Ambassadeurs waren op post tijdens aardbeving

24 uur voordat de eerste aardbeving van 6 februari Turkije en Syrië trof, zouden tien landen hun ambassadeurs hebben teruggetrokken uit Turkije. Een lijstje van deze tien landen doet de ronde op Facebook en Twitter. Velen vragen zich af of deze landen misschien iets wisten over de aankomende aardbevingen. Een betere vraag zou zijn of het lijstje wel klopt. 

Beoordeling

Er is geen enkele reden om aan te nemen dat een van de ambassadeurs van deze landen 24 uur voor de aardbeving in Turkije werd teruggeroepen. Dpa kreeg bevestiging dat dit voor de ambassadeurs van België, Nederland, Duitsland, Frankrijk en Italië niet het geval was. 

Feiten

Deutsche Presse-Agentur (dpa) contacteerde de Turkse ambassades van de tien landen die op de lijst staan; vijf van hen hebben op het moment van schrijven geantwoord.

Zo liet een woordvoerder van de Belgische FOD Buitenlandse Zaken weten dat de Belgische ambassadeur in Turkije niet 24 uur voor de aardbevingen was geëvacueerd. Een woordvoerder van het Duitse ministerie van Buitenlandse zaken bevestigde dat de Duitse ambassadeur gewoon in Ankara was tijdens de aardbeving.

De Franse ambassade in Turkije bevestigde dat de ambassadeur gewoon op post was en ook de Italiaanse ambassadeur was op het moment van de aardbeving in Ankara. Tot slot liet de Nederlandse ambassade weten dat de Nederlandse ambassadeur sinds het begin van 2023 Turkije nog niet verlaten heeft. 

Op het moment van schrijven had dpa nog geen antwoord ontvangen over de ambassadeurs van de VS, Groot-Brittannië, Canada, Australië en Denemarken. Er valt echter nergens nieuws terug te vinden dat een van deze vijf landen hun ambassadeur zouden hebben teruggeroepen uit Turkije op 5 februari. 

Mocht dit wel gebeurd zijn, dan zou dat groot nieuws geweest zijn. Het terugroepen van een ambassadeur is namelijk een behoorlijk ingrijpend sanctiemiddel in de internationale diplomatie. Wanneer dit gebeurt, wordt daar dan ook uitvoerig over bericht, zoals toen Frankrijk zijn ambassadeur uit Turkije terugriep in 2020. 

Gesloten consulaten

De ambassadeurs bleven dus op post en ook de ambassades bleven open.
Wel klopt het dat een aantal landen eind januari 2023 consulaten in Istanbul sloten. Een ambassade is de hoofdvertegenwoordiging van een land in het buitenland, en staat meestal in de hoofdstad. Consulaten bevinden zich dan meestal in andere belangrijke steden in het land.

Op 21 januari stak een Zweeds-Deense extreemrechtse activist een exemplaar van de koran in brand voor de Turkse ambassade in Stockholm. Dit leidde tot een diplomatieke rel tussen beide landen. 

Als reactie op deze gebeurtenissen gaven sommige westerse ambassades in Turkije (bijvoorbeeld de Amerikaanse en de Deense) veiligheidswaarschuwingen, uit vrees voor terroristische acties tegen westerlingen. Negen landen sloten begin februari ook tijdelijk hun consulaten in Istanbul, waaronder België.

De VS, Nederland, Groot-Brittannië, Duitsland, België, Frankrijk en Italië sloten hun consulaat tijdelijk en komen nu ook terug op het lijstje dat online de ronde doet. Maar deze sluitingen waren dus ruim meer dan 24 uur voor de eerste aardbeving op 6 februari en er was ook geen sprake van dat een van de ambassadeurs van die landen zou teruggeroepen zijn. 

(Stand van zaken: 20.02.2023)