zetten op methaanreductie is ook dat hoe meer methaan vrijkomt en hoe warmer de aarde wordt, hoe meer methaan er wordt uitgestoten door natuurlijke bronnen. Het vormt een zichzelf versterkend effect.

Bovaer 

Methaan is verantwoordelijk voor de helft van de broeikasgasuitstoot in de Vlaamse land- en tuinbouw. Dat komt door de verteringsprocessen bij herkauwers (69 procent) en de emissies uit mestopslag (31 procent).

Om de methaanuitstoot bij de verteringsprocessen van herkauwers terug te dringen werd het voederadditief Bovaer op de markt gebracht. Het product met de werkzame stof 3-NOP of 3-Nitrooxypropanol kan namelijk de methaanuitstoot van runderen met 30 tot 45 procent verminderen.

De werkzame stof 3-NOP zou volgens de Facebookgebruiker gevaarlijk zijn maar een eerdere factcheck van Deutsche Presse-Agentur (dpa) toonde aan dat melk van koeien gevoed met Bovaer veilig is voor consumptie. 

(Stand van zaken: 17.12.2024)