Slordige fotoshop
Foto vaccinverpakking met datum uit 2018 is bewerkt
24.1.2023, 10:40 (CET)
Een simpele foto van een lege verpakking van het coronavaccin van AstraZeneca zou bewijzen dat de pandemie werd bekokstoofd. De datum op de verpakking zou 15 juli 2018 zijn, ruim anderhalf jaar voor de wereld stilviel vanwege de coronapandemie in de lente van 2020. Bewijs dat er sprake is van een 'geveinsde pandemie'? Helemaal niet.
Beoordeling
De foto werd vervalst om een foute datum uit 2018 toe te voegen en circuleert al zeker sinds de zomer van 2021. Het is dan ook geen bewijs dat de pandemie op voorhand gepland werd.
Feiten
De originele foto werd op 15 november 2020 op Twitter geplaatst door een Iers coronakritisch profiel, zo blijkt via een reverse image search. De achtergrond met bleekhout en de reflectie van een ringlicht in de linkerbovenhoek zijn identiek. Wat ontbreekt is de datum. In de plaats daarvan staat op de kleine flap linksboven (onder de lichtreflectie) de cijferreeks '108438/3'.
De datum werd in de Facebookpost dus achteraf toegevoegd. Wie goed kijkt kan ook zien dat de datum een andere kleur, lettertype en letterdikte heeft dan de andere tekst op de verpakking in de foto. Tekenen van slordige fotoshop.
In de ruime twee jaar die volgden ging het beeld op een hele reis. Vrijwel onmiddellijk werd het gebruikt om desinformatie te verspreiden, zoals in uit deze factcheck van de BBC van december 2020.
Exact dezelfde claim circuleerde ook al in de zomer van 2021, toen werd het ontkracht door verschillende factcheckers. Nu wordt de bewering dus nogmaals gerecycleerd.
Hardnekkige desinformatie
In werkelijkheid begonnen de eerste klinische testen voor de ontwikkeling van het AstraZeneca-vaccin in januari 2020 in het Verenigd Koninkrijk. De eerste kennisgeving uit Wuhan dat er een nieuw virus werd gesignaleerd dateert van 31 december 2019.
Het idee dat de pandemie ruim op voorhand gepland werd is één van de meest hardnekkige stukken desinformatie rond de coronapandemie die haast zo oud is als de pandemie zelf. Deze bewerkte foto is er alvast geen bewijs van.
(Stand van zaken: 23/01/2023)
Links
Facebookpost (gearchiveerd) en gearchiveerde video
Oorspronkelijke foto op Twitter (gearchiveerd)
Factchecks BBC, Reuters en AFP (hier, hier en hier gearchiveerd)
Over de ontwikkeling van het AstraZenecavaccin (gearchiveerd)
Over dpa-factchecks
Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.
Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.
Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-belgium@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.