Scheve vergelijking tussen pensioen en leefloon

Veel Oekraïners vonden de weg naar België als vluchteling sinds de oorlog in Oekraïne begon ruim een jaar geleden. Zulke vluchtelingen zouden hier, zonder ooit gewerkt te hebben, een leefloon van 1.425 euro krijgen. Dat wordt op sociale media vergeleken met het pensioen van 1.192 euro van een 67-jarige Belg die 40 jaar werkte. Wordt domheid beloond, zoals wordt beweerd, of is de vergelijking niet helemaal één op één?

Beoordeling

De vergelijking gaat niet op. De bedragen van de leeflonen zijn wettelijk vastgelegd en het is geen 1.425 euro. Daarnaast is er niet zoiets als een 'standaardpensioen', maar het wettelijk minimumpensioen is 1.500 euro netto voor een volledige voltijdse loopbaan.

Feiten

Een leefloon is een minimuminkomen voor mensen wiens bestaansmiddelen onbestaande of onvoldoende zijn. Er zijn drie mogelijke bedragen voor een leefloon.

Voor een alleenstaande bedraagt een leefloon vanaf dit jaar 1.214,13 euro per maand. Voor een persoon met gezinslast (al dan niet samenwonend met een partner) is dit 1.640,83 euro en voor samenwonenden 809,42 euro per persoon. Om hier recht op te hebben moet wel aan zes voorwaarden zijn voldaan.

Er bestaat ook een equivalent leefloon voor zij die niet aan al deze voorwaarden voldoen, met dezelfde bedragen als het leefloon. In de praktijk kunnen daarop de meeste Oekraïense vluchtelingen beroep doen, indien zij een tijdelijke beschermingsstatus hebben. Cruciaal hierbij is de voorwaarde van behoeftigheid, die overigens geldt voor iedereen die in België aanspraak wil maken op een leefloon.

Er is in dit opzicht dus eigenlijk geen juridisch of financieel verschil tussen een Belg die een leefloon aanvraagt of een geregistreerde Oekraïense vluchteling.

Pensioenen

Hoeveel het pensioen van elke gegeven pensioengerechtigde exact bedraagt, hangt af van veel verschillende (ingewikkelde) factoren. Er bestaat dus niet zoiets als een 'standaardpensioen'.

Ten eerste bepaalt je statuut hoe je pensioen berekend wordt: zelfstandige, ambtenaar of werknemer. Uitgaande van een werknemersscenario tellen ook het aantal gewerkte jaren en het verdiende loon doorheen de loopbaan mee. Kortom, er is niet zoiets als een 'standaardpensioen'. Daarnaast bestaat er ook nog een gewaarborgd minimumpensioen indien het verdiende pensioen onder een bepaald bedrag uitvalt.

De bedragen daarvoor zijn begin dit jaar verhoogd, als deel van de pensioenhervormingen. Tegen 2024 moet dat voor een volledige loopbaan van 45 jaar 1.500 euro netto zijn. Dat is alvast meer dan wat een alleenstaande krijgt aan leefloon, maar de vergelijking is niet zo gemakkelijk gemaakt als online wordt voorgesteld.

Kortom, op welk geld mensen recht hebben en hoeveel dat bedraagt is een complex en individueel gegeven. Een gemakkelijke vergelijking tussen pensioenen en leeflonen zoals hier wordt gemaakt is dus nogal kort door de bocht.

(Stand van zaken: 21.04.2023)