Zwart, rood, goud: de Duitse vlag wappert tijdens EK

Een Europees kampioenschap voetbal in Duitsland zonder Duitse vlaggen? Volgens een Vlaamse Facebook-post is "nu beslist dat GEEN ENKELE Duitse vlag in de stadions mag gezien worden (sic)". De Duitse vlaggen zouden vervangen worden door de vlaggen uit de LGBTQIA+-gemeenschap, staat er. Is dat echt zo?

Beoordeling

Duitse vlaggen in de kleuren zwart, rood en goud mogen wel degelijk gebruikt worden, binnen en buiten de stadions. Regenboogvlaggen vervangen geen nationale vlaggen.

Feiten

Degenen die het voetbal de laatste weken volgden was het vast al duidelijk: met de Duitse vlag werd binnen en buiten het stadion flink gewapperd. De nationale vlag is voor het EK dus niet vervangen door een regenboogvlag. Deze vlag staat symbool voor de diverse gemeenschap, tolerantie en acceptatie: niet voor een nationaal volk.

Maar Duitsers en vlaggen: dat blijft een moeilijk thema. Een korte snelcursus Duitse vlaggensymboliek is dus wel op zijn plaats. De officiële Duitse vlag, genaamd de Bundesdienstflagge, wordt gekenmerkt door zijn zwarte, rode en gouden kleuren, in combinatie met het federale wapenschild. Dat is een geel schild met een zwarte adelaar in het midden.

De Bundesdienstflagge is niet dezelfde als de Bundesflagge,de federale vlag met gewoon de zwarte, rode en gouden kleuren. Dat is de vlag die doorgaans te zien is tijdens Duitse voetbalwedstrijden. Een volledig overzicht van de Duitse staatssymboliek valt hier te lezen.

Bundesflagge mag door iedereen gebruikt worden

Het federale ministerie van Binnenlandse Zaken verduidelijkt de vlaggenkwestie op haar site: "Alleen officiële federale instanties mogen de nationale emblemen gebruiken. Naast het federale wapen en de federale adelaar omvat dit ook het federale zegel en de federale dienstvlag (Bundesdienstflagge)."

De wettelijke basis hiervoor is de wet op administratieve overtredingen: "Iedereen die zonder toestemming van de bevoegde autoriteit een federaal embleem gebruikt, begaat een administratieve overtreding. (...) Het kan worden bestraft met een boete. Hetzelfde geldt voor tekens die een verwarrende gelijkenis vertonen met deze nationale emblemen", staat er.

Concreet zijn dus deze vlaggen verboden voor burgers: de federale dienstvlag en ook vlaggen "die verwarrend veel op de federale dienstvlag lijken". Adelaarsvlaggen die duidelijk "uit eigen fantasie komen", zijn wel weer toegestaan.

Met de Bundesflagge (de vlag zonder adelaar) mag daarentegen wel iedereen wapperen: zolang dat op een respectvolle manier gebeurt. Dat is wettelijk bepaald door "de grondwet en beschermd door artikelen 2 en 5", schrijft de federale regering.

Uitzondering tijdens grote evenementen

Ten slotte schrijft Binnenlandse Zaken nog dat het gebruik van het "federale wapen" als uiting van de nationale solidariteit als "sociaal gepast" wordt beschouwd tijdens grote gebeurtenissen, zoals het EK voetbal dus. Indien de handeling niet onwettig is, wordt geen enkele administratieve overtreding bestraft. Dit gaat om een beoordeling van geval per geval, staat er te lezen.

Conclusie: Duitsers zijn zeer precies als het op het gebruik van hun nationale vlag aankomt. Er is geen intentie die door een landloze regenboogvlag te vervangen.

Geen Pride-controverse op EK

In tegenstelling tot het vorige grote voetbaltoernooi in Qatar in 2022, heerst er tijdens Euro 2024 geen controverse over het gebruik van de regenboogvlag in en buiten de stadions. Destijds waren er heel wat incidenten en meldingen van confiscaties van vlaggen.

(Stand van zaken: 24.06.2024)