Bundestag ontkent

Bewerkte beelden van Sovjetvlag op Rijksdaggebouw

09.05.2023, 13:37 (CEST), laatst geüpdate: 09.05.2023, 17:14 (CEST)

In mei '45 wapperde de hamer en sikkel van de Sovjet-Unie boven het Rijksdaggebouw in Berlijn. 78 jaar lijkt dit weer zo te zijn, al kan men in 2023 zelfs bewegende beelden niet zomaar vertrouwen.

Het is een van de meest iconische beelden uit de wereldgeschiedenis: soldaten van het Rode Leger hijsen een Sovjetvlag op het Rijksdaggebouw in Berlijn aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Ter gelegenheid van de herdenking van de Duitse capitulatie op 8 mei 1945 zou op 8 mei 2023 zo'n vlag opnieuw wapperen boven het gebouw waar het Duitse parlement zetelt. Althans, dat moeten beelden op sociale media aantonen.

Beoordeling

Er is geen bewijs dat de beelden echt zijn. De administratie van de Bundestag verklaarde desgevraagd niet op de hoogte te zijn van een dergelijk incident - ook niet in het recente verleden. De vermeende opnames zijn zeker niet van 8 mei 2023. Dat blijkt uit details in de foto's en video's.

Feiten

8 mei is de dag van de Duitse overgave in Wereldoorlog Twee. Het zou dan ook bijzonder symbolisch zijn als op die dag de "banier van de overwinning" weer boven het Rijksdaggebouw wapperde. Ondanks verschillende foto's en video's die beweren het gebouw op 8 mei 2023 te tonen, lijkt er echter niets van aan en gaat het om bewerkte beelden. 

Deutsche Presse-Agentur nam contact op met de administratie van de Bundestag, die in het Rijksdaggebouw zit. Een woordvoerder bevestigt dat op het gebouw enkel op de vier torens vlaggen wapperen; zoals gewoonlijk de vlaggen van Duitsland en Europa. Voor zover bekend was er ook geen enkel voorval met een extra vlag op het gebouw geweest op 8 mei, aldus de woordvoerder. 

Weersomstandigheden

De verschillende beelden van de vlag verschenen allen in de voormiddag online. Ze tonen echter weersomstandigheden die niet overeenkomen met het weer in Berlijn op dat moment. Waar de lucht in de beelden eerder grijs is, was er op de ochtend van 8 mei 2023 een heldere blauwe hemel boven Berlijn. De bomen die in de beelden te zien zijn, vertonen ook een stuk minder groen dan momenteel al in Berlijn te zien is. 

In één van de video's is te zien dat de zon op de gevel schijnt. Dit is echter de westergevel. Aangezien de zon ondergaat in het westen, kan deze gevel niet in de ochtend al rechtstreeks zonlicht ontvangen. 

Zijn de beelden dan ouder dan 8 mei? De beelden tonen verschillende weersomstandigheden en zijn dan ook waarschijnlijk niet op dezelfde dag gemaakt. Bij de Bundestag hebben ze geen weet van een recent incident met de vlaggen op het gebouw. Er zijn ook geen andere beelden van deze Sovjetvlag op het Rijksdaggebouw te vinden van voor de ochtend van 8 mei, toen deze vier foto's en drie video's online kwamen, onder andere bij Russische accounts op Telegram

Vreemde details

De geluidssporen in de video's lijken eerder vreemd en niet spontaan. Zo reageert de stem die te horen is in deze video op 0:08 op een onbestaande vraag ("Ja, in het centrum van Berlijn").

Tot slot is er nog een vreemd detail te merken in twee van de video's. De bus die in deze video op 0:04 te zien is, heeft "vorwärts" op de zijkant staan. Het logo op de voorkant toont echter dat het om een bus van "Busmobil24" gaat. Vreemder nog is dat in deze video op 0:07 hetzelfde "vorwärts"-logo in hetzelfde lettertype te zien is op de drinkbeker, die de man met witte pet vasthoudt.

Waarom dit detail in de beelden verwerkt is, is niet meteen duidelijk. Het toont in ieder geval wel aan dat de beelden bewerkt zijn. 

(Stand van zaken: 09.05.2023)

Links

Facebook- en Twitterbericht (gearchiveerd hier en hier, gearchiveerde video)

Foto 2 mei 1945 (gearchiveerd)

8 mei 1945 (gearchiveerd)

Banier van de overwinning (gearchiveerd)

Twitterberichten I, II en III (gearchiveerd hier, hier en hier; gearchiveerde video's hier, hier en hier)

Gearchiveerd weerbericht Berlijn 8 mei

Webcam centrum Berlijn (gearchiveerd, gearchiveerde beelden 8 mei)

Rijksdaggebouw bij Google Maps (gearchiveerd)

Telegrambericht (gearchiveerd)

Busmobil24 (gearchiveerd)

Over dpa-factchecks

Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.

Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.

Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-belgium@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.