Studie The Lancet vergelijkt snelle antigeentesten met PCR-testen

Een wetenschappelijk artikel dat recent werd gepubliceerd in het medisch tijdschrift The Lancet heeft op sociale media heel wat stof doen opwaaien. Verschillende berichten beweren dat het artikel de PCR-testen - de meest gebruikte testen voor COVID-19 - onderuit haalt (hier gearchiveerd). "Heel het PCR-test gebeuren is gebaseerd op een ontzettend grote en onbetrouwbare marge", valt er in een bericht te lezen. Sommige mensen noemen de studie in The Lancet ook "Fake News", maar wat is daar precies van waar?

BEOORDELING: Het artikel in The Lancet gaat over een vergelijkende studie die correct werd uitgevoerd. Heel wat sociale mediagebruikers hebben na publicatie het artikel fout geïnterpreteerd, waardoor desinformatie tot stand is gekomen. De studie focust zich op de snelle antigentesten, niet specifiek op de PCR-testen. Wél vergelijkt het de positieve en negatieve aspecten van de snelle antigentesten met die van de PCR-testen. De berichten missen dus context of zijn onwaar.

FEITEN: Op 17 februari 2021 publiceerde het medische wetenschappelijke tijdschrift The Lancet een artikel waarin het de huidige en meest gebruikte manieren van testing op COVID-19 onder de loep neemt. In tegenstelling tot wat het gros van de berichten beweerd, gaat de studie vooral om het gebruik van de snelle antigeentesten (RAT of LFT) en hoe die zich verhouden tot de PCR-testen. Experts benadrukken aan de redactie van dpa dat de PCR-testen niet afgebroken, maar eerder als maatstaf worden gebruikt om de twee soorten testen te vergelijken.

De vergelijkende studie wijst op het feit dat de prestatie van de sneltesten ondermaats is, omdat vele mensen zonder symptomen negatief waren met een antigentest, maar wel positief met een PCR-test. Dat de studie daardoor veel uit zijn context wordt getrokken en fout wordt geïnterpreteerd op sociale media, ziet ook Prof. Dr. Steven Van Gucht. Hij is hoofd van de dienst virologie van het Belgisch gezondheidsinstituut Sciensano. "De discussie in het artikel is of snelle antigentesten wel een volwaardig alternatief zijn voor PCR-testen. Het enige wat je hier eventueel uit kan afleiden is dat de antigentesten minderwaardig zijn aan de PCR-testen."

Bovendien toont de studie weinig nieuwe elementen aan, benadrukt Van Gucht. Het gaat puur om een vergelijking van de sterktes en zwaktes van een PCR-test en een snelle antigentest. "De onderzoekers waarschuwen ervoor dat je een snelle antigentest niet mag beoordelen in verhouding met een PCR-test, omdat het een andere toepassing is. Anders gaan die antigentesten hoe dan ook ondermaats scoren. Met een PCR-test kan je hele lage hoeveelheden virus detecteren, terwijl de snelle antigentest vaker een negatief resultaat zal tonen. Daaruit concluderen sommigen dat ze niet gebruikt mogen worden, maar dat klopt niet. Het hangt er puur vanaf hoe frequent je ze toepast."

"De auteurs hebben kritiek omdat niet gekeken werd naar de sterkte van het PCR signaal. PCR is zéér gevoelig, kan als het ware één viruspartikel reeds detecteren. Antigentesten hebben honderdduizenden partikels nodig. Antigentest is dus minder gevoelig, maar wel nog gevoelig genoeg om mensen te detecteren die veel virus uitscheiden en dus ook heel besmettelijk zijn. Als je de antigentest vaak herhaalt kan hij daardoor wel waardevol worden (2-3/ week). In essentie mag je een antigentest niet vergelijken met een PCR test. Net zoals je een tractor ook niet moet vergelijken met een Ferrari. Ze hebben gewoon een andere toepassing", besluit Van Gucht.

Kortom, de studie belicht puur de verhouding tussen de twee testen en hoe je een snelle antigeentest moet valideren. Er is geenszins sprake van baanbrekend onderzoek dat het gebruik van PCR-testen onderuit haalt. In het verleden voerde dpa al verschillende factchecks uit naar de doeltreffendheid van PCR-testen.

---

Links:

Artikel The Lancet: https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(21)00425-6/fulltext (gearchiveerd: http://dpaq.de/KrkBS)

Bericht op Facebook: https://www.facebook.com/alternatief2021/photos/a.2076885375660164/4453592511322760/?type=3&__xts__[0]=68.ARDpcgHsVFFVxbVFvFMW6BZmOUms99Fq8y8UyQKFeb2xSBs9RNEa84Q7pf_v92R3XPKcI_tfzaDSNxOzamrHp1SxgJPLmRTcVP0-93ZbubyLK4u-cXPkqAK2p85NvQl-NapxdDKBrGXoblZXOYZZDDXNGVEGvxWkk8v7yBfoBiPzLJChwaQmzeFgGNrC4X_WfjjpnujoaXatJvqSMj-STK9IXEOdpndCaPXp8MePOhbdFCg1eWxqbQuzvgpdYr8_Vglf60zCHzN7ywCyHIUoIwa5AvwPRrR-Jw4 (gearchiveerd: http://dpaq.de/uqzZL)

Prof. Dr. Steven Van Gucht: www.sciensano.be/nl/people/steven-van-gucht (gearchiveerd: http://dpaq.de/uAC8y)

Factcheck dpa: https://dpa-factchecking.com/netherlands/201013-99-923989/

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-belgium@dpa.com