Instagramfoto komt van individueel account

Oekraïne moest volgens Poetin gedenazificeerd worden; dat was een van de redenen van Rusland voor de inval in Oekraïne. Dat er in het land verregaande nazisympathieën te vinden zijn, zou nu weer blijken uit het nieuwjaarsdiner met swastikathema dat het Oekraïense leger zijn soldaten zou voorschotelen. Online zou ze er mee pronken. Echter, niet alles wat iemand in een Oekraïens uniform online plaatst, is daarom ook een officiële lijn van het leger. 

Beoordeling

De foto werd verspreid door een privéccount dat geen officiële spreekbuis is van het Oekraïense leger. De foto is niet terug te vinden bij officiële Instagramkanalen van het Oekraïense leger.

Feiten

De foto die de ronde doet, toont een shuba. Dit is een salade met haring en rode biet die traditioneel met Nieuwjaar wordt gegeten in onder andere Rusland en Oekraïne. De salade wordt wel vaker versierd met tekst. 

De foto van de 'swastikashuba' die online de ronde doet, heeft telkens hetzelfde watermerk met de tekst: "⚜ Радикальня ⚜" (Radicalnya). Dit is een Oekraïens privé-Telegramkanaal, met nationalistische sympathieën. Zij plaatsten de foto in de avond van 31 december 2023 online met de boodschap dat ze al goede wensen hadden gekregen van abonnees van het kanaal.

Een link op het woord abonnees (підписників) leidt naar het Instagramprofiel Balaklava_adventure, waar de foto met nieuwjaarswensen een uur vroeger dan bij Radicalnya online geplaatst werd. Het profiel behoort toe aan iemand die vaak in legeroutfit te zien is en duidelijk voorstander van de Oekraïense zaak is. Waarschijnlijk stuurde Balaklava_adventure als abonnee de foto door naar Radicalnya.

Of de persoon achter Balaklava_adventure ook officieel soldaat in het Oekraïense leger is, dan wel lid van een militie of gewoon graag poseert met wapens, is niet geweten. In ieder geval is het geen officieel account van het Oekraïense leger. Op geen van de officiële accounts van het Oekraïense leger is de foto dan ook terug te vinden. 

Nazi's in Oekraïne

Het 'denazificeren' van Oekraïne was een van de rechtvaardigingen die de Russische president Poetin gaf voor de inval in Oekraïne in februari 2022. Sindsdien proberen de Russische propaganda en Russischgezinde internetgebruikers bewijzen te vinden voor het feit dat Oekraïne een van nazisympathieën doordrongen samenleving is. In het verleden heeft Deutsche Presse-Agentur (dpa) al regelmatig factchecks geschreven die dergelijke claims ontkrachten. 

Dat wil natuurlijk niet zeggen dat er geen mensen met nazisympathieën zouden te vinden zijn in Oekraïne. Maar hun aanwezigheid in de samenleving of zelfs het leger betekent niet meteen dat deze ideeën in de gehele Oekraïense samenleving wijdverspreid zijn. 

Ook in bijvoorbeeld het Belgische, Nederlandse of het Amerikaanse leger zijn mensen met nazisympathieën te vinden. Dat zegt niets over de algemene ideologie van dat leger of land. In de huidige oorlog tussen Rusland en Oekraïne vechten of vochten neonazistische milities mee aan beide kanten van het conflict.

(Stand van zaken: 08.01.2024)