Een mRNA-vaccin is geen gentherapie

"HET IS GEEN VACCIN! Het is synthetische gentherapie!!!!" deelt een Facebookgebruikster (gearchiveerd). Wat volgt is een hele hoop uitspraken over het coronavaccin. Het zou geen vaccin zijn, maar mRNA verpakt in een vetomhulsel dat in een cel wordt afgeleverd. Veder zou ook 80% van de mensen die worden blootgesteld aan het SARS-CoV-2-virus asymptomatisch zijn, terwijl 80% van de mensen die de injectie krijgen een klinische bijwerking ervaren.

BEOORDELING: De bewering is fout. Een mRNA-vaccin is geen gentherapie. Over het aantal asymptomatische dragers is er nog steeds onduidelijkheid. Een groot deel van de deelnemers in de klinische onderzoeken rapporteerde bijwerkingen, maar de meest voorkomende waren van een ongevaarlijke en voorbijgaande aard.

FEITEN: Er bestaan drie grote types vaccins: mRNA-vaccins, proteïnevaccins en vectorvaccins. De coronavaccins van Pfizer/BioNTech en Moderna, de enige twee die begin januari 2021 een Europese vergunning hebben, zijn allebei mRNA-vaccins.

Hoe werkt zo'n mRNA-vaccin dan? Het bevat de genetische code van het antigeen dat het lichaam moet aanmaken in een vet- of lipideoplossing. De lipiden versmelten op het celoppervlak en zo kan de RNA-code de cel binnengeraken. Wat er wordt beweerd in de post is in essentie correct: het vaccin is mRNA verpakt in een vetomhulsel dat in de cel wordt afgeleverd.

Maar dat is niet gevaarlijk, zoals de post laat uitschijnen. Die mRNA-code bevat namelijk een 'blauwdruk' voor ons lichaam om een eiwit aan te maken, dat het lichaam dan erkent als een indringer, waarna het antistoffen aanmaakt. Eens die eiwitten aangemaakt zijn, zal ons lichaam de genetische code in het vaccin vernietigen. Dpa schreefeerder al over hoe een (mRNA-)vaccin je DNA niet kan aanpassen.

Of zoals de Amerikaanse arts Dr. Tom Frieden het omschreef op Twitter: het vaccin is als een e-mail voor je immuunsysteem met instructies om antistoffen te maken, waarna het verdwijnt, zoals een bericht op Snapchat.

Een mRNA-vaccin is dus geen gentherapie. Daarbij wordt genetisch materiaal toegediend met het doel om een genetische sequentie te herstellen, vervangen, regelen, toevoegen of verwijderen bij de ontvanger. Zoals het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) ook schrijft vallen vaccins tegen besmettelijke ziekten, zoals COVID-19, niet onder deze definitie.

Verder wordt er ook beweerd dat 80% van de mensen die besmet zijn met het SARS-CoV-2-virus asymptomatisch zijn. Het exacte aandeel van asymptomatische dragers blijft eerder onduidelijk. Een Australische studies komt uit op 20% asymptomatische dragers. Een andere studie concludeerde dan weer dat 80% van alle asymptomatische dragers later nog symptomen ontwikkelden. Met andere woorden: er lijkt nog geen algemene consensus te zijn over het exacte aantal, en 80% lijkt hoog.

Ten slotte staat in de tekst ook dat 80% van de mensen die de injectie krijgen klinische bijwerkingen ervaren. Hier moet een opsplitsing gemaakt worden per vaccin, en per soort bijwerking.

Voor Comirnaty, het Pfizer-coronavaccin, staat in de bijsluiter dat een kleine 22.000 mensen deelneemden aan de klinische onderzoeken. De meest voorkomende klacht, meer dan 80%, was injectieplaatspijn. Vermoeidheid en hoofdpijn vervolledigen de top drie.

De bijsluiter van het Moderna-coronavaccin toont ongeveer hetzelfde plaatje. Van de 30.000 Amerikaanse testpersonen had 92% last van injectieplaatspijn, 70% voelde zich vermoeid en 64% kreeg hoofdpijn. Dus ja, ergens klopt de uitspraak, maar het gaat om onschuldige en ongevaarlijke bijwerkingen die na een paar dagen verdwijnen.

---

Links:

Facebookpost: https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2632223033735005&id=100008420022739 (gearchiveerd: http://dpaq.de/AbvC2)

dpa-factcheck coronavaccin en DNA: https://dpa-factchecking.com/belgium/200708-99-721570 en https://dpa-factchecking.com/netherlands/201126-99-470675/

Over verschillende soorten vaccins: https://nieuws.kuleuven.be/nl/2020/deze-soorten-vaccins-worden-ontwikkeld-tegen-covid-19 (gearchiveerd: en https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/different-vaccines/how-they-work.html(gearchiveerd: http://dpaq.de/rSYRI)

Dr. Tom Frieden op Twitter: https://twitter.com/DrTomFrieden/status/1338657584685993986 (gearchiveerd: http://dpaq.de/9jWF1)

Over gentherapie: https://www.fagg.be/nl/definities (gearchiveerd: http://dpaq.de/k61OO)

Over Moderna: https://www.modernatx.com/about-us

Studies over asymptomatische dragers COVID-19: https://www.medscape.com/viewarticle/938195 (gearchiveerd: http://dpaq.de/IDVKX)

https://www1.racgp.org.au/newsgp/clinical/australian-study-determines-true-asymptomatic-covi (gearchiveerd: http://dpaq.de/Cq6xG)

Persbericht FAGG vergunning coronavaccin Pfizer/BioNTech (21/12/2020): https://www.fagg-afmps.be/nl/news/coronavirus_europese_commissie_geeft_voorwaardelijke_marktvergunning_voor_vaccin_tegen_covid(gearchiveerd: http://dpaq.de/YZ9Sr)

Persbericht FAGG vergunning coronavaccin Moderna (6/1/2021): https://www.fagg-afmps.be/nl/news/coronavirus_europese_commissie_geeft_voorwaardelijke_marktvergunning_voor_vaccin_van_moderna (gearchiveerd: http://dpaq.de/mmb0D)

Bijsluiter Pfizer-coronavaccin: https://www.fagg.be/sites/default/files/SKP-COMIRNATY%20(EMEA-H-C-005735)-2020.12.21.pdf (gearchiveerd: http://dpaq.de/P6nWg)

Bijsluiter Moderna-coronavaccin: https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/covid-19-vaccine-moderna-product-information_en.pdf (gearchiveerd: http://dpaq.de/5QD4j)

---

Contact met het dpa-feitencheckteam: factcheck-belgium@dpa.com