Wetgeving moet Europese chipproductie vergroten

Een video waarin Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, spreekt met Klaus Schwab, voorzitter van het World Economic Forum, doet het nodige stof opwaaien op Facebook. In de video spreekt Schwab over de Europese Chipwet en het "creëren van het fysieke brein voor digitalisering." Vele Facebookgebruikers (hier, hier, hier) doen het lijken alsof hij het heeft over microchips die in het menselijk brein worden geïmplanteerd, om dat te veranderen of te controleren. Heeft Schwab het daar wel over?

Beoordeling

De bewering is onjuist. De woorden van Schwab zijn uit hun context gehaald. De video is een fragment uit een langer gesprek tussen Schwab en Von der Leyen. Zij bespreken de Europese Chipwet, die is bedoeld om de productie van microchips in de EU te vergroten. Zij spreken daarbij niet over implantaten in menselijke hersenen. Schwab gebruikt het woord "brein" metaforisch. Hij vergelijkt de chip-producerende industrie met het menselijk brein.

Feiten

De video waarin Klaus Schwab en Ursula von der Leyen spreken over de Europese Chipwet (European Chips Act), is duidelijk een fragment uit een langere video. Zoeken op de website van Schwabs World Economic Forum (WEF) leidt naar de volledige video.

De video blijkt al geplaatst op 20 januari 2022. Ook destijds werd op Twitter het kleine fragment uit de video gedeeld en schreef de alternatieve nieuwsblog 9fornews een suggestief artikel over Schwabs interesse in het implanteren van chips in menselijke hersenen. Dat artikel werd weer op Facebook gedeeld.

Ditmaal verspreidt een andere Twitteraar het filmpje. Nu was dat aanleiding voor de alternatieve nieuwssite Café Weltschmerz om een fictieve context bij het fragment te schetsen. Dit artikel van Café Weltschmerz wordt momenteel veel gedeeld op Facebook.

Europese Chipwet

In de volledige video spreken Schwab en Von der Leyen geen enkele keer over chips die in het brein geïmplanteerd moeten worden. De video bestaat grotendeels uit een toespraak van Von der Leyen. Een belangrijk deel van haar toespraak, tussen minuut 9:40 en 13:54, wijdt zij aan het belang van microchips.

Von der Leyen geeft aan dat de Europese vraag naar microchips in de komende tien jaar gaat verdubbelen, in lijn met de verdergaande digitalisering van de samenleving. Microchips zitten in computers en medische apparatuur, maar tegenwoordig ook in auto’s. "Er is geen digitaal zonder chips," zegt de Commissievoorzitter.

Von der Leyen zegt dat Europa momenteel slechts tien procent van de wereldwijde productie van microchips voor haar rekening neemt. Dat maakt Europa afhankelijk van externe producenten. "Dit is een afhankelijkheid en onzekerheid die we ons niet kunnen veroorloven," aldus Von der Leyen. Zij wil dat Europa tegen het jaar 2030 twintig procent van alle microchips wereldwijd produceert.

Om die reden kondigt Von der Leyen in haar toespraak de Europese Chipwet aan. Het wetsvoorstel beoogt 43 miljard euro aan publieke en private investeringen te mobiliseren. Daarmee moet onderzoek naar hoogwaardige chiptechnologie worden gefinancierd, moeten mensen worden opgeleid en moet de productiecapaciteit worden vergroot.

De Raad van de Europese Unie heeft zijn standpunt hierover op 1 december 2022 vastgesteld. Het moet dan nog wel aan het Europees Parlement worden voorgelegd voordat de wetgeving daadwerkelijk van kracht kan worden.

Schwab en microchips

In de video van het WEF reageert Schwab enthousiast op het wetsvoorstel dat Von der Leyen aankondigt. Wat hij letterlijk zegt, vanaf minuut 22:47, is het volgende: "Ik wil graag benadrukken wat u zei over de Europese Chipwet, omdat het een zeer belangrijke stap is om het fysieke brein voor digitalisering te creëren, en om het tot op zekere hoogte in Europa te vestigen."

Het is duidelijk dat de term "fysiek brein" niet slaat op het menselijk brein. Von der Leyen heeft het in haar toespraak namelijk geen moment over het implanteren van chips in hersenen. Zij spreekt over het vergroten van de Europese chipproductie. Schwab noemt die chipproductie "het fysieke brein voor digitalisering." Ook Schwab spreekt verder niet over het implanteren van chips.

In een interview in januari 2016 heeft Schwab wel eens gezegd dat "men zich kan voorstellen dat" er in de toekomst chips worden geïmplanteerd in hersenen. Hij zei niet of hij daar voor- of tegenstander van zou zijn. Dit interview werd in januari ook aangehaald in het hierboven genoemde artikel van 9fornews. Die oude uitspraak van Schwab bewijst echter niet dat de Europese Chipwet ook maar iets te maken heeft met het implanteren van chips in hersenen.

(Stand van zaken: 1/12/2022)